QĐND - Trước sức ảnh hưởng ngày càng lớn của mạng xã hội đối với đời sống báo chí, người làm báo cần làm gì để tận dụng những ưu thế của công cụ này cũng như hạn chế những ảnh hưởng không lường hết khi thông tin được phát tán? Nhiều nhà quản lý, nhà báo đã chia sẻ những kinh nghiệm trong quá trình tác nghiệp thực tế cũng như trải nghiệm của bản thân về mạng xã hội tại hội thảo “Trách nhiệm xã hội và đạo đức báo chí trong kỷ nguyên số” vừa được Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) phối hợp với Viện KAS (Cộng hòa Liên bang Đức) tổ chức.

Trong nhiều trường hợp, mạng xã hội trở thành kênh liên lạc của phóng viên với tờ báo, giúp họ trao đổi thông tin với nhau dễ dàng hơn. Nhà báo Lê Duy Truyền, Phó tổng giám đốc Thông tấn xã Việt Nam chia sẻ, trong sự kiện thảm họa động đất-sóng thần ở Nhật Bản (tháng 3-2011), mạng xã hội đã trở thành phương tiện kết nối phóng viên, cộng tác viên của Thông tấn xã Việt Nam tại Nhật Bản với tòa soạn. Chỉ khoảng 30 phút sau động đất, Thông tấn xã Việt Nam đã có những bài viết và hình ảnh về thảm họa này. Ngay sau đó, cũng có một diễn đàn được tạo ra để chia sẻ những thông tin về du học sinh, những người Việt Nam đang sinh sống và làm việc tại Nhật Bản, địa chỉ liên hệ hỗ trợ công dân Việt Nam ở nước bạn. Những thông tin đó được lan truyền rất nhanh trên mạng xã hội và giúp phần nào trấn an những người thân, gia đình của họ.

Bên cạnh đó, mạng xã hội đã tạo cầu nối giữa độc giả và tòa soạn báo, nâng cao tính tương tác của báo chí, trở thành công cụ hữu hiệu trong việc giúp tòa soạn, phóng viên nhận phản hồi của công chúng. Người đọc cũng có thể thẩm định thông tin, phản ảnh lại với tòa soạn nếu phát hiện tin, bài sai sự thật hay thông tin chưa chính xác, góp phần nâng cao chất lượng tác phẩm báo chí. Chức năng chia sẻ thông tin trên mạng xã hội trở thành một công cụ phát hành hữu hiệu, giúp báo chí lan tỏa mạnh mẽ và rộng rãi hơn đến với công chúng.

Tuy vậy, không ít người làm báo lại sử dụng thông tin trên mạng xã hội làm nguồn tin, “chính thống hóa” những tin tức chưa được kiểm chứng. PGS, TS Nguyễn Thành Lợi, Phó giám đốc Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí (Hội Nhà báo Việt Nam) chia sẻ một ví dụ điển hình về tình trạng này, đó là vào tháng 2-2013, trên mạng xã hội xuất hiện tin đồn Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) bị bắt. Một số trang mạng không kiểm chứng thông tin mà đã đăng tải, gây thiệt hại lớn cho ngân hàng, nhiều người còn suy diễn, xuyên tạc, tác động xấu đến dư luận xã hội.

Không thể phủ nhận được ảnh hưởng và lợi ích của mạng xã hội đối với công chúng cũng như ngành báo chí truyền thông. Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả thông tin cũng như các chức năng của mạng xã hội, người làm báo phải hết sức cẩn trọng, tỉnh táo, có sự kiểm chứng để luôn bảo đảm nguyên tắc tôn trọng sự thật.

ĐÀO BÁ HOÀNG