QĐND - Sau 4 năm triển khai Chương trình 02 của Thành ủy Hà Nội về “Phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới (NTM), từng bước nâng cao đời sống nông dân”, bộ mặt nông thôn Hà Nội đã có nhiều khởi sắc.

Nông thôn có nhiều thay đổi

Về huyện Phúc Thọ (Hà Nội), nhiều người sẽ ngỡ ngàng trước sự "thay da đổi thịt" của một huyện nghèo. Sau 4 năm thực hiện Chương trình xây dựng NTM, Phúc Thọ đã có bước bứt phá mạnh mẽ, vươn lên trở thành một trong những huyện dẫn đầu của thành phố về NTM. Những thửa rộng manh mún, nhỏ lẻ đã không còn, nhường chỗ cho những cánh đồng liền một mảnh; xe gắn máy, ô tô có thể ra tận đầu bờ. Hệ thống giao thông liên thôn, thủy lợi nội đồng được nâng cấp, kiên cố hóa; nhà cửa khang trang. Hệ thống trường học, trạm y tế cũng vừa được nâng cấp, xây dựng sạch đẹp...

Những thửa ruộng từng bị bỏ hoang của thôn Trung Vực Trong, xã Thượng Vực, huyện Chương Mỹ giờ thành nơi chuyên trồng quýt cảnh.

 

Giờ đây, trên nhiều vùng quê của Hà Nội như: Thạch Thất, Thanh Oai, Mỹ Đức, Thường Tín, Phúc Thọ, Ba Vì, Đông Anh, Sóc Sơn, Mê Linh, đâu đâu cũng thấy những cánh đồng một thửa thênh thang,  chạy hun hút về phía chân trời, nhiều cánh đồng đã thực sự mang lại giá trị sản xuất cao. Qua 4 năm triển khai, ngành nông nghiệp Hà Nội có mức tăng trưởng bình quân 2,4%/năm. Tổng giá trị sản xuất nông nghiệp năm 2014 đạt hơn 29 nghìn tỷ đồng. Giá trị sản xuất đạt 231 triệu đồng/ha đất nông nghiệp. Đến hết năm 2014, toàn thành phố có 109/386 xã đạt chuẩn NTM, trong đó riêng năm 2014 có 71 xã, tăng 11 xã so với mục tiêu kế hoạch. Cùng với đó, 156/386 xã đạt từ 14-18 tiêu chí, 115/386 xã đạt từ 10-13 tiêu chí, 6/386 xã đạt từ 5-9 tiêu chí.

Từ chỗ sản xuất nông nghiệp còn manh mún, nhiều hộ dân có tâm lý chán ruộng, bỏ bê sản xuất, đến nay, toàn thành phố đã dồn điền đổi thửa (DĐĐT) được gần 76 nghìn héc-ta đất sản xuất nông nghiệp (đạt 99,48% kế hoạch), tạo điều kiện hình thành nhiều vùng sản xuất hàng hóa có quy mô lớn, đem lại giá trị kinh tế cao như vùng sản xuất lúa hàng hóa, vùng trồng hoa, cây ăn quả, chăn nuôi… Cũng nhờ DĐĐT, toàn thành phố dôi dư được hơn gần 2 nghìn héc-ta đất, tạo điều kiện cho các địa phương quy hoạch phát triển cơ sở hạ tầng, xây dựng các công trình phúc lợi.

Qua 4 năm triển khai Chương trình 02, thành công lớn nhất của chương trình là huy động được sức dân, tạo sự đoàn kết lớn trong nhân dân. Toàn thành phố đã có hàng chục nghìn hộ gia đình tham gia hiến đất, góp ngày công, góp hiện vật và kinh phí cho phong trào xây dựng NTM. Nhờ vậy, đến nay, 100% xã có đường ô tô đến trụ sở; 95% đường trục thôn, liên thôn được cứng hóa; 67% hệ thống thoát nước thải chung đáp ứng yêu cầu; tỷ lệ thôn có điện đạt 100%, tỷ lệ số dân nông thôn được sử dụng nước sinh hoạt bảo đảm vệ sinh là 94,19%, trong đó có 36,68% số dân được sử dụng nước sạch; tỷ lệ người người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt 69%. Y tế xã đạt chuẩn mới quốc gia đạt 85%; 98% thôn, xóm có tổ chức thu gom rác thải. Nhà văn hóa, sân vận động, trung tâm thể thao từ cấp thôn, xã đến cấp huyện ở nhiều nơi được đầu tư xây dựng khang trang…

Cũng nhờ có cơ sở hạ tầng khang trang, người dân đã có điều kiện hơn để phát triển kinh tế. Đến nay, đời sống người dân được cải thiện, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn tăng từ 14 triệu đồng/năm vào năm 2011 lên 28,6 triệu đồng/năm vào năm 2014.

Hiến kế cho giai đoạn tiếp theo

Phong trào xây dựng NTM tại Thủ đô đã có nhiều chuyển biến, tuy nhiên, thực tế cho thấy, việc triển khai xây dựng NTM trên địa bàn thành phố hiện còn nhiều khó khăn. Sản xuất nông nghiệp một số nơi nhất là vùng xa trung tâm vẫn theo phương pháp truyền thống là chính. Một số huyện có diện tích đất nông nghiệp nằm trong quy hoạch phát triển đô thị, quy hoạch phân khu của thành phố nên không thể chuyển đổi cơ cấu cây trồng, chỉ có thể sản xuất độc canh cây lúa, thậm chí có địa phương còn bỏ hoang. Công tác nghiên cứu, chuyển giao ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất còn hạn chế. Chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi còn chậm...

Hiến kế cho Chương trình xây dựng NTM, Bí thư Huyện ủy Phúc Thọ Ngọ Duy Hiểu cho rằng, NTM không chỉ có nhà cửa, đường sá, công trình mà điều quan trọng là có con người mới, suy nghĩ mới, cách sản xuất, tầm nhìn và lối sống mới. Đây mới là mục tiêu cuối cùng của xây dựng NTM ở nước ta. Từ suy nghĩ đó, đồng chí Ngọ Duy Hiểu đề nghị các sở, ngành liên quan cần tăng cường nguồn nhân lực cho xây dựng NTM. Hằng năm, thành phố khi bố trí ngân sách nên ưu tiên nhiều cho khu vực nông thôn để tạo sự chuyển biến nhanh, sớm đem lại những lợi ích thiết thực cho người dân, giãn bớt khoảng cách giữa đô thị và nông thôn. Cùng với đó, thành phố cần tăng cường đầu tư cho việc ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, tổ chức lại sản xuất và tiếp tục hoàn thiện, nâng cao yếu tố bền vững và phát triển đối với các xã đã đạt chuẩn NTM.

Ghi nhận nỗ lực của tập thể lãnh đạo, nhân dân Thủ đô, tại hội nghị tổng kết Chương trình 02, đồng chí Phạm Quang Nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội cho biết: Sau khi mở rộng địa giới hành chính năm 2008, Hà Nội có một vùng nông thôn rộng lớn. Dù Hà Nội có phát triển như thế nào thì nông thôn vẫn là một điểm tựa lớn đối với phát triển kinh tế, chính trị, an ninh, quốc phòng. Do đó, thành phố tiếp tục huy động nguồn lực đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, trong đó tập trung phát triển cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ sản xuất như giao thông, thủy lợi. Khuyến khích doanh nghiệp, người dân đầu tư khoa học công nghệ vào sản xuất, tạo ra sản phẩm có giá trị và sức cạnh tranh cao trên thị trường. Đồng thời, UBND TP Hà Nội cần phải chủ động đầu tư vào sự nghiệp đào tạo nguồn nhân lực bằng các hoạt động dạy nghề cơ bản để tạo ra người lao động có trình độ, đáp ứng tốt nhất các yêu cầu của đổi mới... Năm 2015, Hà Nội cần phấn đấu có thêm 55 xã đạt chuẩn NTM, nâng thu nhập bình quân người dân khu vực nông thôn đạt 30 triệu đồng/năm.

Bài, ảnh: VŨ DUNG