Nhận thức được giá trị các tác phẩm, luận văn, bài viết… của các tướng lĩnh Quân đội nhân dân Việt Nam, trong thời gian qua Nhà xuất bản Quân đội nhân dân đã tổng hợp tuyển chọn xuất bản được một số cuốn Tổng tập lớn được bạn đọc cả nước quan tâm. Qua các tác phẩm bạn đọc đã hiểu sâu hơn về thân thế, sự nghiệp của những nhà quân sự lỗi lạc tài ba, những chủ trương, huấn lệnh, chỉ thị… thuộc về chỉ đạo đấu tranh, tổ chức các lực lượng vũ trang nhân dân, làm nổi bật những sự kiện lịch sử quan trọng, góp phần tô thắm thêm cho bức tranh đa sắc màu về nghệ thuật quân sự Việt Nam. Đồng thời có tác dụng giáo dục truyền thống yêu nước, căm thù giặc của dân tộc ta trải qua hai cuộc chiến tranh. Tháng 4 năm 2007 Nhà xuất bản Quân đội nhân dân tiếp tục cho ra mắt bạn đọc cuốn “Tổng tập Đại tướng Hoàng Văn Thái”, sách dày 900 trang, khổ 19 x 27cm, được in rất đẹp và công phu.

Sau Cách mạng tháng Tám, theo đề nghị của đồng chí Võ Nguyên Giáp, ngày 7 tháng 9 năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh giao cho đồng chí Hoàng Văn Thái thành lập Bộ Tổng tham mưu. Người chỉ rõ: “Bộ Tổng tham mưu là cơ quan quân sự cơ mật của đoàn thể, là cơ quan quan trọng của quân đội, có nhiệm vụ tổ chức, huấn luyện quân đội cho giỏi; tổ chức nắm địch, nắm ta cho rõ ràng, bày mưu kế khôn khéo; tổ chức chỉ huy thống nhất, bí mật, nhanh chóng, kịp thời, chính xác, để đánh thắng mọi kẻ thù, bảo vệ cách mạng”. Ban đầu, cơ quan tham mưu chỉ có 7 người, đồng chí đã lựa chọn một số cán bộ hiểu biết về quân sự, có tinh thần yêu nước và trình độ học vấn nhất định, rồi huấn luyện, đào tạo trong thực tiễn công tác. Tổ chức cơ quan được phát triển và hoàn thiện dần. Đồng chí giữ trọng trách Tổng Tham mưu trưởng đến năm 1953. Trong thời gian đó, không những đồng chí đã góp phần quan trọng vào việc xây dựng và đưa cơ quan chiến lược của quân đội ta đi vào nền nếp hoạt động mà còn tăng cường một số phái viên và cán bộ của Bộ Tổng tham mưu cho các Liên khu, các đại đoàn giúp bồi dưỡng nghiệp vụ, xây dựng cơ quan tham mưu cấp mình, hình thành ngành tham mưu trong toàn quân, ngày càng hoàn thiện về tổ chức và giỏi về nghiệp vụ, đã góp phần quan trọng giúp trên triển khai chỉ đạo tác chiến và xây dựng lực lượng ngày một trưởng thành.

Trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ, khi Mỹ ào ạt đổ quân vào miền Nam, tháng 3 năm 1966, đồng chí nhận nhiệm vụ vào truyền đạt Nghị quyết 12 của Trung ương Đảng cho các đồng chí lãnh đạo, chỉ huy ở miền Nam. Trước ngày lên đường, Bác Hồ đã đến thăm và động viên cả gia đình đồng chí. Khi vào Nam, đồng chí được chỉ định làm quyền bí thư Khu ủy 5, Tư lệnh kiêm Chính ủy Quân khu 5. Tháng 10 năm 1967, để chuẩn bị cho cuộc Tổng tiến công Tết Mậu Thân, đồng chí được cử vào Nam Bộ giữ chức Phó bí thư Trung ương Cục, Phó bí thư Quân ủy Miền, Tư lệnh Bộ chỉ huy Miền. Đồng chí đã cùng với các đồng chí trong Trung ương Cục, Quân ủy Miền và Bộ chỉ huy Miền lãnh đạo, chỉ đạo các đợt tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân, các chiến dịch đánh bại cuộc hành quân toàn thắng (1-1971), Chen La 1, Chen La 2 của địch; các chiến dịch tiến công Nguyễn Huệ, chiến dịch tiến công tổng hợp năm 1972 giành thắng lợi lớn.

Sau Hiệp định Pa-ri được ký kết (1-1973), từ chiến trường miền Nam, đồng chí lại trở về Bộ Tổng tham mưu với cương vị Phó tổng tham mưu trưởng thứ nhất, phụ trách tác chiến và chi viện chiến trường. Dưới sự lãnh đạo của Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương, đồng chí cùng các đồng chí phụ trách Bộ Tổng tham mưu chỉ đạo cơ quan chuẩn bị các kế hoạch tác chiến chiến lược, góp phần thực hiện các ý định và chủ trương của Bộ Chính trị, tạo thế và tạo lực cho toàn quân, toàn dân ta nắm lấy thời cơ giành thắng lợi cho cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975.

Là vị tướng trận mạc đã kinh qua thực tiễn hai cuộc kháng chiến thần thánh chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ của dân tộc ta, đồng chí Hoàng Văn Thái đã trở thành một nhà chỉ huy quân sự xuất sắc, là người tổ chức, chỉ huy đầu tiên của Bộ Tổng tham mưu-cơ quan chiến lược của Quân đội nhân dân Việt Nam. Đúng như cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã viết: Đại tướng Hoàng Văn Thái xứng đáng là người học trò ưu tú của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Chính những năm tháng bám sát thực tiễn, hết sức gắn bó với các chiến trường, gần gũi chiến sĩ, kết hợp nhuần nhuyễn quân sự và chính trị, tác chiến của bộ đội chủ lực và chiến tranh du kích, lại được đào tạo qua trường quân sự, đồng chí Hoàng Văn Thái đã trở thành một trong những người giỏi về lý luận, khoa học quân sự của Quân đội ta. Đồng chí đã có nhiều cống hiến quan trọng vào công tác nghiên cứu khoa học quân sự, tổng kết chiến tranh và xây dựng ngành lịch sử quân sự Việt Nam. Đồng chí đã viết hơn mười tác phẩm quân sự và hồi ký, hàng trăm bài nghiên cứu đăng trên các báo, tạp chí như báo Quân đội nhân dân, Quân sự tập san, Tạp chí Học tập, Tạp chí Cộng sản, Tạp chí Quân đội nhân dân, Tạp chí Công tác nhà trường v.v..

Các tác phẩm được tuyển chọn trong “Tổng tập Đại tướng Hoàng Văn Thái” tập trung trên các lĩnh vực về chiến tranh và quốc phòng, về xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, về công tác chỉ huy và tham mưu, về khoa học quân sự và nghệ thuật quân sự, về công tác tổng kết chiến tranh và biên soạn lịch sử quân sự… Nội dung các tác phẩm, bài viết, huấn lệnh, chỉ thị được Đại tướng trình bày một cách rõ ràng, chặt chẽ, cô đọng những vấn đề về chỉ đạo chiến tranh, phân tích sâu sắc những chủ trương chiến lược của ta, của địch, làm sáng tỏ tư tưởng cách mạng tiến công trong mọi tình huống, nêu lên nghệ thuật tạo thời cơ và nắm vững thời cơ thực hành các chiến dịch quyết chiến chiến lược góp phần đưa cuộc kháng chiến tiến lên giành thắng lợi, đồng thời có ý nghĩa tổng kết kinh nghiệm chủ yếu về chỉ đạo đấu tranh của Đảng ta.

Nội dung của ấn phẩm gồm 3 phần chính. Phần một gồm các tác phẩm hồi ký: “Điện Biên Phủ-chiến dịch lịch sử”; “Những năm tháng quyết định”. Phần hai gồm các tác phẩm về quân sự: “Cuộc tiến công chiến lược Đông Xuân 1953-1954”; “Mấy vấn đề về chỉ huy và tham mưu”. Phần ba tổng hợp tuyển chọn các tác phẩm, bài viết chọn lọc về quân sự của Đại tướng đã được đăng trên các báo, tạp chí trong nước.

PHAN NGỌC DOÃN