QĐND - Cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam mong muốn gì với ngành ngân hàng trong việc điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động liên quan đến lãi suất, tín dụng, tỷ giá…? Đó là nội dung chính của cuộc trao đổi giữa chúng tôi với Tiến sĩ Vũ Tiến Lộc, đại biểu Quốc hội, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI).

Đại diện Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội và một số tổ chức tín dụng ký cam kết hỗ trợ tín dụng các doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm tại TP Hồ Chí Minh. Ảnh: THU THỦY.

- Đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, đồng chí đánh giá thế nào về cách điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng trong thời gian vừa qua?

- Khi nghe những tuyên bố của người đứng đầu ngành ngân hàng về quản lý thị trường vàng, lãi suất, tỷ giá, tái cơ cấu và xử lý nợ xấu, thật sự lúc đầu tôi cũng nghi ngại không biết ngành ngân hàng có thực hiện được không vì có những vấn đề đã tồn tại từ rất lâu mà chưa giải quyết được. Việc đầu tiên đó là ngành ngân hàng tuyên bố sẽ lập lại kỷ cương của thị trường vàng mà ở đó không còn tình trạng đầu cơ, tích trữ, không còn coi vàng là một phương tiện thanh toán, dân có tiền nhàn rỗi là mua vàng, thị trường vàng bây giờ đã đi vào ổn định và điều quan trọng là Nhà nước đã kiểm soát được.

Về việc hạ lãi suất, có những thời điểm lãi suất cho vay lên tới hơn 20%/năm thì thật sự vô cùng khó khăn cho các doanh nghiệp. Với cách điều hành quyết liệt và hướng vào mục tiêu hạ lãi suất để các doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn, trong gần 3 năm qua lãi suất đã hạ xuống, giờ còn dao động từ 7 đến 9%/năm với lãi suất cho vay trung và dài hạn. Đó là một nỗ lực lớn!

Nhưng có lẽ điều các doanh nghiệp đánh giá cao với việc điều hành tỷ giá mà ở đó Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã tuyên bố trước về định hướng điều chỉnh tỷ giá và luôn kiên định mục tiêu để các doanh nghiệp chủ động sản xuất kinh doanh.

Với tất cả nỗ lực đó, ngành ngân hàng đã được xã hội ghi nhận những đóng góp trong việc kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định thị trường tiền tệ, góp phần tạo môi trường cho các doanh nghiệp vượt qua khó khăn và phát triển.

- Trong lần đối thoại với các doanh nghiệp mới đây, Thống đốc NHNN nói rằng, bản thân ngân hàng cũng cần có doanh nghiệp tốt để cho vay, chỉ cần doanh nghiệp chứng minh được dòng tiền, làm ăn bài bản thì ngân hàng vẫn cho vay theo hình thức tín chấp dù doanh nghiệp không có tài sản thế chấp. Vậy tại sao vẫn có doanh nghiệp cho rằng khó tiếp cận nguồn vốn?

- Chính sách đó của hệ thống ngân hàng được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao. Thống đốc và lãnh đạo ngành ngân hàng đã nhiều lần đối thoại với doanh nghiệp để lắng nghe đề xuất kiến nghị của họ và tìm phương án giải quyết. Đồng thời, ngành ngân hàng đã đưa ra nhiều chương trình tín dụng thể hiện tư duy đổi mới và sáng tạo, nhằm giúp các doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn vốn, điển hình là NHNN đã chỉ đạo triển khai thí điểm mô hình cho vay tín chấp, theo đó các doanh nghiệp làm ăn tốt không có tài sản thế chấp vẫn được vay vốn. Hoặc mô hình cho vay theo chuỗi liên kết, cho vay với những doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao, cho vay vào những lĩnh vực Nhà nước ưu tiên, đặc biệt là nông nghiệp, thủy sản để phân dòng tín dụng và đẩy vốn vào lĩnh vực sản xuất bảo đảm hiệu quả việc sử dụng vốn, thực hiện tái cấu trúc nền kinh tế. Chủ trương, chính sách thì rõ rồi. Vấn đề là làm sao để thực hiện tốt chủ trương này. Đó vẫn là một thách thức đối với ngành ngân hàng.

Các doanh nghiệp thì bao giờ cũng muốn dễ dàng vay vốn với lãi suất thấp. Tuy nhiên, các ngân hàng thương mại cũng là doanh nghiệp, họ phải cân nhắc, tính toán kỹ lưỡng trước khi cho vay để tránh tình trạng nợ xấu. Đó cũng là điều các doanh nghiệp cần chia sẻ với ngân hàng.

- Một vấn đề cũng rất được các doanh nghiệp quan tâm là thông điệp Ngân hàng Nhà nước đưa ra là năm 2015 điều chỉnh tỷ giá không quá 2%, nhưng đến tháng 5-2015, NHNN đã điều chỉnh hết room rồi, vậy đồng chí có tin rằng NHNN sẽ giữ vững cam kết?

- Tôi tin rằng, NHNN đã khẳng định không điều chỉnh tỷ giá quá 2% năm 2015 là dựa trên tính toán, cân đối các yếu tố tác động lên tỷ giá, lợi ích quốc gia và nguồn lực để thực hiện cam kết và tôi hy vọng Thống đốc sẽ thực hiện được cam kết này.

- Đồng chí có mong muốn gì với ngành ngân hàng?

- Tôi mong trong thời gian tới, ngành ngân hàng cân nhắc các yếu tố và có thể giảm mặt bằng lãi suất thêm 1-2%/năm  nữa.

Đặc biệt, ngành ngân hàng đã và đang quyết liệt thực hiện tái cơ cấu và xử lý nợ xấu, tôi cũng mong tiến trình này tiếp tục được triển khai mạnh mẽ để lành mạnh hóa hệ thống ngân hàng và hỗ trợ doanh nghiệp vì nợ xấu liên quan đến doanh nghiệp, tổng thể nền kinh tế và ổn định kinh tế vĩ mô.

Một điều nữa, tôi cũng mong các ngân hàng thương mại cắt giảm thủ tục và tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho các doanh nghiệp trong việc tiếp cận nguồn vốn, để có thể hiện thực hóa những chủ trương, chính sách tích cực đã được Thống đốc cam kết.

- Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!

MINH HẢI (thực hiện)