Về vấn đề này, phóng viên Báo QĐND đã phỏng vấn PGS, TS Nguyễn Văn Tùng, Phó tổng biên tập NXB Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN).
Phóng viên (PV): Ông có thể cho biết quá trình biên soạn cùng những ưu điểm mà SGK GDQPAN 10 đạt được?
PGS, TS Nguyễn Văn Tùng: Nhận thức sâu sắc ý nghĩa của việc biên soạn SGK mới theo Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 cũng như tầm quan trọng của môn GDQPAN, NXBGDVN thường xuyên quan tâm, chỉ đạo sát sao từ khi bắt đầu cho đến khi hoàn thành biên soạn cuốn sách theo đúng quy trình của Bộ GD&ĐT đã quy định. Đội ngũ tác giả đều là những cán bộ, giảng viên công tác ở các trường hàng đầu của quân đội và công an. Khi biên soạn SGK, đội ngũ tác giả luôn tuân thủ định hướng đổi mới GDPT với trọng tâm là chuyển nền giáo dục từ chú trọng truyền thụ kiến thức sang hình thành, phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực học sinh; bám sát Chương trình GDPT môn GDQPAN cũng như các tiêu chuẩn SGK mới của Bộ GD&ĐT.
Các bài học trong sách thể hiện rõ mức độ đáp ứng yêu cầu cần đạt được về phẩm chất, năng lực của học sinh. Cấu trúc sách được sắp xếp theo trình tự khoa học, dễ sử dụng. Các thành tựu khoa học mới liên quan đến chương trình môn học, hoạt động giáo dục được cập nhật trong sách, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế. Hình thức trình bày sách cân đối, hài hòa giữa kênh chữ và kênh hình. Tranh, ảnh, bảng biểu, hình vẽ trong sách chính xác, cập nhật, có tính thẩm mỹ và phù hợp với nội dung bài học, lứa tuổi học sinh.
PV: Được biết, SGK GDQPAN của NXBGDVN tiếp tục phát triển, đổi mới các hoạt động học tập giúp giáo viên dễ dạy, học sinh dễ học. Ông có thể nói rõ hơn về nội dung này?
PGS, TS Nguyễn Văn Tùng: SGK GDQPAN 10 của NXBGDVN giúp giáo viên vận dụng sáng tạo hình thức tổ chức và phương pháp dạy học, tạo điều kiện, khuyến khích học sinh chủ động, sáng tạo trong học tập. Sách không áp đặt một cách cứng nhắc, máy móc mà gợi ý giúp nhà trường và giáo viên tổ chức các hoạt động học tập một cách linh hoạt, phù hợp với tình hình cụ thể của nhà trường, lớp và nhận thức của học sinh.
Đối với nội dung lý thuyết, giáo viên có thể vận dụng phương pháp: Thảo luận nhóm, đóng vai, giải quyết vấn đề... tạo tình huống có vấn đề, giúp học sinh chủ động, vận dụng kiến thức liên môn, sự hiểu biết, kinh nghiệm sẵn có để tham gia hình thành kiến thức mới. Các hoạt động học tập tạo cơ hội, khuyến khích học sinh chủ động, sáng tạo, rèn luyện kỹ năng và vận dụng kiến thức đã học về công tác QPAN vào thực tiễn cuộc sống.
Đối với nội dung thực hành, giáo viên có thể vận dụng phương pháp làm mẫu; giảng dạy từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, từ cơ bản đến ứng dụng; tổ chức luyện tập từ tự nghiên cứu, tập chậm, tập phân đoạn, tập tổng hợp cho đến khi thành thạo các kỹ năng, kỹ xảo quân sự cần thiết. Qua đó, tạo hình ảnh trực quan, sinh động về kỹ thuật thực hiện các thao tác, động tác hình thành giúp học sinh dễ dàng luyện tập tuần tự để hình thành những kỹ năng quân sự cần thiết.
PV: “Cuốn sách có nhiều điểm mới cả về nội dung, cách thức thể hiện, phương pháp dạy học...”. Để đạt được kết quả trên, NXBGDVN đã có những lộ trình, bước đi cụ thể thế nào, thưa ông?
PGS, TS Nguyễn Văn Tùng: Sách GDQPAN 10 của NXBGDVN được biên soạn theo quy trình chặt chẽ, khoa học tương tự SGK các môn học khác. Bên cạnh việc kế thừa những ưu điểm của SGK hiện hành, sách GDQPAN 10 phát triển, đổi mới các hoạt động học tập; tiếp cận và khai thác các phương tiện dạy học hiện đại, ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học. Sách lựa chọn những vấn đề cơ bản vừa phù hợp với phạm vi toàn quốc, vừa gần gũi với đời sống, gắn với truyền thống địa phương, phù hợp với vùng miền như phòng, chống thiên tai, dịch bệnh và cháy nổ; đấu tranh phòng, chống ma túy; bảo đảm trật tự, an toàn giao thông hay những vấn đề về an ninh mạng, an ninh biên giới... Sách cũng sử dụng các câu lệnh, yêu cầu, câu hỏi trong SGK ở những nội dung trọng tâm nhằm phát huy tính tự giác, chủ động của học sinh.
PV: Trân trọng cảm ơn ông!
MINH DUY (thực hiện)