Đây là tin vui đối với người nông dân trồng sầu riêng và chanh leo; đồng thời cũng là tin vui chung đối với mặt hàng trái cây của Việt Nam, mở ra nhiều cơ hội và triển vọng cho việc xuất khẩu vào thị trường lớn.
Bên cạnh tin vui thì mặt hàng sầu riêng, chanh leo của Việt Nam cũng còn những nỗi lo chung. Đó chính là tình trạng trồng sầu riêng, chanh leo diễn ra khá tự phát trong những năm gần đây. Cụ thể là, một số địa phương trọng điểm sản xuất sầu riêng, chanh leo đã hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung gắn với hệ thống sản xuất, chế biến, tiêu thụ; tạo việc làm và nâng cao thu nhập, làm giàu cho nông dân; đóng góp tích cực vào tăng trưởng, nâng cao vị thế, thị phần ngành hàng rau quả nói chung và sầu riêng, chanh leo Việt Nam nói riêng trên thị trường thế giới.
Tuy nhiên, nhiều địa phương phát triển quá nóng về diện tích, mở rộng trồng mới ở những vùng không có lợi thế; tự phát chặt phá các loại cây trồng khác để chuyển sang trồng mới sầu riêng; thực hiện chuyển đổi vườn cà phê trồng xen sầu riêng, hồ tiêu có hiệu quả ở Tây Nguyên sang trồng thuần cây sầu riêng. Diện tích được cấp mã số vùng trồng, số lượng cơ sở đóng gói được cấp mã số đủ điều kiện xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc còn rất nhỏ so với tổng quy mô diện tích, sản lượng chanh leo, sầu riêng hiện có.
Trước tình hình trên, để phát triển sản xuất sầu riêng, chanh leo hiệu quả cao, bền vững, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) Lê Minh Hoan mới đây đã có Chỉ thị số 8084/CT-BNN-TT đề nghị: UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo sở NN-PTNT rà soát diện tích trồng sầu riêng và chanh leo trên địa bàn, xây dựng đề án, kế hoạch phát triển sản xuất theo vùng tập trung; gắn với đầu tư cơ sở hạ tầng, cơ sở đóng gói, sơ chế, chế biến. Khẩn trương rà soát, xây dựng hồ sơ đề nghị cấp mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói sầu riêng, chanh leo xuất khẩu phù hợp.
Đồng thời khuyến cáo nông dân không tự phát mở rộng diện tích sầu riêng, chanh leo tại các vùng có điều kiện đất đai, hệ thống tưới tiêu không phù hợp; không tự phát chặt phá các loại cây trồng khác để chuyển sang trồng mới sầu riêng; không tự phát chuyển đổi vườn cà phê trồng xen sầu riêng, hồ tiêu ở Tây Nguyên có hiệu quả sang trồng thuần cây sầu riêng. Tăng cường hướng dẫn nông dân thực hiện rải vụ thu hoạch sầu riêng linh hoạt, hiệu quả theo tín hiệu thị trường.
Hy vọng cảnh báo kịp thời của Bộ trưởng Bộ NN-PTNT sẽ giúp ngăn chặn tình trạng trồng sầu riêng, chanh leo ồ ạt như thời gian vừa qua, để mùa sầu riêng, chanh leo là những mùa vui chứ không phải mùa sầu chung.
Bài và ảnh: NGUYỄN KIỂM