Năm học tạo tiền đề cho chương trình giáo dục phổ thông mới

Phóng viên (PV): Năm học 2017-2018, ngành Giáo dục cần chú trọng những vấn đề gì để chuẩn bị, tạo tiền đề cho viê%3ḅc triển khai chương trình GDPT mới, thưa ông?"

PGS, TS Nguyễn Xuân Thành: Viê%3ḅc chuẩn bị cho chương trình GDPT mới không phải bây giờ mới đặt ra, mà chúng ta đã có mô%3ḅt quá trình lâu dài trước đó. Về cơ bản, trong năm học này cần thực hiê%3ḅn mô%3ḅt số công viê%3ḅc chủ yếu: Lựa chọn chuẩn kiến thức phù hợp với sự phát triển năng lực, phẩm chất của người học; đổi mới phương pháp dạy học theo hướng giao cho các trường tự chủ, chủ đô%3ḅng trong thiết kế, thực hiê%3ḅn bài giảng theo định hướng phân phối chương trình; tâ%3ḅp trung đổi mới trong công tác thi cử, đánh giá; chuẩn bị và tổ chức bồi dưỡng nâng cao chất lượng đô%3ḅi ngũ nhà giáo; làm tốt công tác phân luồng, định hướng nghề nghiê%3ḅp cho học sinh…

PGS, TS Nguyễn Xuân Thành. 

PGS, TS Nguyễn Xuân Thành: Đầu tiên chúng ta phải thống nhất với nhau rằng, năng lực và phẩm chất của học sinh được hình thành thông qua cách học sinh tiếp câ%3ḅn kiến thức và sử dụng vào cuô%3ḅc sống. Kiến thức đóng vai trò là nguyên liê%3ḅu giúp học sinh hình thành và phát triển năng lực. Vì vâ%3ḅy, cần phải xác định lượng kiến thức trong dạy và học. Muốn làm được điều đó, ngay từ năm học này, chúng ta cần phải thực hiê%3ḅn dạy học sát với chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trình. Nghiên cứu, cân đối những nô%3ḅi dung dạy học, hàm lượng kiến thức phải sát với chương trình. Bô%3ḅ GD&ĐT cũng đã chỉ đạo các nhà trường thực hiê%3ḅn chương trình mô%3ḅt cách linh hoạt, sáng tạo thông qua viê%3ḅc rà soát nô%3ḅi dung, sắp xếp lại các tiết học, tạo điều kiê%3ḅn thuâ%3ḅn lợi cho tổ chức hoạt đô%3ḅng học tâ%3ḅp của học sinh mô%3ḅt cách tích cực, tiê%3ḅm câ%3ḅn với viê%3ḅc thực hiê%3ḅn chương trình giáo dục mới.

PV: Bên cạnh đổi mới nô%3ḅi dung thì đổi mới cách dạy, cách học cũng là vấn đề rất cần thiết. Ông có thể nói rõ hơn định hướng về đổi mới phương pháp dạy học trong năm học này?

PGS, TS Nguyễn Xuân Thành: Bên cạnh viê%3ḅc tiếp tục thực hiê%3ḅn các phương pháp dạy học hiê%3ḅu quả, năm học 2017-2018, ngành Giáo dục giao các trường chủ đô%3ḅng thiết kế bài giảng chú trọng đến phát huy sự sáng tạo của cả người dạy và người học. Trong đó chú trọng viê%3ḅc dạy các kiến thức trên lớp và ngoài lớp phải có sự kết nối với nhau. Trong mô%3ḅt bài học có phần thực hiê%3ḅn trên lớp, có phần được thực hiê%3ḅn ở nhà, như vâ%3ḅy, học sinh sẽ chủ đô%3ḅng hơn trong quá trình học tâ%3ḅp. Với sự thay đổi đó, học sinh phải vâ%3ḅn dụng kiến thức gắn với thực tiễn thông qua các hoạt đô%3ḅng dạy học ngoại khóa như dạy học qua di sản, nghiên cứu khoa học…

Nụ cười của thầy và trò Trường THCS Trần Huy Liê%3ḅu (quâ%3ḅn Phú Nhuâ%3ḅn, TP Hồ Chí Minh). 

PGS, TS Nguyễn Xuân Thành: Bước vào năm học mới, ngành Giáo dục đã chỉ đạo các nhà trường trong quá trình thực hiê%3ḅn kiểm tra, đánh giá phải bám sát theo 4 mức đô%3ḅ: Nhâ%3ḅn biết, thông hiểu, vâ%3ḅn dụng và vâ%3ḅn dụng cao. Không được kiểm tra theo hướng nâng cao lên thành bài tâ%3ḅp khó và có các yêu cầu vượt quá chương trình. Trong văn bản hướng dẫn thực hiê%3ḅn nhiê%3ḅm vụ năm học, ngoài viê%3ḅc chỉ đạo phải bám sát nô%3ḅi dung kiến thức, chương trình học còn khuyến khích các nhà trường chủ đô%3ḅng, sáng tạo các hình thức kiểm tra đánh giá. Không chỉ kiểm tra theo hình thức truyền thống, làm trên giấy mà còn tăng cường kiểm tra đánh giá thông qua các sản phẩm học tâ%3ḅp. Ví như các sản phẩm thực hành tại nhà, làm sản phẩm thực tế, quay clip nói tiếng Anh… Giáo viên có thể lấy kết quả đó thay cho kiểm tra thông thường.

PV: Để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đô%3ḅi ngũ nhà giáo đã được chuẩn bị thế nào, thưa ông?

PGS, TS Nguyễn Xuân Thành: Viê%3ḅc đổi mới giáo dục được quyết định chính ở đổi mới cơ chế quản lý giáo dục (giao cho tự chủ), quản lý chuyên môn và nâng cao chất lượng đô%3ḅi ngũ nhà giáo. Vì vâ%3ḅy, chuẩn bị đô%3ḅi ngũ nhà giáo cho năm học mới cũng luôn được quan tâm đặc biê%3ḅt.

Theo mô hình cũ, chúng ta vẫn tâ%3ḅp huấn giáo viên cốt cán, giáo viên nòng cốt rồi đến giáo viên giảng dạy ở địa phương. Mô hình này vẫn phát huy tốt, tuy nhiên qua các khâu thì sự tiếp thu, truyền đạt, tâ%3ḅp huấn lại vẫn còn một số hạn chế. Năm học này, ngành Giáo dục yêu cầu các nhà trường tăng cường sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn trên cơ sở nghiên cứu bài học, dựa trên mô%3ḅt bài học cụ thể; tổ chức dự giờ phải theo hướng quan sát hoạt đô%3ḅng học của học sinh, đánh giá hoạt đô%3ḅng học của các em. Bên cạnh đó, yêu cầu giáo viên tự tâ%3ḅp huấn tại cơ sở giáo dục, tại nhà thông qua các khóa tâ%3ḅp huấn trên mạng.

PV: Ngành giáo dục sẽ làm gì để thực hiện tốt công tác phân luồng, hướng nghiê%3ḅp cho học sinh?

PGS, TS Nguyễn Xuân Thành: Chúng ta đặt ra mục tiêu đến năm 2020, trong số học sinh học xong THCS sẽ có 70% vào học tiếp THPT, còn 30% đi theo hướng đào tạo nghề. Năm học 2017-2018, ngành Giáo dục tiếp tục đẩy mạnh công tác phân luồng hướng nghiê%3ḅp theo phương châm giúp học sinh “hiểu mình, hiểu nghề và có hướng lựa chọn cho đúng”. Mô%3ḅt số giải pháp sẽ được tâ%3ḅp trung thực hiện, đó là: Giao các trường xây dựng kế hoạch giáo dục hướng nghiê%3ḅp; đổi mới cơ chế tổ chức hoạt đô%3ḅng dạy và học hướng nghiê%3ḅp phù hợp và thuâ%3ḅn lợi; chủ đô%3ḅng thay thế các thông tin về hướng nghiê%3ḅp đã cũ so với hiê%3ḅn tại cho phù hợp; lồng ghép các hoạt đô%3ḅng trải nghiê%3ḅm sáng tạo như mô%3ḅt ngày làm kỹ sư, trải nghiê%3ḅm làm nông dân…

PV: Trân trọng cảm ơn ông!

DUY VĂN (thực hiê%3ḅn)