Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, “chưa đủ” đầu tiên là lương giáo viên chưa đủ sống.

Thứ hai, chưa đủ trường lớp để học sinh không phải cạnh tranh - đặc biệt ở đô thị, khu đông dân cư, nơi áp lực vào lớp 10 căng thẳng hơn cả thi đại học.

Thứ ba, phụ huynh chưa đủ niềm tin, chưa thỏa mãn khi thành tích của con chưa cao. Đổi mới chương trình - phương pháp dạy học cũng còn nhiều việc phải làm.

 Quang cảnh phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn. Ảnh: TRỌNG HẢI

Cùng với đó, hiệu trưởng, giáo viên chưa hoàn thành hết trách nhiệm của chương trình chính khóa. Quản lý, điều hành cũng chưa đủ. Đổi mới giáo dục, ở một góc độ nào đó, vẫn còn phải làm rất nhiều việc mới có thể đáp ứng được.

“Đấy là gốc rễ của vấn đề. Cốt lõi của câu chuyện này chính là việc chuyển từ giáo dục tiếp cận trang bị kiến thức sang phát triển năng lực của trẻ em, mà Chương trình giáo dục phổ thông 2018 là linh hồn. Thời gian qua, chúng tôi đã làm được nhiều việc, nhưng cũng còn thiếu rất nhiều điều kiện để có thể triển khai”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói.

Theo Bộ trưởng, để giải quyết thì phải có giải pháp đồng bộ, không thể một sớm một chiều mà khắc phục được. Vấn đề quan trọng là phải hoàn thành thật tốt chương trình chính khóa. Giáo viên phải hoàn thành hết trách nhiệm công vụ của mình ngay trong giờ chính với các phương pháp và yêu cầu mới.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, dạy thêm, học thêm là một phần trong hệ thống tiếp cận giáo dục theo kiểu trang bị kiến thức: Sách giáo khoa thì đóng gói kiến thức, thầy cô thì truyền thụ kiến thức, thi cử thì kiểm tra kiến thức. Đi cùng với đó là luyện thi, là bài mẫu, là văn mẫu. Nếu tiếp tục duy trì mô hình này trong thời đại tri thức bùng nổ, giáo dục sẽ không thể đổi mới và sẽ thất bại.

“Dạy thêm, học thêm là một khâu níu kéo cách dạy học cũ, làm cho trang bị kiến thức theo lối cũ được bảo lưu và cản trở sự đổi mới. Thông tư 29 không chỉ để giải quyết một vấn đề xã hội, mà là một phần trong công cuộc đổi mới giáo dục”, Bộ trưởng khẳng định.

 Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn. Ảnh: TRỌNG HẢI

Theo đó, chương trình mới đòi hỏi giáo viên phải là người dẫn dắt, chỉ hướng, hỗ trợ. Cách tiếp cận mới là phải dùng trang thiết bị về cách tiếp cận STEM giải quyết vấn đề thực tế trẻ em phải đối mặt. Đấy là năng lực tự học, tự mở rộng kiến thức để ứng phó với thời đại bùng nổ về trí thức.

“Cách thức dạy thêm có thể củng cố kiến thức cho các em không phải là không có ý nghĩa, nhưng đem lại rất ít giá trị cho sự phát triển con người. Nếu chúng ta nhìn chuyện dạy thêm, học thêm từ những góc độ hệ lụy một cách sâu sắc, thì sẽ thấy rằng cần phải quyết liệt với việc này như thế nào”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo giải thích thêm, nếu cứ mải miết dạy thêm, giáo viên không có thời gian chấm bài, đánh giá, nhận xét học sinh; đánh giá, chuẩn bị, cập nhật phương pháp mới và vẫn giữ theo thói quen cũ.

Do vậy, về giải pháp, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, phải giải quyết tổng thể, trong đó có việc cốt lõi là phải hoàn thành thật tốt chương trình chính khóa, giáo viên phải hoàn thành hết trách nhiệm của mình trong giờ học chính, với phương pháp và yêu cầu mới. “Đấy là câu chuyện rất quan trọng của đổi mới giáo dục, trách nhiệm của giáo viên”, người đứng đầu ngành giáo dục nhấn mạnh.

Về lo ngại chương trình quá tải, Bộ trưởng nói: “Chương trình 2018 so với 2006 đã giảm tải rất nhiều. So với các nước Đông Nam Á, chương trình của ta không nặng hơn, thậm chí còn nhẹ hơn một số nước châu Á.

Tuy vậy, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nêu rõ, vẫn có những nội dung trong chương trình cần điều chỉnh: “Học mà thiếu tính thực tiễn, thiếu tính ứng dụng, ít phát triển con người thì phải cương quyết bỏ, để chương trình đào tạo, chương trình phổ thông phải tăng tính thực học”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng nhấn mạnh: Nếu chỉ muốn học sinh học nhẹ, chơi nhiều nhưng vẫn trở thành người vĩ đại trong thời đại công nghệ, trí tuệ nhân tạo, thì điều đó rất khó.

CHIẾN THẮNG

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Giáo dục Khoa học xem các tin, bài liên quan.