Ông Trần Vinh, giám đốc Công ty TNHH ánh sáng Vinh Hòa giới thiệu về cây mắc-ca tại trang trại.

Dưới những cây mắc-ca bánh tẻ xanh mướt, trĩu quả, ông Trần Vinh, 60 tuổi, giám đốc Công ty TNHH ánh sáng Vinh Hòa kể cho chúng tôi nghe về “mối lương duyên” của ông với loài cây được ví là “cây tỉ đô”, từng gây sốt khắp Tây Nguyên.

Cách đây 10 năm, có một người bạn mang từ nước ngoài về tặng ông một loạt hạt giống như hạt chè, khi ăn có vị béo tựa vị của bơ pha lẫn với cùi dừa và đề nghị ông hợp tác cùng sản xuất loại hạt này. Sau khi tìm hiểu, ông Vinh biết đó là hạt mắc-ca, xuất xứ từ châu Úc, có giá trị dinh dưỡng và kinh tế cao. Với bản tính đậm chất phiêu lưu và cả sự ngây thơ của một nghệ sĩ nhiếp ảnh, ông nhanh chóng nhận lời mà chẳng hề dự liệu được bất cứ điều gì đang đợi chờ phía trước.

Chỉ sau một thời gian ngắn, người bạn rút khỏi dự án, bỏ mặc một mình ông giữa bộn bề khó khăn. Thiếu vốn, thiếu đất cùng hàng loạt thông tin tiêu cực về cây mắc-ca trên một số phương tiện thông tin đại chúng khiến ông thêm hoang mang, bế tắc. Tuy nhiên, nhờ ý chí quyết tâm cao cộng với sự động viên, hỗ trợ từ người thân, dự án mắc-ca dần trở thành hiện thực.

Vườn mắc-ca của Công ty TNHH ánh sáng Vinh Hòa hiện có diện tích khoảng 30ha với 24 giống khác nhau, được trồng cách đây 6 năm. “Mắc-ca là cây thân gỗ, sinh trưởng tốt trong môi trường khí hậu cận nhiệt đới với nhiệt độ dao động khoảng 25-30⁰C. Cây ra quả quanh năm và có thể cho thu hoạch đến 40 năm. Nếu trồng bằng hạt thì sau 3-4 năm cây sẽ cho quả còn trồng bằng cây ghép thì 2 năm sẽ cho quả. Hiện mỗi cây trong vườn cho sản lượng trung bình khoảng 20kg/năm. Cây càng lâu năm sản lượng càng lớn” – một công nhân ở đây cho biết.

Theo ông Vinh, mắc-ca được mệnh danh là “hoàng hậu” quả khô bởi hương vị cùng giá trị dinh dưỡng vượt trội. Nhân của hạt mắc ca có hàm lượng dầu tới 78%, cao hơn hẳn hạt lạc (44,8%), hạt điều (47%)… Trong dầu của mắc ca có trên 87% là axit béo không no, không cholesterol, có tác dụng phòng trị xơ cứu động mạch. Trong mắc ca còn có chứa một loại amino acid tên là arginine, chất này giúp các thành mạch máu linh hoạt. Các chất chống oxi hóa trong mắc ca cũng mang lại nhiều lợi ích cho hệ tim mạch của con người. Mắc-ca có vị béo, ngọt, giòn tan, trung hòa gia vị làm cho món ăn thêm đậm đà, thường được dùng để ăn sống, luộc hoặc xào nấu. Nhân mắc-ca sau khi rang ăn rất ngậy, bùi, có hương vị của bơ, ngon, bổ, giàu chất béo, giàu nhiệt năng... Với phẩm cấp vượt trội cùng với năng suất khá thấp nên trên thị trường hạt mắc-ca luôn có giá thành cao. “Tại công ty, hiện giá mắc-ca chưa tách vỏ cứng được bán 300.000đồngkg, giá nhân là 600.000đ/kg”, ông Vinh chia sẻ.

Ngoài hạt mắc-ca dùng để ăn tươi, ông Vinh đã nghiên cứu, chế biến thêm 2 sản phẩm rất độc đáo gồm xôi và sữa mắc-ca. Hạt hạt mắc-ca sau khi nghiền nhỏ, trộn với gạo nếp đồ lên thành xôi cho hương vị vô cùng hấp dẫn. Bên cạnh đó, sữa mắc-ca do ông Vinh sáng tạo ra cũng là sản phẩm độc đáo, duy nhất, hiện đang được bán TP Đà Lạt và được nhiều khách hàng ưa chuộng. “Mắc-ca được trồng phổ biến tại Tây Nguyên vài năm trở lại đây, ban đầu loài cây này “gây sốt” bởi giá trị kinh tế cao nhưng gần đây nhiều người “vỡ mộng” mắc-ca bởi sau nhiều năm trồng và chăm sóc, cây không cho quả hoặc cho rất ít. Đó là vì họ mua phải giống trôi nổi, kém chất lượng, canh tác tại những khu vực có điều kiện tự nhiên không phù hợp, quy trình chăm sóc chưa chuẩn. Ở đây, chúng tôi cam kết cung cấp nguồn giống bảo đảm chất lượng và sẽ tư vấn, hướng dẫn tận tình phương pháp canh tác để mắc-ca luôn đạt hiệu quả kinh tế cao”- ông Vinh khẳng định.  

Với mong muốn lan tỏa mô hình nông nghiệp hiện đại, thân thiện với môi trường, Công ty TNHH ánh sáng Vinh Hòa đã xây dựng trang trại mắc-ca trở thành điểm du lịch sinh thái. Để đến với trang trại, từ trung tâm TP Đà Lạt, du khách sẽ băng qua cung đường nhỏ luồn lách dưới tán rừng nguyên sinh rộng lớn vô cùng thơ mộng, hùng vĩ. Tại trang trại, du khách được thăm quan, trải nghiệm mô hình trồng mắc-ca, ngắm thác Huyền Thoại, cắm trại, đi bộ dưới tán rừng để khám phá hệ sinh thái đặc trưng của cao nguyên Langbiang, nghỉ trong những bugalow vô cùng xinh xắn nằm rải rác dọc sườn đồi và thưởng thức đặc sản chế biến từ mắc-ca. Giữa không gian vùng vĩ, tĩnh lặng của núi rừng, du khách sẽ hòa mình với thiên nhiên, trở về với những giá trị nguyên bản, mộc mạc của đời sống và đó chắc chắn là hành trình khám phá mới lạ, khó quên.

Bài, ảnh: VŨ ĐÌNH ĐÔNG