Nâng tầm ngoại ngữ cho học viên các trường Quân đội

Yêu cầu cao về trình độ ngoại ngữ

Tìm hiểu chúng tôi được biết, tại các học viện, nhà trường Quân đội, 100% đội ngũ giáo viên ngoại ngữ được chuẩn hóa, đạt chứng chỉ quốc tế về ngoại ngữ tương đương IELTS 6.0 trở lên. Nội dung, chương trình dạy học ngoại ngữ cũng được chuẩn hóa. Tăng cường tổ chức thi tốt nghiệp môn ngoại ngữ cho học viên đào tạo sĩ quan cấp phân đội trình độ đại học và tổ chức bảo vệ luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ bằng tiếng Anh, tiếng Nga cho nghiên cứu sinh, học viên cao học, bác sĩ nội trú và học viên đào tạo sĩ quan cấp phân đội. Tổ chức thành công các hội thi Olympic tiếng Anh, tiếng Nga các cấp. Mở rộng liên kết trong nước và hợp tác quốc tế về đào tạo, bồi dưỡng ngoại ngữ.

Giảng viên Khoa Văn hóa, Ngoại ngữ (Trường Sĩ quan Chính trị) trao đổi về phương pháp giảng dạy ngoại ngữ. Ảnh: QUANG TUỆ

Hiện nay, 5 ngoại ngữ (tiếng Anh, tiếng Nga, tiếng Trung, tiếng Lào và tiếng Campuchia) đang được đào tạo tại các học viện, nhà trường Quân đội, trong đó tiếng Anh và tiếng Nga là hai ngoại ngữ chính. Từ năm 2020, ngoại ngữ (tiếng Anh hoặc tiếng Nga) được quy định là môn thi tốt nghiệp theo từng chuyên ngành đào tạo. Kế hoạch số 1844/KH-BQP của Bộ Quốc phòng về thực hiện Đề án “Chương trình quốc gia về học tập ngoại ngữ cho cán bộ, công chức, viên chức giai đoạn 2019-2030” trong Quân đội đặt mục tiêu đến năm 2025, cán bộ dưới 40 tuổi đều đạt trình độ ngoại ngữ bậc 2 theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam (VSTEP); 40-50% cán bộ giảng dạy, cán bộ nghiên cứu, chuyên môn kỹ thuật, kiểm soát cửa khẩu đạt trình độ ngoại ngữ bậc 4 (B2) trở lên. Đến năm 2030, xây dựng, hoàn thiện nội dung chương trình và phương pháp học tập nâng cao trình độ ngoại ngữ cho các loại hình đơn vị. 100% cán bộ dưới 40 tuổi đạt trình độ ngoại ngữ bậc 3 (B1) trở lên; cán bộ lãnh đạo, chỉ huy cấp sư đoàn, cấp tỉnh và tương đương đạt trình độ ngoại ngữ bậc 4 trở lên và ngoại ngữ chuyên ngành.

Tích cực ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học tại Khoa Văn hóa, Ngoại ngữ (Trường Sĩ quan Chính trị). Ảnh: VĂN HẢI

Phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo xây dựng chuẩn chương trình đào tạo các trình độ của giáo dục đại học ngành quân sự, công tác dạy và học ngoại ngữ, công nghệ thông tin tại các học viện, nhà trường Quân đội, Đại tướng Nguyễn Tân Cương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, nhấn mạnh: Nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, trong đó có ngoại ngữ, sẽ góp phần thực hiện tốt phương châm “Chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”. Đồng chí cũng nêu rõ yêu cầu cấp thiết triển khai kho học liệu số dùng chung, bao gồm dữ liệu dạy và học ngoại ngữ, trực tiếp và trực tuyến trên mạng truyền số liệu quân sự; biên soạn giáo trình, tài liệu, bài giảng điện tử bằng các thứ tiếng; ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số vào thực tiễn; xây dựng, chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục “vừa hồng, vừa chuyên”.

Chú trọng chuẩn đầu ra

Chuẩn đầu ra là yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực của người học sau khi hoàn thành một chương trình đào tạo, gồm cả yêu cầu tối thiểu về kiến thức, kỹ năng, mức độ tự chủ và trách nhiệm của người học sau khi tốt nghiệp. Theo đó, chuẩn đầu ra về ngoại ngữ là yêu cầu tối thiểu về trình độ ngoại ngữ mà người học đạt được sau khi tốt nghiệp. Do vậy, các học viện, nhà trường Quân đội đã xây dựng và triển khai thực hiện chuẩn đầu ra chương trình đào tạo trình độ đại học, đào tạo theo chức vụ; đồng thời tiếp tục triển khai xây dựng chuẩn đầu ra chương trình đào tạo sau đại học. Cụ thể, chuẩn đầu ra về ngoại ngữ của học viên đào tạo sĩ quan cấp phân đội trình độ đại học (không chuyên ngữ) được xác định ở bậc 3, thạc sĩ ở bậc 4 của khung VSTEP.

Cán bộ Trường Sĩ quan Thông tin hướng dẫn học viên tự học tiếng Anh qua các phần mềm thông dụng. Ảnh: XUÂN ĐỊNH

Học viện Khoa học Quân sự là cơ sở đào tạo chính quy, hiện đại, đầu ngành, chất lượng cao về đào tạo ngôn ngữ của Quân đội và cả nước cho các đối tượng từ bồi dưỡng đến cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ. Đồng thời, Trung tâm Ngoại ngữ của Học viện Khoa học Quân sự là đơn vị duy nhất của Bộ Quốc phòng được Bộ Giáo dục và Đào tạo cấp phép tổ chức thi, cấp chứng chỉ đánh giá năng lực tiếng Anh theo khung VSTEP. Do đó, Học viện đặc biệt chú trọng chất lượng tốt nghiệp của học viên. Theo Đại tá, PGS, TS Trần Ngọc Trung, Giám đốc Học viện Khoa học Quân sự, học viên chuyên ngữ (tiếng Anh, tiếng Trung, tiếng Nga) của nhà trường được xác định đạt bậc 5 và học viên ngành quan hệ quốc tế về quốc phòng đạt bậc 4 khi tốt nghiệp. Để đáp ứng mục tiêu này, Học viện đã triển khai rà soát lại toàn bộ hệ thống giáo trình, tài liệu dạy học ngoại ngữ và mục tiêu đến hết năm 2025 sẽ cơ bản hoàn thành việc cập nhật, bổ sung, thay mới.

Tương tự, Học viện Kỹ thuật Quân sự đang tổ chức đào tạo tiếng Anh và tiếng Nga cho học viên. Trong đó, học viên đào tạo kỹ sư quân sự có 31 chuyên ngành học tiếng Anh và 20 chuyên ngành học tiếng Nga có chuẩn đầu ra B1. Để đạt chuẩn, học viên cần học 585 tiết ngoại ngữ, bao gồm 360 tiết ngoại khóa trình độ A1, A2 và 180 tiết chính khóa trình độ B1, 45 tiết ngoại ngữ chuyên ngành và thi tốt nghiệp. Học viên cao học có chuẩn đầu vào tiếng Anh là B1, chuẩn đầu ra là B2, thời lượng tiếng Anh trong chương trình đào tạo là 90 tiết. Nhằm thúc đẩy phong trào dạy và học ngoại ngữ, các bộ môn đều có 2-3 buổi sinh hoạt học thuật bằng ngoại ngữ mỗi kỳ; Tạp chí Khoa học và Kỹ thuật hằng năm xuất bản ít nhất 7 số bằng tiếng Anh. Ngoài ra, Học viện xây dựng các bản tin phát thanh nội bộ bằng ngoại ngữ (2 bản tin tiếng Anh, 1 bản tin tiếng Nga hằng tháng), đồng thời bố trí phòng sinh hoạt với đầy đủ trang thiết bị cho các câu lạc bộ ngoại ngữ.

Trung tướng, GS, TS Lê Minh Thái, Giám đốc Học viện Kỹ thuật Quân sự chia sẻ: Xác định công tác dạy và học có ý nghĩa quyết định đến chuẩn đầu ra ngoại ngữ, Học viện đã và đang triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp về đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp và hình thức đào tạo ngoại ngữ; bồi dưỡng, phát triển đội ngũ giảng viên ngoại ngữ và ngoại ngữ chuyên ngành; đầu tư cơ sở vật chất và xây dựng môi trường học, sử dụng ngoại ngữ trong toàn Học viện. Kết quả, 100% học viên hoàn thành nội dung thi tốt nghiệp ngoại ngữ; tỷ lệ học viên kỹ sư quân sự đạt chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế tăng qua các năm và đến nay đạt trên 90%; học viên cao học tốt nghiệp có chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế đạt 87,1%...

Giờ học thực hành giao tiếp tiếng Anh của học viên cao học tại Học viện Kỹ thuật Quân sự. Ảnh: THANH TỈNH

Trong khi đó, Học viện Hải quân đề cao chuẩn hóa năng lực ngoại ngữ của học viên đào tạo các trình độ của giáo dục đại học gắn với nội dung thi tốt nghiệp, bảo vệ luận văn, luận án bằng ngoại ngữ. Đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục, giảng viên của Học viện luôn sát sao bám nắm, theo dõi trình độ ngoại ngữ của học viên, kịp thời hỗ trợ, giúp đỡ học viên hoàn thiện kỹ năng ngoại ngữ theo yêu cầu. Khuyến khích học viên tham gia các diễn đàn, báo cáo hội thảo bằng ngoại ngữ, mạn đàm với chuyên gia nước ngoài hoặc tham gia các khóa học ngoại ngữ. Lấy kết quả học tập ngoại ngữ làm tiêu chí đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, bình xét thi đua, khen thưởng...

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, trình độ ngoại ngữ đầu vào của các học viên không đồng đều nên các trường rất khó khăn trong việc tổ chức, thiết kế nội dung dạy học ngoại ngữ. Để giải quyết vấn đề này, các trường đã chỉ đạo các khoa, bộ môn, đội ngũ giảng viên phân loại trình độ ngoại ngữ của từng nhóm học viên để có biện pháp dạy học phù hợp, phân công học viên giỏi ngoại ngữ bồi dưỡng, giúp đỡ; tích cực đổi mới, áp dụng nhiều phương pháp giảng dạy hiện đại, lấy người học làm trung tâm; tổ chức các hoạt động luyện tập đa dạng, tạo thói quen tự học cho học viên; duy trì thường xuyên các nhóm, câu lạc bộ ngoại ngữ...

VĂN HIẾU

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc phòng an ninh xem các tin, bài liên quan.