LTS: Nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh Đại tướng Nguyễn Chí Thanh (01-01-1914/01-01-2014), Báo Quân đội nhân dân Điện tử (QĐND Online) sẽ giới thiệu tới bạn đọc những bài viết, bài nghiên cứu về thân thế, sự nghiệp; những câu chuyện; những hiện vật gắn bó với cuộc đời hoạt động cách mạng của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh. Ngoài ra, Báo QĐND Online cũng sẽ thông tin chính xác, đầy đủ, kịp thời các sự kiện được tổ chức nhân Kỷ niệm 100 năm ngày sinh của ông.

Đại tướng Nguyễn Chí Thanh (tên thật là Nguyễn Vịnh), sinh ngày 01-01-1914, trong một gia đình nông dân ở thôn Niêm Phòng, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên-Huế.

Học hết lớp Nhất tiểu học, Nguyễn Chí Thanh ở nhà cày ruộng và đi làm thuê ở đồn điền trồng chè, thuộc huyện Phong Điền. Năm 17 tuổi, ông tham gia các cuộc đình công đòi chủ đồn điền trả tiền công cho người lao động.

Vốn là người có lòng yêu nước, căm thù thực dân, phong kiến, nên khi biết Mặt trận Bình dân lên nắm quyền ở Pháp, ông quyết định lên Huế, cùng với một số bạn thân tìm hiểu tình hình và hướng đi của cụ Phan Bội Châu. Khi được các đồng chí Phan Đăng Lưu, Nguyễn Chí Diểu giác ngộ cách mạng, ông đã tích cực tham gia mặt trận Dân chủ Đông Dương do Đảng ta phát động.

Đại tướng Nguyễn Chí Thanh dự Đại hội Chi bộ 8 (Đoàn Hồng Hà), năm 1960. Ảnh chụp lại tại Thư viện Quân đội.

Trải qua thử thách trong đấu tranh chính trị, tháng 7-1937, đồng chí được kết nạp vào Đảng cộng sản Đông Dương, sau đó được cử làm Bí thư chi bộ. Năm 1938, đồng chí được cử làm Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Thừa Thiên và bị địch bắt vào cuối năm này.

Sau khi ra tù, đồng chí Nguyễn Chí Thanh tiếp tục hoạt động cách mạng và được cử lại làm Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Thừa Thiên. Đến giữa năm 1939, đồng chí lại bị bọn thực dân bắt và giam cầm ở các nhà lao Huế, Lao Bảo, Buôn Ma Thuột…

Năm 1941, đồng chí Nguyễn Chí Thanh vượt ngục, cùng một số đồng chí khác thành lập Tỉnh ủy Lâm thời tỉnh Thừa Thiên, ra sức xây dựng cơ sở cách mạng ở nhiều nơi trong tỉnh và sau đó lại bị địch bắt năm 1943.

Sau sự kiện Nhật đảo chính Pháp tháng 3-1945, đồng chí Nguyễn Chí Thanh hoạt động ở miền Nam Trung bộ và đến tháng 8-1945, đồng chí được cử đi dự Hội nghị toàn quốc của Đảng ở Tân Trào, được bầu vào Ban chấp hành Trung ương Đảng, được chỉ định làm Bí thư Xứ ủy Trung Kỳ.

Năm 1947, đồng chí Nguyễn Chí Thanh được chỉ định làm Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Thừa Thiên và sau đó làm Bí thư Phân khu ủy Bình Trị Thiên. Từ cuối năm 1948 đến năm 1950, đồng chí là Bí thư Liên khu ủy Liên khu 4. Cùng năm 1950, đồng chí được giao nhiệm vụ làm Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam và Phó bí thư Tổng Quân ủy.

Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng (1951), đồng chí Nguyễn Chí Thanh lại được bầu vào Ban chấp hành Trung ương Đảng và được cử vào Bộ Chính trị. Năm 1959, đồng chí được Quốc hội, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh phong quân hàm Đại tướng Quân đội nhân dân Việt Nam.

Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng (1960), đồng chí Nguyễn Chí Thanh lại được bầu vào Ban chấp hành Trung ương Đảng và được cử vào Bộ Chính trị và Ban bí thư Trung ương. Năm 1961, đồng chí được giao nhiệm vụ phụ trách Ban Nông nghiệp của Đảng. Từ khi nhân dân ta tiến hành cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đồng chí được Đảng điều động trở lại Quân đội.

Đại tướng Nguyễn Chí Thanh mất vào hồi 9 giờ sáng ngày 06-7-1967.

Do có những đóng góp to lớn đối với cách mạng, Đại tướng Nguyễn Chí Thanh được Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tổng tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam tặng thưởng Huân chương Quân công hạng Hai, Huân chương Kháng chiến hạng Nhất, Huân chương Chiến thắng hạng Nhất, Huân chương Chiến sĩ vẻ vang hạng Ba, Huân chương Chiến sĩ vẻ vang hạng Hai và được truy tặng Huân chương Hồ Chí Minh hạng Nhất và Huân chương Quân công hạng Nhất.

GIA LƯƠNG (tổng hợp)