QĐND - Chủ trương nhượng quyền khai thác một số công trình hạ tầng giao thông của Bộ Giao thông vận tải (GTVT) hiện đang được dư luận rất quan tâm. Thực tế, nhu cầu đầu tư mới hạ tầng giao thông của nước ta không ngừng gia tăng với số vốn rất lớn. Nếu có thể hoàn thiện cơ chế để chuyển nhượng một số công trình giao thông đã đi vào hoạt động cho nhà đầu tư, không chỉ tạo được nguồn vốn cho dự án mới mà còn hứa hẹn sẽ nâng cao hiệu quả khai thác.

Cụm cảng hàng không quốc tế Nội Bài. Ảnh: Ngọc Hà - TTXVN.

Tiếp sau chủ trương bán một số tuyến đường cao tốc đã đưa vào khai thác, Bộ GTVT đang nghiên cứu để xã hội hóa cơ sở hạ tầng tại một số sân bay theo hình thức nhượng quyền khai thác. Đến nay, Vietjet là hãng hàng không nhanh nhạy nhất trong việc đề xuất mua lại Nhà ga hành khách T1, Cảng hàng không quốc tế Nội Bài. Sau đó, Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) cũng có văn bản đề nghị mua lại nhà ga T1 (không bao gồm phần mở rộng mới-sảnh E) để quản lý, điều hành và sử dụng phục vụ cho hành khách, các chuyến bay của Vietnam Airlines. Các đơn vị đưa ra đề xuất mua lại nhà ga sân bay cho rằng, cách thức này sẽ tạo điều kiện để hãng hàng không có biện pháp tiết giảm chi phí, linh hoạt, chủ động trong sắp xếp, khai thác nhà ga, phòng chờ... để nâng cao chất lượng dịch vụ, tạo thuận lợi cho hành khách. Quan điểm của lãnh đạo Bộ GTVT khẳng định, những gì có thể xã hội hóa được phải đẩy mạnh kêu gọi đầu tư, khơi thông nguồn lực từ các thành phần kinh tế, bởi nếu chỉ dựa vào ngân sách Nhà nước không thể đáp ứng được yêu cầu phát triển hạ tầng giao thông.

Một trong những vấn đề được quan tâm nhất để hiện thực hóa chủ trương nhượng quyền khai thác hạ tầng giao thông đó là xây dựng cơ chế chính sách, bởi đây là việc chưa có tiền lệ. Trong đó, cần bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư và người dân. Giá trị của các công trình hạ tầng giao thông cần được tính toán cụ thể, xác thực để nguồn vốn đầu tư xây dựng không bị thất thoát khi chuyển nhượng quyền khai thác. Nhiều người dân, doanh nghiệp là những khách hàng sử dụng dịch vụ hy vọng việc thay đổi đơn vị quản lý, điều hành từ Nhà nước sang tư nhân là điều kiện để nâng cao chất lượng dịch vụ, khắc phục tình trạng “cha chung không ai khóc”, nhà ga, đường sá xuống cấp nhưng vẫn thu phí. Một số ý kiến băn khoăn, khi cơ sở hạ tầng giao thông được xã hội hóa, vai trò của cơ quan quản lý Nhà nước sẽ thể hiện như thế nào? Vai trò đó càng phải được thể hiện rõ ràng hơn ở việc giám sát, bảo đảm đơn vị khai thác thực hiện đúng quy định của Nhà nước về quản lý, khai thác công trình, bảo vệ quyền lợi của người dân, xã hội. Tránh để xảy ra tình trạng doanh nghiệp vì lợi ích của mình mà tăng phí bất hợp lý, dịch vụ không tương xứng với số tiền người sử dụng phải bỏ ra.

Hiện nay, nhà ga, cảng biển, đường bộ... được xem là mảnh đất “màu mỡ” để kêu gọi nguồn vốn xã hội hóa bởi tốc độ phát triển nhanh, mức độ rủi ro trong đầu tư thấp. Việc thí điểm nhượng quyền khai thác hạ tầng giao thông đang hứa hẹn sẽ mang đến nhiều điểm sáng tích cực, góp phần hoàn thiện hành lang pháp lý, sớm hiện thực hóa mục tiêu phát triển mạng lưới hạ tầng giao thông đồng bộ.

MẠNH HƯNG