QĐND - LTS: Trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế, không ít doanh nghiệp, nhà máy lúng túng với bài toán bảo đảm việc làm, thu nhập và đời sống cho người lao động thì mức thu nhập bình quân 7,35 triệu đồng/người/tháng của các nhà máy, công ty thuộc Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng (CNQP) năm 2013 thực sự có ấn tượng. Phóng viên Báo Quân đội nhân dân có dịp khảo sát ở một số đơn vị của Tổng cục CNQP, tìm hiểu kinh nghiệm bảo đảm việc làm, chăm lo đời sống cho công nhân.

Gỡ khó, năng động tạo việc làm

Mấy năm gần đây, các đơn vị, nhà máy thuộc Tổng cục CNQP cũng bị tác động không nhỏ bởi khủng hoảng kinh tế. Trong khi dây chuyền công nghệ sản xuất dần lạc hậu; các doanh nghiệp lại thực hiện đổi mới, sắp xếp mô hình theo biểu biên chế mới của Bộ Quốc phòng nên ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống, việc làm của người lao động. Thiếu tướng Lê Khương Mẽ, Phó chính ủy Tổng cục CNQP cho biết: “Nhiều doanh nghiệp của Tổng cục có tỷ suất hàng kinh tế không cao nên việc tạo thương hiệu để cạnh tranh trên thị trường luôn là bài toán khó. Quá trình chuyển đổi, không ít doanh nghiệp đối diện với khó khăn trong bảo đảm việc làm, thu nhập của người lao động”.

Công nhân Công ty Cổ phần Xi măng X18 sản xuất trên dây chuyền công nghệ mới.

Chúng tôi đến Công ty Cổ phần Xi măng X18 khi công ty vừa đưa dây chuyền công nghệ sản xuất xi măng lò quay vào hoạt động với công suất 400.000 tấn/năm thay thế công nghệ xi măng lò đứng công suất 100.000 tấn/năm đã lạc hậu. Đại tá Quách Văn Mười, Bí thư Đảng ủy, Phó giám đốc công ty cho biết: “Mấy năm trước, lượng xi măng của công ty sản xuất ra tiêu thụ chậm, chỉ đáp ứng được 25% việc làm cho công nhân. Hơn nữa, quá trình chuyển giao công nghệ, do trục trặc với nhà thầu nên thời gian đầu tư kéo dài, lãi suất vay ngân hàng “lãi mẹ đẻ lãi con”. Công ty rơi vào vòng xoáy nợ nần; việc làm cho công nhân vì thế cũng gặp khó khăn”.

Trước thực trạng đó, một mặt, Đảng ủy, Ban giám đốc công ty tìm các biện pháp tháo gỡ khó khăn, mặt khác, Đảng ủy có nghị quyết chuyên đề lãnh đạo công tác tư tưởng. Từ ban giám đốc đến các bộ phận, tổ chức quần chúng đều thông tin đầy đủ khó khăn của công ty đến đội ngũ công nhân, từ đó mọi người cùng biết, xác định tư tưởng, chia sẻ khó khăn với công ty. Cùng với làm tốt công tác tư tưởng, Ban giám đốc công ty đã thương lượng với các nhà thầu nhượng lại một số công việc. Chia sẻ khó khăn với công ty, công nhân không kén, không chọn việc, vui vẻ nhận những việc trái nghề, nhằm bảo đảm thu nhập.
      Nhà máy Z131 cũng phải điều tiết công nhân nội bộ để san sẻ công việc. Do đến cuối tháng 4-2014, Xí nghiệp Cơ khí và Xí nghiệp Tổng lắp vũ khí vẫn chưa nhận được nhiệm vụ sản xuất hàng quốc phòng của năm nên Ban giám đốc Nhà máy Z131 quyết định điều động công nhân từ hai xí nghiệp trên về các bộ phận khác để bảo đảm việc làm và thu nhập. Đại tá Nguyễn Ngọc Tuấn, Chính ủy Nhà máy Z131 cho biết: “Ở thời điểm chưa được giao chỉ tiêu sản xuất hàng quốc phòng, nhà máy phải nhận làm thêm các sản phẩm như: Giường sắt của bộ đội, một số mặt hàng của Công ty Xi măng Nghi Sơn (Thanh Hóa), Công ty Diezen Sông Công (Thái Nguyên)...; số lượng công nhân còn lại sẽ được điều động sang bộ phận khác theo khả năng chuyên môn. Để làm tốt điều này thì công tác tuyên truyền để công nhân chia sẻ khó khăn với nhà máy, chấp nhận làm việc “trái nghề” là điều rất quan trọng”.
     Cũng vì luôn quan tâm đến việc làm cho công nhân nên các công ty, nhà máy của Tổng cục CNQP đã phát huy uy tín, thế mạnh của mình tìm thêm việc làm cho công nhân ở mọi thời điểm. Thiếu tướng Lê Khương Mẽ cho biết: “Trong năm 2013, các đơn vị của Tổng cục CNQP đã năng động, sáng tạo, tìm việc làm cho công nhân nên bình quân thu nhập của người lao động được cải thiện, đạt 7,35 triệu đồng/người/tháng. Có việc làm ổn định nên các chế độ cho người lao động được bảo đảm đầy đủ và cao hơn những năm trước”.

Cùng sẻ chia khó khăn

Hai năm 2011-2012, Công ty Cổ phần Xi măng X18 đứng trước nguy cơ phá sản bởi khoản nợ lãi ngân hàng ngày càng nhiều, thu nhập bình quân của người lao động thấp. Chị Vũ Thị Là (Phòng Công nghệ KCS) tâm sự: “Trước khó khăn của công ty, tôi quyết định dừng đóng bảo hiểm 6 tháng như một hình thức chia sẻ khó khăn”.

Không chỉ riêng chị Là mà 80% công nhân của Công ty Cổ phần Xi măng X18 đã tự nguyện đề xuất lên Ban giám đốc công ty dừng đóng bảo hiểm 6 tháng. Đại tá Nguyễn Văn Kiên, Chủ tịch HĐQT, Giám đốc công ty cho biết: “80% công nhân của công ty tự nguyện dừng đóng bảo hiểm thì mỗi quý đã chia sẻ với công ty hơn 1 tỷ đồng, nhiều công nhân tự đóng bảo hiểm bằng tiền của cá nhân. Điều này cho thấy sự sẻ chia khó khăn của công nhân với lãnh đạo công ty”. 
Sự chia sẻ trong thời khắc khó khăn ấy đã góp phần giúp lãnh đạo, Ban giám đốc công ty chèo lái “con thuyền” nhà máy vượt qua sóng gió, ổn định sản xuất. Đến nay, việc làm, thu nhập của công nhân ở Công ty Cổ phần Xi măng X18 đang từng bước được cải thiện. Thượng tá Phạm Thị Hậu, Trưởng ban Công đoàn Tổng cục CNQP cho biết: “Trong thời điểm khó khăn của các nhà máy, công ty thì vai trò của tổ chức công đoàn càng được thể hiện thông qua việc tuyên truyền, vận động đoàn viên công đoàn và người lao động hiểu rõ khó khăn và chia sẻ; đồng thời trực tiếp bảo vệ quyền và nghĩa vụ của đoàn viên công đoàn. Thời điểm ấy, Ban Công đoàn Tổng cục CNQP đề xuất với Ban Công đoàn quốc phòng kịp thời hỗ trợ để mọi công nhân đều có một cái Tết vui vẻ, đầm ấm”.

Bài và ảnh: ĐỨC DỤC

Bài 2: Chăm lo nhà ở, công nhân thực sự “an cư”