Trả lời câu hỏi của đại biểu Quốc hội về tình trạng dạy thêm dưới nhiều hình thức còn khá phổ biến, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, để giải quyết gốc rễ vấn đề dạy thêm, học thêm tràn lan, giải pháp cốt lõi là phải nâng cao chất lượng của giờ dạy chính khóa trên lớp. Khi trả lời câu hỏi này cũng có nghĩa là chúng ta đề cập đến các giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông nói chung.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, nhân tố quan trọng hàng đầu để nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông là đội ngũ giáo viên. Giáo viên phải đủ về số lượng và toàn tâm, toàn ý cho giờ dạy chính, không phân tâm, không phân tán, không phải lo quá nhiều việc khác.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn. Ảnh: TRỌNG HẢI 

Để có giờ dạy chính khóa chất lượng trên lớp, giáo viên cần rất nhiều thời gian chuẩn bị, soạn bài, chấm bài, sinh hoạt chuyên môn và hỗ trợ học sinh. Nếu thời gian và tâm sức bị phân tán cho các hoạt động khác (trong đó có dạy thêm), chất lượng giờ học chính khóa khó có thể được bảo đảm.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định, Thông tư 29 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về dạy thêm và học thêm bản chất không cấm giáo viên dạy thêm mà chỉ quản lý, điều tiết. Ngoài giờ trên lớp, giáo viên có thể tham gia hoạt động dạy thêm theo quy định. Tuy nhiên, nếu số buổi dạy thêm chiếm quá nhiều thời gian thì sẽ không còn điều kiện để chăm chút cho giờ dạy chính khóa.

Trong khi đó, chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 đòi hỏi giáo viên phải hoạt động nhiều hơn, sáng tạo hơn, không còn phụ thuộc nhiều vào sách giáo khoa. Do vậy, việc giáo viên tập trung toàn bộ tâm huyết cho giờ dạy chính càng trở nên quan trọng.

Đối với điều kiện về cơ sở vật chất và sĩ số lớp học. Nếu lớp học có 60 đến 70 học sinh thì chất lượng cũng sẽ khó đảm bảo. Với sĩ số này, giáo viên không thể đổi mới phương pháp, không thể quan tâm, chăm sóc đến từng học sinh. Vì vậy, đầu tư vào cơ sở vật chất, trang thiết bị, phòng học khang trang và sĩ số hợp lý là điều kiện tiên quyết để thực hiện tốt chương trình giáo dục.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng đề cập đến các giải pháp đồng bộ khác như rà soát chương trình, ứng dụng công nghệ thông tin, tăng cường cơ sở dữ liệu và thư viện để học sinh tự học, đổi mới kiểm tra đánh giá.

Đại biểu Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương) phát biểu tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Ảnh: TRỌNG HẢI 

Phát biểu về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương) đánh giá, qua các vấn đề mà Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trả lời, có thể thấy ngành giáo dục, đào tạo và Bộ trưởng đang giải quyết nhiều vấn đề “nóng” được đông đảo cử tri và xã hội quan tâm, trong đó có dạy thêm, học thêm.

Tuy nhiên, nếu không khái quát hóa thành nhóm nguyên nhân chính thì sẽ không đưa ra được các biện pháp mang tính đồng bộ, căn cơ. Đại biểu Nguyễn Quang Huân xác định hai nhóm nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng dạy thêm, học thêm: Nguyên nhân kinh tế và nguyên nhân xã hội.

Về kinh tế, nước ta đang phát triển nên chưa tập trung được nguồn lực, dẫn tới lương giáo viên chưa cao, số lượng giáo viên và trường học chưa đáp ứng đủ. Cùng với đó là việc chưa chú trọng đúng mức đến truyền thông giáo dục để nâng cao nhận thức đồng bộ. Ngoài ra, nền kinh tế chưa đạt trình độ công nghiệp hiện đại nên khả năng lựa chọn việc làm của học sinh phổ thông còn hạn chế, từ đó dẫn đến tâm lý học để thi, học để tìm việc.

Về xã hội, đại biểu Nguyễn Quang Huân cho rằng nước ta có truyền thống hiếu học, đây là một lợi thế nhưng cũng dẫn tới tình trạng “trọng khoa bảng”, coi trọng văn bằng chứng chỉ quá mức. Việc tuyển chọn nhân sự chưa đi vào thực chất, vẫn thiên về bằng cấp. Bản thân phụ huynh học sinh cũng chịu sức ép văn bằng cho chính con em mình, dẫn tới nhu cầu học thêm. 

Từ những thực tế trên, đại biểu đề xuất cần đưa ra các giải pháp kiểm tra, giám sát và phải tuân theo quy luật khách quan. Đồng thời, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần có lộ trình, chỉ tiêu cụ thể, trong đó có chỉ tiêu về dạy thêm, học thêm, để từng bước kiểm soát và tiến tới triệt tiêu hiện tượng này.

MẠNH HƯNG

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Giáo dục Khoa học xem các tin, bài liên quan.