Các nhà trường không chỉ chuyển đổi hình thức dạy học từ truyền thống sang tích hợp công nghệ, mà còn từng bước xây dựng kho học liệu điện tử, tổ chức lớp học trực tuyến, phát triển bài giảng tương tác và ứng dụng phần mềm mô phỏng trong giảng dạy. Tuy nhiên, trong môi trường quân sự đặc thù, nơi thông tin luôn gắn liền với yếu tố bí mật, bảo mật và tuyệt đối chính xác, thì vấn đề đảm bảo an toàn thông tin trong quá trình chuyển đổi số là yêu cầu bắt buộc và cần được đặt lên hàng đầu.

Chuyển đổi số giúp các học viện, nhà trường nâng cao chất lượng đào tạo, tối ưu hóa thời gian, tăng tính trực quan và linh hoạt trong dạy học. Song nếu không kiểm soát chặt chẽ về an ninh mạng, sử dụng học liệu thiếu kiểm duyệt, phần mềm không rõ nguồn gốc, thì rất dễ phát sinh nguy cơ rò rỉ tài liệu nội bộ, lộ lọt bí mật quân sự hoặc bị tấn công từ bên ngoài.

Theo Đại tá, Ths Đàm Thị Tố Giang, Phó chủ nhiệm Khoa Khoa học tự nhiên, Trường Sĩ quan Lục quân 1: “Trong các nhà trường quân đội, giảng dạy bằng công nghệ hiện đại là bước tiến tất yếu, nhưng nếu không đi kèm với kiểm soát an toàn thông tin thì sẽ tiềm ẩn những rủi ro rất lớn. Bảo mật thông tin không chỉ là kỹ năng công nghệ, mà đó còn là ý thức trách nhiệm chính trị, là kỷ luật quân đội trong thời đại số hóa, yêu cầu mỗi giảng viên khi sử dụng học liệu số phải tuân thủ đầy đủ quy trình về bảo mật thông tin’’.

 Cán bộ, giảng viên Trường Sĩ quan Lục quân 1 tham gia lớp đào tạo công nghệ thông tin nâng cao.

Để giải quyết bài toán đảm bảo an toàn thông tin trong môi trường chuyển đổi số, các học viện, nhà trường quân đội cần triển khai đồng bộ từ nhận thức, hạ tầng kỹ thuật đến quy chế quản lý và đào tạo con người. Trước hết, nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, giảng viên và nhân viên kỹ thuật về tầm quan trọng của bảo mật thông tin. Mỗi cá nhân cần nắm vững các quy định của Bộ Quốc phòng và nhà trường trong việc sử dụng học liệu số, tránh sử dụng các phần mềm không rõ nguồn gốc, hạn chế kết nối thiết bị cá nhân với hệ thống mạng nội bộ và tuân thủ nghiêm các nguyên tắc bảo mật khi xử lý tài liệu có yếu tố quân sự.

Về hạ tầng kỹ thuật, các nhà trường cần ưu tiên xây dựng hệ thống mạng nội bộ độc lập, có phân quyền truy cập rõ ràng và được bảo vệ bằng các giải pháp tường lửa, phần mềm chống xâm nhập, chống mã độc. Hệ thống máy chủ lưu trữ học liệu số phải đảm bảo tiêu chuẩn an ninh thông tin quân sự, có phương án sao lưu dữ liệu định kỳ và cơ chế kiểm soát truy cập chi tiết theo từng cấp độ bảo mật. Cùng với đó, các phần mềm phục vụ giảng dạy, kể cả mô phỏng, bài giảng số, nền tảng học trực tuyến, đều cần được rà soát, kiểm định về bảo mật và được cập nhật thường xuyên để tránh bị khai thác lỗ hổng từ phía bên ngoài.

Một điểm quan trọng khác là xây dựng quy chế khai thác, sử dụng học liệu số và tài nguyên điện tử một cách khoa học và có hệ thống, các tài liệu nội bộ, bài giảng số và phần mềm mô phỏng cần được phân loại theo cấp độ bảo mật và được lưu trữ trên hệ thống quản trị nội dung học tập (LCMS) có kiểm soát truy cập theo phân quyền.

Ngoài ra, cần đặc biệt chú trọng công tác huấn luyện và kiểm tra, đánh giá thường xuyên các hệ thống công nghệ thông tin trong nhà trường. Các đội kỹ thuật chuyên trách phải được đào tạo bài bản về an ninh mạng, có khả năng phát hiện sớm, xử lý kịp thời các tình huống bất thường. Đồng thời, cần xây dựng phương án phòng, chống rủi ro từ sớm, tổ chức diễn tập các tình huống mất an toàn thông tin để nâng cao năng lực phản ứng.

Song song với các giải pháp kỹ thuật và tổ chức, chính sách hỗ trợ cũng đóng vai trò quan trọng. Các nhà trường cần có cơ chế khuyến khích cán bộ, giảng viên tham gia thiết kế bài giảng số an toàn, sử dụng phần mềm mô phỏng đạt chuẩn; đồng thời đầu tư trang thiết bị đồng bộ, bảo đảm mỗi giảng viên có đủ điều kiện tác nghiệp trên môi trường số một cách an toàn và hiệu quả.

Trong thời kỳ chuyển đổi số toàn quân, mỗi học viện, nhà trường quân đội không chỉ là nơi truyền thụ kiến thức, huấn luyện kỹ năng mà còn là điểm tiên phong về công nghệ và kỷ luật. Đảm bảo an toàn thông tin trong hoạt động dạy học số là nền tảng để giữ vững sự ổn định, bí mật và an ninh cho toàn hệ thống đào tạo sĩ quan, những người sẽ là lực lượng nòng cốt của Quân đội nhân dân Việt Nam trong tương lai.

Trung tá, ThS ĐẶNG THỊ VUI, Trường Sĩ quan Lục quân 1

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Giáo dục Khoa học xem các tin, bài liên quan.