Họ là những lao động nghèo, người nhập cư có con em trong độ tuổi vào lớp 1 nhưng có tạm trú dưới một năm. Do số lượng học sinh quá lớn nên thời gian đầu, việc bố trí chỗ học cho các cháu hết sức nan giải, khó khăn. Sau khi bàn bạc các phương án, ngành giáo dục địa phương đã quyết định nhận hết số lượng học sinh đã đến tuổi vào lớp 1 công lập.
Năm nào cũng vậy, việc tuyển sinh lớp 1 luôn là áp lực với địa phương và phụ huynh. Riêng năm học 2020-2021, áp lực đó càng tăng cao khi lớp 1 bắt đầu thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới, phải bảo đảm được học 2 buổi/ngày. Điều này đặt ra thách thức không nhỏ cho các đô thị lớn như TP Hồ Chí Minh khi số lượng học sinh đầu cấp tăng rất nhanh theo quy luật tăng dân số cơ học lớn. Chẳng hạn, tại quận Bình Tân, có gần 12.000 học sinh vào lớp 1, tương đương số lượng học sinh cùng cấp của một tỉnh trung bình, trong khi số phòng học mới, trường mới của quận tăng không đáng kể. Nếu để học sinh lớp học 2 buổi/ngày thì các khối lớp khác không thể học bán trú.
Dù chịu nhiều áp lực, khó khăn, nhưng lãnh đạo TP Hồ Chí Minh đã khẳng định, quan điểm của thành phố là tuyển sinh đầu cấp phải ưu tiên hai tiêu chí: Theo quy định phổ cập giáo dục, tất cả các cháu vào lớp 1 có chỗ đi học và tổ chức học lớp 1 theo chương trình mới 2 buổi/ngày. Với tinh thần nghĩa tình, nhân văn, để thực hiện được mục tiêu này, các quận, huyện đã triển khai nhiều giải pháp trước mắt để bảo đảm trẻ được vào lớp 1 với việc không ràng buộc quy định phải tạm trú trên một năm, hay phải thường trú, có hộ khẩu thành phố. Sau khi nhận hết số học sinh thuộc diện đã nêu trên vào lớp 1 trường công lập, ngành giáo dục nhiều quận, huyện đã xây dựng phương án tiến hành giảm các lớp bán trú từ khối lớp 2 đến lớp 5, hoặc tổ chức học 1 buổi/ngày và bổ sung thêm một số buổi chéo vào buổi chiều trong năm học mới để giảm áp lực, duy trì chương trình và chất lượng giáo dục.
Về tâm lý, rõ ràng đại đa số phụ huynh có con em vào lớp 1 đều mong muốn các bé được học bán trú, nhằm thuận lợi hơn trong công việc và nuôi dạy con cái. Việc học tập trung, ăn uống tập trung tại trường sẽ bảo đảm an toàn vệ sinh tốt hơn, phù hợp với sự phát triển của trẻ. Mong muốn lớn là vậy, nhưng đi tìm lời giải cho bài toán bố trí học sinh lớp 1 học 2 buổi/ngày quả là một thử thách không phải một sớm một chiều có thể giải quyết được.
Cách làm sáng tạo, trong "cái khó ló cái khôn" của TP Hồ Chí Minh nhằm giải quyết áp lực tổ chức học lớp 1 nhận được sự đồng tình, hưởng ứng của dư luận. Đó là giải pháp mang tính nhân văn, rất đáng trân trọng. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tình thế. Về lâu dài, phải gấp rút triển khai các chương trình, dự án đầu tư mở rộng trường, lớp, nhất là ở các vùng ngoại thành, nơi tập trung các khu công nghiệp, khu chế xuất, số lượng người nhập cư lao động cao, mật độ dân số và tốc độ tăng dân số cơ học lớn dần theo từng năm. Giới chuyên gia và nhà quản lý giáo dục cho rằng, ngành giáo dục TP Hồ Chí Minh cần sớm xây dựng phương án, tham mưu cho UBND thành phố tập trung phát triển các trường tiểu học ngoài công lập, xây dựng đề án hỗ trợ học phí cho những học sinh khó khăn phải học các trường ngoài công lập nhằm giải quyết áp lực một cách căn cơ, bền vững.
HỒNG GIANG