Những năm qua, công tác GD-ĐT trong quân đội đã thực hiện đúng quan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về phát triển nguồn nhân lực quốc gia trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Hệ thống nhà trường quân đội đã có những bước phát triển, giữ vững chất lượng đào tạo, từng bước tiếp cận nền khoa học quân sự hiện đại, phương pháp giáo dục tiên tiến. Các học viện, trường quân đội được đầu tư, xây dựng ngày càng chính quy, mẫu mực, hiện đại, bảo đảm tinh, gọn, hoạt động hiệu quả, vừa phù hợp với mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực hiện tại, vừa đáp ứng mục tiêu chiến lược phát triển GD-ĐT trong tương lai.
Chương trình, nội dung đào tạo từng bước được đổi mới, hoàn thiện, phù hợp với các đối tượng đào tạo và vũ khí trang bị (VKTB) trong biên chế, sát thực tế huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ) và chiến đấu của đơn vị. Chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục ngày càng nâng cao, đạt chuẩn theo quy định. Vị thế của nhà trường quân đội trong hệ thống giáo dục quốc dân và chất lượng GD-ĐT từng bước nâng lên, đáp ứng yêu cầu cơ bản của sự nghiệp xây dựng quân đội.
    |
 |
| Lãnh đạo Cục Nhà trường (Bộ Tổng Tham mưu) và lãnh đạo Học viện Quân y trao đổi về công tác đào tạo tại Học viện Quân y (ảnh chụp trước tháng 4-2021). |
Hiện nay, toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế diễn ra mạnh mẽ; cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư phát triển rất nhanh đã và đang tác động đến mọi lĩnh vực, trong đó có GD-ĐT. Các vấn đề mới như “xã hội thông minh”, “giáo dục thông minh”, “chuyển đổi số” đang dần trở nên phổ biến. Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27-9-2019 của Bộ Chính trị (khóa XII) về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã xác định “đổi mới cách dạy và học trên cơ sở áp dụng công nghệ số”, “khuyến khích các mô hình GD-ĐT mới dựa trên các nền tảng số” đã đặt ra những yêu cầu mới đối với GD-ĐT. Đặc biệt, nhiệm vụ xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc có những yêu cầu phát triển mới. Thực hiện mục tiêu đến năm 2025 cơ bản xây dựng quân đội tinh, gọn, mạnh; phấn đấu từ năm 2030 xây dựng quân đội hiện đại, đòi hỏi chất lượng nguồn nhân lực phải phát triển tương ứng, đặt ra yêu cầu cấp thiết đối với công tác GD-ĐT trong quân đội, bởi việc xây dựng QĐND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại phải quán triệt và thực hiện tốt quan điểm “người trước, súng sau”; ưu tiên xây dựng, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố có ý nghĩa quyết định.
Để nâng cao chất lượng GD-ĐT đáp ứng yêu cầu xây dựng quân đội trong tình hình mới đòi hỏi các cơ quan chức năng, các học viện, nhà trường quân đội cần thực hiện tốt một số nội dung, giải pháp sau:
Một là, tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện có hiệu quả các nghị quyết của Đảng, Quân ủy Trung ương, chỉ thị, mệnh lệnh của Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu, Tổng cục Chính trị về công tác GD- ĐT, nhất là Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, Nghị quyết số 29/NQ-TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT. Thực hiện tốt chủ trương “chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”.
Hai là, nghiên cứu, tham mưu đề xuất hoàn chỉnh quy hoạch hệ thống nhà trường quân đội theo hướng tinh, gọn, mạnh; xây dựng một số học viện, trường sĩ quan thành trường trọng điểm trong hệ thống nhà trường quân đội, ngang tầm với các trường trọng điểm quốc gia và khu vực. Điều chuyển chức năng, nhiệm vụ của một số trường phù hợp với nhiệm vụ, quy mô đào tạo của các nhà trường. Đổi mới cơ chế quản lý, xây dựng nhà trường quân đội chính quy, hiện đại, mẫu mực, tiêu biểu, theo mô hình nhà trường thông minh, tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư gắn với phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số trong Bộ Quốc phòng. Quan tâm bảo đảm tốt cơ sở vật chất, trang thiết bị đào tạo; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số; đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, nhất là trang thiết bị dạy học tiên tiến, hiện đại hóa thao trường, bãi tập; bổ sung VKTB kỹ thuật, công nghệ mới... Ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin, số hóa, hiện đại hóa thư viện, giáo trình, tài liệu phục vụ hiệu quả công tác đào tạo và nghiên cứu khoa học.
Ba là, đổi mới, hoàn thiện quy trình, chương trình, nội dung đào tạo. Điều chỉnh, cập nhật bổ sung kịp thời các chương trình đào tạo, bảo đảm phù hợp với sự phát triển của VKTB và sự phát triển của quân đội, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ huấn luyện, SSCĐ của các đơn vị và nghệ thuật quân sự trong tình hình mới. Rà soát, điều chỉnh, bổ sung các nội dung trong chương trình đào tạo để đáp ứng những yêu cầu mới đặt ra trong thời đại số. Chỉ đạo các nhà trường tập trung đào tạo nguồn nhân lực cho quân đội, nâng cao chất lượng huấn luyện, rèn luyện thể lực, phương pháp, kỹ năng huấn luyện thực hành, phương pháp, tác phong chỉ huy tham mưu cho học viên.
Đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng vận dụng các phương pháp dạy học tích cực nhằm phát huy tính tự giác, chủ động, sáng tạo của người học; tăng thời gian thực hành, diễn tập sát đối tượng tác chiến, phù hợp với tổ chức, VKTB hiện có và khả năng SSCĐ của quân đội, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Bốn là, xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục theo hướng chuẩn hóa. Tiếp tục triển khai thực hiện các chỉ tiêu về xây dựng đội ngũ nhà giáo cả về số lượng, chất lượng và cơ cấu theo Nghị quyết số 109-NQ/QUTW ngày 11-2-2019 của Quân ủy Trung ương về xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội, nhất là cấp chiến dịch, chiến lược đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Xây dựng và triển khai thực hiện Đề án “Xây dựng đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục trong quân đội đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT trong quân đội giai đoạn 2021-2030”.
Đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục trong quân đội tiếp tục phát huy phẩm chất tốt đẹp Bộ đội Cụ Hồ, tích cực học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện hiệu quả Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới, “Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”; đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, không ngừng nâng cao trình độ học vấn, khả năng tư duy, phương pháp sư phạm và kinh nghiệm thực tiễn; đổi mới phương pháp dạy học, ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin, công nghệ mô phỏng vào giảng dạy. Phấn đấu nâng cao tỷ lệ cán bộ, nhà giáo có trình độ sau đại học, đạt chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư, danh hiệu Nhà giáo Nhân dân, Nhà giáo Ưu tú.
Năm là, nâng cao chất lượng đầu vào, tạo mọi điều kiện để thu hút học sinh giỏi vào học tập trong các trường quân đội nhằm cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao. Các nhà trường cần chủ động phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ quan quân sự và báo chí, truyền thông để làm tốt công tác tuyên truyền hướng nghiệp quân sự; khơi dậy lòng yêu nước, yêu quân đội của thế hệ trẻ; làm rõ các chính sách ưu đãi của Đảng, Nhà nước đối với công tác GD-ĐT trong quân đội... Qua đó động viên học sinh giỏi, xuất sắc đăng ký thi tuyển vào các trường quân đội, tạo mọi điều kiện để các tài năng cống hiến trí tuệ, tâm huyết của mình đối với sự nghiệp xây dựng quân đội tiến lên hiện đại.
Nâng cao chất lượng GD-ĐT của các học viện, nhà trường quân đội đòi hỏi phải tiến hành đồng bộ nhiều giải pháp, nhưng quan trọng nhất là phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý giáo dục. Do đó, các cơ quan chức năng và học viện, nhà trường quân đội phải thường xuyên quan tâm, chăm lo xây dựng đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý giáo dục đáp ứng tốt với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Thiếu tướng, TS NGUYỄN VĂN OANH
Cục trưởng Cục Nhà trường, Bộ Tổng Tham mưu