“Vừa qua sang một nước trong khu vực, tôi hoảng quá các đồng chí ạ! Vì thấy bên ấy người dân nước bạn cũng trồng bạt ngàn, cơ man là vải thiều. Nếu chúng ta tiếp tục mở rộng diện tích trồng vải thiều thì tiêu thụ là bài toán thật khó giải. Cũng không chỉ đối với vải thiều, chúng ta cần phải lựa tính ở tất cả các lĩnh vực sản xuất, các loại nông sản khác...”.

Điều đồng chí Vũ Khoan cảnh báo từ 20 năm trước vẫn còn nguyên giá trị, vẫn rất thời sự trong việc sản xuất và tiêu thụ nông sản hiện nay. 20 năm qua, chúng ta đã rất nhiều lần hoảng như đồng chí Vũ Khoan, khi thì vì hành tím, dừa quả; năm thì vú sữa, xoài, dưa hấu... và nhiều loại nông sản khác ùn ứ ở các cửa khẩu.

Bắc Giang đẩy mạnh xuất khẩu vải thiều sang thị trường Nhật Bản.Ảnh: dangcongsan.vn 

Từ những bài học đắt giá về nông sản và yêu cầu của thị trường, những năm qua, từ việc quy hoạch, gieo trồng đến xuất khẩu nông sản của Việt Nam đã có những đột phá, thay đổi lớn. Năm 2022, dù còn gặp nhiều khó khăn nhưng hàng loạt nông sản của Việt Nam đã được xuất khẩu qua con đường chính ngạch, đến được với nhiều thị trường khó tính, nhiều nông sản của ta đã hiện hữu trên những sạp hàng, trong siêu thị cao cấp ở nhiều nước trên thế giới. Thành công đó góp phần quan trọng đưa kim ngạch xuất khẩu nông-lâm-thủy sản của Việt Nam năm 2022 đạt hơn 53,22 tỷ USD, đóng góp tích cực vào đà phát triển của kinh tế nước nhà sau đại dịch. Đó không chỉ là mồ hôi, công sức của người nông dân mà là của cả các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành, địa phương, các doanh nghiệp bao tiêu, xuất khẩu nông sản, các tham tán thương mại. Những người không “chân lấm tay bùn” nhưng đã thực sự trăn trở, thực sự đau đáu bên luống cây cùng người nông dân, mới có được kết quả đó.
Quả thật, có những trái cây, có nhiều sản phẩm từ trồng trọt và chăn nuôi để xuất khẩu được chính ngạch thì các cơ quan chức năng đã phải bền bỉ đàm phán, xúc tiến thương mại nhiều năm. Các địa phương, các trang trại, người nông dân và các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản phải thực sự trân trọng thành quả đó.

Việt Nam và thế giới đang rất chú trọng phát triển nền nông nghiệp với những tiêu chí mới: Xanh, hiện đại, tuần hoàn, phát thải thấp... Hiện nay, người dân ở nhiều nước trên thế giới và ngay ở Việt Nam ta, khi dùng các sản phẩm nông nghiệp thì tiêu chí ngon chưa đủ mà luôn khắt khe tiêu chí sạch, an toàn. Có những loại trái cây muốn xuất khẩu, muốn được cấp mã số vùng trồng; mã số cơ sở đóng gói phải bảo đảm hơn 100 tiêu chí. Năm 2022, nhiều địa phương, nhiều khu vực trồng cây ăn trái được cấp mã số vùng trồng, được xuất khẩu chính ngạch, đó là những tín hiệu vui cho ngành nông nghiệp.

Để nông nghiệp là trụ đỡ vững chắc cho nền kinh tế nước nhà, chúng ta cần phải nhạy cảm, nhạy bén hơn, thực hiện tốt hơn điều người xưa đã đúc kết “buôn có bạn, bán có phường”. Chúng ta cần tiếp tục nghiên cứu, thực hiện tái cơ cấu, gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng trong nông nghiệp; chú trọng nâng cao chất lượng nông sản và định vị thương hiệu chứ không chạy theo số lượng. Cần quy hoạch vùng trồng, trồng và bán những sản phẩm thị trường cần chứ không phải trồng và bán sản phẩm gì mình có. Bên cạnh đó, phải giải quyết một loạt vấn đề về thông quan, tránh được nút thắt, điểm nghẽn. Có như vậy, chúng ta không còn hoảng trong vấn đề tìm đầu ra cho nông sản.

THÀNH TUYÊN