Khuất tất trong thi hành án dân sự

QĐND - Từ tháng 11-2009 đến tháng 2-2010, ông Cao Văn Khương, trú tại xã Ea Tân vay của ông Lê Hữu Nhạc, trú tại xã Đliê Ya, huyện Krông Năng hơn 1,4 tỷ đồng. Do việc trả nợ của ông Khương không đúng hẹn, tháng 2-2010, ông Nhạc đã tự ý tổ chức lực lượng đến xiết nợ theo kiểu “xã hội đen”. Đến tháng 10-2010, sau khi Tòa án nhân dân tỉnh Đắc Lắc xử phúc thẩm, thì việc tổ chức thi hành án của Chi cục Thi hành án dân sự huyện Krông Năng lại bộc lộ nhiều khuất tất.

Bỏ lọt tội “Cưỡng đoạt tài sản”? 

Cao Văn Khương là anh cả trong gia đình có 3 anh em trai, nên đứng tên chủ hộ. Khi các em trai là Cao Văn Khiêm và Cao Văn Biên lập gia đình cũng không tách hộ. Gia đình mỗi người làm một nghề: Ông Khương mở đại lý thu mua cà phê; ông Khiêm kinh doanh dịch vụ nấu ăn, cho thuê rạp cưới; ông Biên làm nghề sửa xe máy, nhưng tài sản của ba anh em làm ra gồm 7 thửa đất ở và đất sản xuất đều đứng tên Cao Văn Khương. Trong quá trình kinh doanh, ông Khương có vay tiền của một số cá nhân, trong đó có vợ chồng ông Lê Hữu Nhạc số tiền hơn 1,4 tỷ đồng. Với lý do ông Khương không trả nợ đúng hạn, nên vào lúc 17 giờ 30 phút ngày 8-2-2010, mặc dù vợ chồng ông Khương không có mặt ở nhà, nhưng ông Lê Hữu Nhạc và vợ là bà Mai Thị Minh kéo theo hơn 20 người đến nhà của anh em ông Khương ở thôn Ea Tưn, xã Ea Tân để tịch thu tài sản nhằm xiết nợ. Các đối tượng này đã khống chế, đe dọa vợ chồng chị ruột của ông Khương là Hoàng Huy Chung và Cao Thị Định (là người Khương nhờ trông nhà) để lấy tài sản của gia đình ông Khương và các em trai ông. Báo cáo của Công an xã Ea Tân ngày 2-3-2010 xác định: “Công an xã đến thì vợ chồng ông Khương không có ở nhà, rất nhiều người đang chiếm đoạt tài sản một cách ngang nhiên. Công an xã can ngăn không cho lấy, nhưng họ đã chống lại, chửi bới và đe dọa: Nếu ai ngăn cản thì họ sẽ đâm chết!”. Bản thân đồng chí Trịnh Minh Hoàn, Trưởng Công an xã Ea Tân là người trực tiếp chỉ huy 10 công an viên đến hiện trường thi hành công vụ cũng bị bà Mai Thị Minh đuổi đánh. Do lực lượng quá mỏng, lại không được hỗ trợ kịp thời từ Công an huyện Krông Năng, nên Công an xã Ea Tân phải lập biên bản hiện trường, kê biên số tài sản mà vợ chồng ông Nhạc, Minh và các đối tượng khác lấy đi để có cơ sở xử lý sau này.

Anh em ông Cao Văn Khương và Cao Văn Khiêm trao đổi với báo chí ngày 26-11-2012.

Ngày 26-11-2012, trao đổi với chúng tôi về vụ việc này, đồng chí Trịnh Minh Hoàn, Trưởng Công an xã Ea Tân chưa hết bức xúc: “Việc tự ý phá nhà, phá kho để lấy tài sản, xiết nợ trong khi chủ nhà vắng mặt là vi phạm pháp luật. Đã vậy, các đối tượng này còn manh động, chửi bới, đe đọa và đuổi đánh cả lực lượng công an!”.

Thế nhưng, ngày 23-2-2011, sau hơn một năm kể từ khi xảy ra vụ việc, Công an huyện Krông Năng mới ban hành Quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 03, vì cho rằng, hành vi của Lê Hữu Nhạc và các đối tượng khác chưa đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự. Xác định vụ việc xảy ra tại thôn Ea Tưn, xã Ea Tân có dấu hiệu phạm tội “Cưỡng đoạt tài sản”, nên ngày 28-9-2011, Viện Kiểm sát nhân dân huyện Krông Năng ban hành Quyết định số 01/KSĐT, quyết định: “Hủy bỏ Quyết định số 03 của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Krông Năng, yêu cầu Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Krông Năng tiếp tục điều tra làm rõ, nếu có căn cứ thì khởi tố vụ án”. Sau quyết định của Viện Kiểm sát nhân dân huyện Krông Năng, ngày 10-7-2012, Công an huyện Krông Năng tiếp tục ban hành Quyết định số 14, không khởi tố vụ án hình sự.

Tiếp nhận và giải quyết khiếu nại của ông Cao Văn Khương, nhận thấy hành vi của vợ chồng Lê Hữu Nhạc, Mai Thị Minh và một số đối tượng có dấu hiệu phạm tội Cưỡng đoạt tài sản, nên ngày 15-10-2012, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Đắc Lắc ban hành Quyết định số 840/QĐ-VKS-P1, yêu cầu Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân huyện Krông Năng ra quyết định hủy bỏ Quyết định số 14, của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Krông Năng, để yêu cầu Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Krông Năng tiếp tục xác minh làm rõ hành vi có dấu hiệu cưỡng đoạt tài sản của các cá nhân liên quan để xử lý theo quy định của pháp luật.

Chúng tôi cho rằng, việc Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Krông Năng không khởi tố vụ án hình sự là bỏ lọt tội phạm. Bởi lẽ, vợ chồng Lê Hữu Nhạc và một số đối tượng khác đã sử dụng vũ lực, không những uy hiếp người nhà của Cao Văn Khương để chiếm đoạt tài sản; mà các đối tượng này còn chống đối, uy hiếp cả lực lượng Công an xã. Hành vi này còn có dấu hiệu của tội Cưỡng đoạt tài sản theo quy định tại Điều 135 Bộ luật hình sự; dấu hiệu của tội Chống người thi hành công vụ, theo quy định tại Điều 257 Bộ luật hình sự (?). Các đối tượng này còn chiếm đoạt luôn tài sản của ông Cao Văn Khiêm và Cao Văn Biên - những người không có quan hệ vay mượn tiền với Nhạc, hành vi này cũng cần được làm rõ để xử lý.

Khuất tất trong thi hành án 

Sau khi Bản án số 120/2010/DSPT, ngày 26-8-2010 của Tòa án nhân dân tỉnh Đắc Lắc có hiệu lực, buộc Cao Văn Khương phải trả cho vợ chồng Lê Hữu Nhạc tổng số tiền cả gốc lẫn lãi là 1 tỷ 549 triệu đồng, Chi cục thi hành án dân sự huyện Krông Năng đã ban hành các quyết định thi hành án, tiến hành kê biên, bán đấu giá các tài sản phục vụ việc thi hành án theo quy định của Luật Thi hành án dân sự năm 2008. Tuy nhiên, việc kê biên, bán đấu giá động sản và bất động sản phục vụ thi hành án của Chi cục thi hành án dân sự huyện Krông Năng còn những vấn đề phải làm rõ. Về bất động sản gồm tài sản của vợ chồng Cao Văn Khương và của Cao Văn Khiêm, Cao Văn Biên bị vợ chồng ông Nhạc xiết nợ ngày 8-2-2010, mặc dù chưa xác minh rõ nguồn gốc tài sản có thuộc quyền sở hữu của người phải thi hành án hay không, nhưng ngày 20-4-2011, Chi cục thi hành án dân sự huyện Krông Năng vẫn ra Quyết định số 20/QĐ-CCTHADA để kê biên toàn bộ tài sản trên và đến ngày 3-8-2011 bán đấu giá với tổng số tiền hơn 163 triệu đồng. Như vậy, Chi cục thi hành án huyện Krông Năng đã kê biên tài sản của cả những người không có trách nhiệm thi hành án. Mặt khác, những động sản này còn là tang vật của một vụ việc có dấu hiệu phạm tội Cưỡng đoạt tài sản như những đánh giá, phân tích, nhận định tại Quyết định số 840 ngày 15-10-2012 của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Đắc Lắc.

Về tài sản là bất động sản gồm 7 thửa đất ở và đất sản xuất, mặc dù ông Cao Văn Khương đứng tên trong các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhưng thực tế đó là tài sản chung của vợ chồng Cao Văn Khương và các hộ Cao Văn Khiêm và Cao Văn Biên. Nhưng, trong quá trình thi hành án, Chi cục thi hành án dân sự huyện Krông Năng đã không xác minh làm rõ nguồn gốc hình thành tài sản của người phải thi hành án để thực thi đúng pháp luật mà đã cưỡng chế, kê biên cả tài sản của những hộ không phải thi hành án (gồm đất và công trình xây dựng trên đất). Bên cạnh đó, theo phản ánh của các ông Khương, Khiêm và Biên, đến cuối tháng 7-2012, Chi cục thi hành án dân sự huyện Krông Năng đã bán đấu giá 3 thửa đất ở và đất sản xuất (có tổng diện tích 33.000m2), cùng các công trình xây dựng trên đất của các hộ Khương, Khiêm và Biên, với tổng số tiền 900 triệu đồng - thấp hơn nhiều so với giá thị trường. Hơn nữa, nếu chứng minh 7 thửa đất là của vợ chồng Cao Văn Khương, nhưng trên đất đó hiện có nhà ở và các công trình liên quan đến quyền lợi của Cao Văn Khiêm và Cao Văn Biên, thì khi bán đấu giá các tài sản này, các ông Khiêm, Biên phải được quyền ưu tiên mua mới đúng quy định tại khoản 3, Điều 74 Luật Thi hành án dân sự năm 2008. Ở đây, Chi cục thi hành án dân sự huyện Krông Năng lại không làm điều này, gây thiệt hại cho các hộ Cao Văn Khiêm và Cao Văn Biên.

Thiết nghĩ, các cơ quan chức năng của tỉnh Đắc Lắc cần phải vào cuộc, nhằm bảo đảm việc giải quyết vụ tranh chấp hợp đồng vay tài sản ở xã Ea Tân được thực thi đúng pháp luật.

Bài và ảnh: KIỀU BÌNH ĐỊNH