QĐND Online – Ngày 18-3, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) và Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức hội thảo lấy ý kiến doanh nghiệp (DN) hoàn thiện dự thảo thông tư thay thế Thông tư số 20/2014/TT-BKHCN quy định việc nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng.

Theo Dự thảo thông tư, nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền đã qua sử dụng phải hội đủ các điều kiện: Đối với DN nhà nước phải đáp ứng 2 tiêu chí thời gian sử dụng ít hơn 10 năm và chất lượng còn lại của sản phẩm phải đạt trên 80%. Đối với các DN khác thì đáp ứng 1 trong 2 tiêu chí thời hạn hoặc chất lượng.

Quang cảnh hội thảo.

Nhiều ý kiến cho rằng, quy định như vậy là chưa chặt chẽ, khó áp dụng. Ông Kawanabe Kenta, Hiệp hội DN Nhật Bản tại Việt Nam đề xuất: Cần phân biệt “hàng mới”, “hàng đã qua sử dụng” khi làm thủ tục hải quan để tránh sự nhập nhèm trong quá trình nhập khẩu. Đối với quy định “trong nước chưa sản xuất được”, phải quy định chi tiết những linh kiện, phụ tùng, bộ phận thay thế cụ thể.

Đồng quan điểm, ông Fred Bur ke -Trưởng nhóm công tác Thương mại và Đầu tư VBF cho rằng: Quy định chất lượng của sản phẩm phải đạt 80% trở lên là không có cơ sở. Bởi, mỗi quốc gia và mỗi nhà sản xuất áp dụng tiêu chuẩn chất lượng khác nhau, nên máy móc nhập khẩu đã qua sử dụng chất lượng còn lại trên 80% không hẳn đã kém chất lượng hơn máy móc mới. Ngoài ra, việc quy định thời gian sử dụng không quá 10 năm là quá ngắn và không hợp lý.

Nhiều đại biểu cũng chỉ ra việc chuyển giao máy móc, công nghệ của các công ty, tập đoàn vào Việt Nam cũng có nghĩa có sự nhập máy móc, dây chuyền cũ vào Việt Nam. Với những máy móc, dây chuyền này thì đơn vị nào sẽ có đủ khả năng thẩm định?; và nếu các đơn vị trong nước không làm được, cần đơn vị ở nước ngoài thẩm định thì sẽ phải thẩm định như thế nào, cần điều kiện gì để phù hợp với những quy định của Việt Nam?

Tương tự, tiêu chí “trong nước chưa sản xuất được” cũng chưa hợp lý và trái với cơ chế thị trường. Bởi, khó có thể xác định được linh kiện, phụ tùng, bộ phận nào trong nước đã sản xuất được. Thêm nữa, nếu chất lượng sản phẩm nào trong nước không đáp ứng được yêu cầu của DN thì việc cho phép DN được nhập khẩu sản phẩm nước ngoài là hợp lý.

Nhiều đại biểu, đặc biệt là đại diện doanh nghiệp cho rằng, việc yêu cầu DN phải cung cấp bản chính tài liệu kỹ thuật thể hiện năm sản xuất của máy móc, thiết bị sẽ gây khó khăn cho DN. Trên thực tế, hướng dẫn sử dụng của máy móc, thiết bị thường không thể hiện năm sản xuất mà bản chính của nhà sản xuất thường bị thất lạc sau 10 năm sử dụng. Hơn nữa, máy móc, thiết bị đã được sửa chữa hoặc thay thế nhiều chi tiết có nhiều tài liệu kĩ thuật khác nhau. Việc yêu cầu nộp tất cả các tài liệu sẽ làm tăng gánh nặng thủ tục hành chính cho DN.

Nhiều đại biểu chỉ ra, Nhà nước chỉ làm công việc kiến tạo và cần tạo điều kiện cho DN tư nhân phát triển. Bộ Khoa học Công nghệ không nên quá nặng nề xây dựng thông tư chặn nhập khẩu sản phẩm cũ. Bởi nếu quy định quá cứng vô hình chung sẽ gây khó cho DN, rất có thể dẫn đến việc tiêu cực khi DN sẵn sàng bỏ ra một khoản chi phí để đảm bảo tiêu chí chất lượng sản phẩm cũng như thời hạn sử dụng.

Đại diện một số doanh nghiệp dẫn chứng nhiều máy móc, dây chuyền sau 20 đến 30 năm hoạt động vẫn tốt và phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh Việt Nam. Từ đó các đại biểu kiến nghị cân nhắc kỹ những quy định cho phù hợp với thực tế Việt Nam và nên phân theo nhóm ngành cho phù hợp vì chúng ta không thể làm ra “một chiếc áo vừa hết với mọi người”. Việc quy định quá cứng nhắc sẽ làm ảnh hưởng đến sự phát triển của các doanh nghiệp.

Nhiều đại biểu cũng nhấn mạnh, để tránh nhập “rác” vào đất nước thì đã có những quy định về môi trường và để cho ngành môi trường quy định cho cụ thể, hợp lý, thông tư này nên chỉ hướng vào công nghệ, sự phù hợp, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển tốt, tránh lãng phí, lạc hậu.

XUÂN DŨNG