Thi hành Nghị định số 63 của Chính phủ ngày 18-6-2002, và Thông tư liên tịch của liên Bộ Quốc phòng – Lao động – Thương binh và xã hội – Y tế – Tài chính. Từ giữa năm 2003 đến nay thân nhân sĩ quan tại ngũ đã được khám, chữa bệnh theo chế độ bảo hiểm y tế. Đây là chính sách phù hợp với nguyện vọng của thân nhân và sĩ quan tại ngũ, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và quân đội đối với các đối tượng này. Gần đây, nhiều bạn đọc đã gửi thư phản ánh, còn có đối tượng khác cũng cần được quan tâm, giúp đỡ đó là thân nhân của Quân nhân chuyên nghiệp bao giờ được hưởng chế độ bảo hiểm y tế tương tự?

Trong Nghị định số 63/2002/NĐ/CP và trong Thông tư liên tịch đã nói rất rõ về đối tượng và điều kiện áp dụng, Thông tư cũng quy định cụ thể những trường hợp không được áp dụng. Điều này rất chặt chẽ, tránh trùng lặp trong bảo hiểm y tế. Những năm đầu triển khai thực hiện ở một số nơi còn lúng túng, còn cứng nhắc thời gian mua bảo hiểm quá ngắn (6 tháng), thủ tục chậm, chưa mua bảo hiểm y tế cho thân nhân sĩ quan theo đăng ký nơi khám, chữa bệnh… Vì vậy, một số trường hợp thân nhân sĩ quan chưa được khám, chữa bệnh theo bảo hiểm y tế như quy định. Sau quá trình triển khai, đến nay việc tiếp nhận giấy giới thiệu, mua thẻ bảo hiểm đã từng bước ổn định.

Chúng tôi được biết hiện nay số lượng đối tượng là thân nhân sĩ quan tại ngũ được hưởng chính sách này không nhiều, chủ yếu các cụ già hoặc vợ, con của sĩ quan tại ngũ đang sinh sống ở nông thôn (không có bảo hiểm y tế) còn hầu hết thân nhân sĩ quan đã có bảo hiểm y tế, nên không áp dụng theo Nghị định này.

Việc thực hiện chính sách khám, chữa bệnh cho thân nhân sĩ quan tại ngũ là cần thiết, vừa đem lại niềm vui cho thân nhân, vừa giảm bớt khó khăn về kinh tế cho các gia đình quân nhân khi đau ốm, giúp cho thân nhân của họ cũng phấn khởi, cán bộ, sĩ quan yên tâm công tác phục vụ quân đội, nhất là với các sĩ quan công tác ở xa.

Thế nhưng, còn một lực lượng nữa bên cạnh đội ngũ sĩ quan đó là quân nhân chuyên nghiệp. Họ là những người có chuyên môn kỹ thuật phục vụ trong quân đội, được phong cấp hàm như sĩ quan (cấp úy, cấp tá), có nhiều người hiện đang công tác ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo… Tuy vậy thân nhân của đối tượng này hiện nay chưa có chế độ bảo hiểm y tế. Trong thực tế cuộc sống, có nhiều trường hợp ở đơn vị quân đội, khi thực hiện chế độ bảo hiểm y tế cho thân nhân sĩ quan đã bộc lộ những vấn đề liên quan đến tư tưởng, tình cảm của quân nhân. Có trường hợp ở đơn vị nọ, 2 sĩ quan cùng công tác, do nhu cầu, một đồng chí được quyết định chuyển từ sĩ quan thường trực sang quân nhân chuyên nghiệp. Thế là thân nhân của sĩ quan thì được khám, chữa bệnh theo chế độ bảo hiểm y tế, còn thân nhân của người kia lại không, gây nên những tác động về tâm lý không đáng có.

Tiết 1, điều 5 của Nghị định 63/2002/NĐ-CP ghi rõ: “Sĩ quan có thân nhân được hưởng chế độ bảo hiểm y tế, gồm những sĩ quan thuộc lực lượng thường trực đang công tác trong quân đội hoặc đang được biệt phái”. Tiết 2 của điều 5 ghi: “Sĩ quan quy định tại khoản 1 điều này nếu thôi phục vụ tại ngũ về nghỉ hưu, chuyển ngành, phục viên; bị tước danh hiệu sĩ quan hoặc bị chết thì thân nhân của họ thôi hưởng chế độ bảo hiểm y tế theo quy định tại Nghị định này”.

Quy định thật rõ các trường hợp thôi không được hưởng chế độ, nhưng trường hợp sĩ quan thường trực chuyển sang quân nhân chuyên nghiệp lại không nằm trong quy định đó, thân nhân của họ có bị cắt chế độ không? Nếu không cắt chế độ thì sẽ nảy sinh mâu thuẫn với các đối tượng đang là quân nhân chuyên nghiệp mà thân nhân của họ không được hưởng chế độ. Nếu cắt chế độ mà thân nhân của họ đang được hưởng thì đúng là băn khoăn thật, vì họ vẫn đang phục vụ trong quân đội không nằm trong quy định theo tiết 2 điều 5 của Nghị định nêu trên. Vậy phải xử lý thế nào cho thấu tình, đạt lý? Một bất hợp lý nữa là những sĩ quan mang cấp hàm thiếu úy, trung úy… mới tốt nghiệp các trường sĩ quan, thời gian phục vụ trong quân đội mới 5-6 năm thì thân nhân của họ được hưởng chế độ bảo hiểm y tế. Còn có những QNCN, có cấp hàm trung tá, thượng tá, đã phục vụ quân đội hơn 20 năm mà thân nhân của họ vẫn không được hưởng chế độ này. Đại tá Nguyễn Thống, Trưởng phòng chính sách Quân khu 7 cho biết: “Hiện nay anh em QNCN rất bức xúc, chúng tôi cũng thấy sự bất hợp lý này và đã báo cáo với các cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng xem xét, kiến nghị lên trên để bổ sung bảo đảm chế độ bảo hiểm y tế cho thân nhân của QNCN”.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết vừa qua cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng đã làm việc với các bộ, ngành liên quan do Bộ Y tế chủ trì, các cơ quan đã thống nhất ý kiến, Bộ Y tế đã có văn bản trình Thủ tướng Chính phủ đề nghị bổ sung Nghị định 63/2002/NĐ-CP ngày 18-6-2002. Trong đó, nội dung quan trọng nhất là bổ sung đối tượng được hưởng bảo hiểm y tế là thân nhân của QNCN.

Tuy nhiên, để tạo sự thống nhất về tư tưởng, để chính sách phù hợp, chúng tôi đề nghị các cơ quan chức năng nên tổng kết, rút kinh nghiệm việc triển khai thực hiện Nghị định 63/2002/NĐ-CP và Thông tư liên tịch hướng dẫn thực hiện Nghị định này để tháo gỡ những vấn đề chưa phù hợp, điều chỉnh cho sát thực tế hơn.

Trao đổi với chúng tôi, cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng cho biết: Khi được Thủ tướng Chính phủ ký duyệt xong, cơ quan sẽ tiến hành triển khai thực hiện ngay để thân nhân của QNCN cũng được hưởng chế độ bảo hiểm y tế như thân nhân của sĩ quan tại ngũ.

Chúng tôi cho rằng việc bổ sung chế độ bảo hiểm y tế cho thân nhân của quân nhân chuyên nghiệp là việc làm cần thiết, phù hợp với nguyện vọng của tất cả quân nhân chuyên nghiệp, là nguồn cổ vũ, động viên anh em yên tâm công tác phục vụ quân đội lâu dài.

BÙI NGỌC NỘI