Báo cáo kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước sau khi công khai có giá trị bắt buộc

QĐND Online – Sáng 24-6, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Kiểm toán Nhà nước (KTNN) (sửa đổi) với 434 đại biểu tán thành (đạt 87,85% tổng số đại biểu Quốc hội). Luật gồm 9 chương, 73 điều, quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức và hoạt động của KTNN; nhiệm vụ, quyền hạn của Tổng KTNN; nhiệm vụ, quyền hạn của KTNN; quyền hạn và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đối với hoạt động KTNN. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1 tháng 1 năm 2016.

Các đại biểu ấn nút biểu quyết.

Trước khi thông qua luật, có ý kiến đề nghị, cân nhắc tính bắt buộc của Báo cáo kiểm toán và cho rằng chỉ có giá trị bắt buộc thực hiện sau khi được Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê chuẩn hoặc cơ quan hành pháp, bộ chuyên ngành, quản lý Nhà nước, Bộ Công an, tòa án xác định đó là sai phạm; có ý kiến đề nghị cần có ý kiến của cơ quan cấp trên thì đối tượng được kiểm toán mới thực hiện kết luận, kiến nghị của KTNN.

Giải trình những ý kiến này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng: Việc quy định có tính bắt buộc của Báo cáo kiểm toán nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của đơn vị được kiểm toán và trách nhiệm của KTNN trong việc đưa ra các kết luận, kiến nghị trong báo cáo kiểm toán, khắc phục tình trạng thực hiện kết luận, kiến nghị của KTNN những năm qua chưa nghiêm do tồn tại của Luật hiện hành. Đồng thời, theo quy định của Hiến pháp, KTNN là cơ quan do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, thực hiện kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công. Do vậy, Báo cáo kiểm toán của KTNN cũng mang tính độc lập, không một cơ quan nào có thể can thiệp và KTNN phải chịu trách nhiệm trước kết luận, kiến nghị của mình. Vì vậy, việc quy định Báo cáo kiểm toán phải được UBTVQH phê chuẩn hoặc cơ quan hành pháp, cơ quan tư pháp xác định có sai phạm là không phù hợp với tinh thần của Hiến pháp. Khi có căn cứ cho rằng kết quả kiểm toán ghi trong báo cáo kiểm toán của KTNN là trái pháp luật, gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của đơn vị được kiểm toán thì đơn vị được kiểm toán có quyền khiếu nại theo Điều 69 của Dự thảo luật. Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin Quốc hội cho giữ quy định về giá trị pháp lý của Báo cáo kiểm toán thể hiện tại Điều 7 của Dự thảo luật.

Việc giải trình và quy định trong dự thảo đã nhận được sự đồng tình cao của Quốc hội với 87,45% tổng số đại biểu Quốc hội tán thành khi biểu quyết riêng về điều này. Theo đó, Báo cáo kiểm toán của KTNN sau khi phát hành và công khai có giá trị bắt buộc phải thực hiện đối với đơn vị được kiểm toán về các sai phạm trong việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công. Báo cáo kiểm toán của KTNN là căn cứ để Quốc hội sử dụng trong quá trình xem xét, quyết định và giám sát việc thực hiện: Mục tiêu, chỉ tiêu, chính sách, nhiệm vụ cơ bản phát triển kinh tế - xã hội dài hạn và hằng năm của đất nước; chủ trương đầu tư chương trình mục tiêu quốc gia, dự án quan trọng quốc gia; chính sách cơ bản về tài chính, tiền tệ quốc gia; quy định, sửa đổi hoặc bãi bỏ các thứ thuế; quyết định phân chia các khoản thu và nhiệm vụ chi giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương; mức giới hạn an toàn nợ quốc gia, nợ công, nợ chính phủ; dự toán ngân sách Nhà nước và phân bổ ngân sách trung ương, phê chuẩn quyết toán ngân sách Nhà nước. Chính phủ, cơ quan quản lý Nhà nước và tổ chức, cơ quan khác của Nhà nước sử dụng trong công tác quản lý, điều hành và thực thi nhiệm vụ của mình. HĐND sử dụng trong quá trình xem xét, quyết định dự toán, phân bổ và phê chuẩn quyết toán ngân sách địa phương; giám sát việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công và thực thi nhiệm vụ, quyền hạn của mình theo thẩm quyền.

Bảng kết quả biểu quyết Luật Kiểm toán nhà nước (sửa đổi).

Thời hạn của cuộc kiểm toán là một nội dung được quy định chặt chẽ trong luật. Theo đó, thời hạn của cuộc kiểm toán được tính từ ngày công bố quyết định kiểm toán đến khi kết thúc việc kiểm toán tại đơn vị được kiểm toán. Thời hạn của một cuộc kiểm toán không quá 60 ngày, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này. Trường hợp phức tạp, cần thiết kéo dài thời hạn kiểm toán thì Tổng KTNN quyết định gia hạn một lần, thời gian gia hạn không quá 30 ngày.

Đối với cuộc kiểm toán để đánh giá tính kinh tế, hiệu lực và hiệu quả trong quản lý và sử dụng tài chính công, tài sản công có quy mô toàn quốc, Tổng KTNN quyết định cụ thể về thời hạn kiểm toán.

Chậm nhất 30 ngày kể từ ngày kết thúc kiểm toán tại đơn vị được kiểm toán, KTNN có trách nhiệm hoàn thiện dự thảo báo cáo kiểm toán và gửi lấy ý kiến của đơn vị được kiểm toán.

Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được dự thảo báo cáo kiểm toán, đơn vị được kiểm toán phải có ý kiến bằng văn bản gửi KTNN; quá thời hạn trên, đơn vị được kiểm toán không có ý kiến thì được coi là đã nhất trí với dự thảo báo cáo kiểm toán.

Báo cáo kiểm toán được KTNN gửi cho đơn vị được kiểm toán và các cơ quan có liên quan theo quy định của Tổng KTNN chậm nhất 45 ngày kể từ ngày kết thúc kiểm toán tại đơn vị được kiểm toán; trường hợp đặc biệt thì có thể kéo dài, nhưng không quá 60 ngày kể từ ngày kết thúc kiểm toán tại đơn vị được kiểm toán.

Theo luật được thông qua, nhiệm kỳ của Tổng KTNN là 5 năm theo nhiệm kỳ của Quốc hội, được bầu lại nhưng không quá hai nhiệm kỳ.

XUÂN DŨNG