“Đàn cá ăn chữ” ở đảo Hòn Đốc

QĐND - Dưới biển, hai đứa trẻ một trai một gái ngụp lặn như rái cá. Sau mỗi lần ngụp dưới nước, chúng lại bắt được một nắm ốc cờ. Bọn trẻ bảo tôi, chiều nào gặp may, mỗi đứa có thể bắt gần 10 cân ốc cờ, ra chợ bán được khoảng 180.000 đồng về phụ giúp bố mẹ. Tôi hỏi hai đứa trẻ: “Các cháu học trường nào?”. “Dạ thưa chú, chúng cháu học Trường Tiểu học Tiên Hải ạ!”.

Trường Tiểu học Tiên Hải-ngôi trường "3 trong 1" này (mẫu giáo, tiểu học và phổ thông cơ sở) là trường học duy nhất ở đảo Hòn Đốc (thuộc thị xã Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang). Hòa mình vào ngôi trường này, tôi đã bắt gặp những đôi mắt biết nói của con trẻ nơi biển đảo Tây Nam. Lặng lẽ quan sát lớp học của cô giáo Nguyễn Thị Sao Ly, mới thấy cô trò hào hứng, thoải mái trong giảng dạy, học tập. Học sinh trong lớp kết lại như đàn cá nhỏ giữa đại dương lấp lánh ánh bạc. Kia là Trần Thị Lan Anh với đôi mắt đen lay láy, đang chăm chú tìm cách giải toán lớp 4. Hôm nay, cô Sao Ly dạy Toán nhưng năm ngoái, cô đã đoạt Giải "Giáo viên viết chữ đẹp" cấp thị xã. Khi tôi vào lớp xin phép cô Sao Ly được ngồi học như một thành viên trong lớp thì bọn trẻ cười khoái chí. Những nụ cười thân thiện khiến tôi nhớ lại ngày nào cùng chúng bạn học ở Trường Tiểu học Kim Đồng (Ba Đình-Hà Nội).

“Đàn cá nhỏ” đáng yêu của cô Nguyễn Thị Sao Ly.

Trước mỗi câu hỏi của cô Sao Ly, các em lại nhao nhao giơ tay xin trả lời. Tôi tự nhủ, giả sử hôm nay có đoàn kiểm tra đến thì các em vẫn vô tư như bầy chim non. “Em, em”, "Thưa cô, em, em”, cái không khí học vô tư, hứng thú này khiến tôi thêm thiện cảm với Hòn Đốc, hòn đảo có diện tích hơn 283ha, cách đất liền khoảng 7 hải lý này. Chứng kiến các em học mà vui, vui mà học, tôi thầm ước con mình cũng đang có được buổi học vui vẻ, hào hứng cùng chúng bạn.

Thầy Quan Thanh Thắng, Hiệu phó Trường Tiểu học Tiên Hải, cho tôi hay: “So với đất liền thì học sinh ở đây có đôi chút thiệt thòi khi thiếu dụng cụ học tập, sách vở, đồng phục vì nhiều em có hoàn cảnh khó khăn. Nhưng bù lại, bọn trẻ khỏe mạnh, ham học lắm. Còn hai đứa trẻ anh bắt gặp đi bắt ốc cờ, đó là Hà Văn Sang và Tạ Thị Thi Âm, đang học lớp 6 ở trường đó. Trong trường có một số em đến chiều lại ra biển lặn mò ốc, phụ giúp gia đình; ít cũng kiếm được một cân ốc cờ, nhiều thì ba, bốn cân, hơn thế, có ngày có em bắt được chục cân”.

Đa phần học sinh trong trường đều có bố mẹ làm nghề đi biển, buôn bán hải sản. Bố mẹ vắng nhà suốt ngày nên nhiều khi, học sinh của trường thay mặt bố mẹ chăm sóc các em. Thầy Hiệu phó Quan Thanh Thắng cho biết: “Ở điểm trường Hòn Đước, hai chị em Danh Thị Như Đầm và Danh Thị Như Ấm hằng ngày chăm sóc hai em (đứa út được 18 tháng-PV) để bố mẹ yên tâm bám biển”. “Vậy hai chị em Đầm-Ấm đang học lớp mấy?”, tôi hỏi thầy Thắng. “Lớp 4 và lớp 3”. Giáo viên Nguyễn Thị Mến (quê ở Tuyên Quang) cho tôi biết thêm: “Học sinh ở đây rất lành, bởi ở Hòn Đốc không có tệ nạn xã hội. Hàng quán 22 giờ là đóng cửa. Anh đi thăm đảo một vòng là cảm nhận được bầu không khí trong lành nơi đây. Trường có một số giáo viên nhà ở xa, tận tỉnh Nghệ An, Quảng Bình, Tuyên Quang... ra đây công tác lâu năm. Chính sự đáng yêu của học sinh nơi đây đã giúp chúng tôi vơi đi nỗi nhớ nhà, để chuyên tâm vào công việc giảng dạy”.

Trở lại lớp học của cô Sao Ly, tôi hỏi Trần Thị Lan Anh: “Sau này, cháu muốn làm gì?”. “Cháu muốn vào đại học, được như chị Thương, anh Cường, những học sinh giỏi của trường”. “Sao cháu biết anh chị đó?”. “Thầy cô ở trường hay nói tên những anh chị đó, kêu học sinh phấn đấu noi gương”. Thầy Hiệu phó Quan Thanh Thắng tâm sự với tôi: “Trần Hoài Thương và Thái Duy Cường từng là học sinh của trường. Thương đang học ở Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh; còn Cường học năm cuối Trường Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh. Thương năm 2013 được tuyển thẳng vào đại học nhờ thành tích đoạt giải nhì kỳ thi môn Lịch sử quốc gia. Em gái của Thương hiện đang học THPT ngoài thị xã Hà Tiên. Bố của các em Thương, Cường tuy là dân đi biển nhưng nhờ gia đình có điều kiện nên quyết cho con ăn học”.

Bình minh thức giấc, ánh dương rọi sáng từ đại dương lên Hòn Đốc thanh bình. Bọn trẻ nô nức đến trường “như con chim chích nhảy trên đường làng”. Tôi đứng ở Đồn Biên phòng 738, ngó sang cổng Trường Tiểu học Tiên Hải để chờ đợi những gương mặt thân quen. Kia là Văn Sang, Thi Âm, Lan Anh… những “con cá” của đại dương căng tràn nghị lực, sức sống. Bước vào cổng trường, các em nhảy chân sáo khiến tôi-lữ khách phương xa vui chộn rộn trong lòng. Bọn trẻ cảm nhận được ngôi trường là mái ấm thứ hai của chúng. Từ đây, các em sẽ bắt đầu nuôi dưỡng ước mơ của mình.

Bài và ảnh: ĐÌNH HÙNG