Để giáo dục thể chất không còn là môn phụ

GDTC nhưng chưa “chất”

Tiết thể dục của thầy và trò lớp 10A7, Trường THPT Đông Anh (Đông Anh, Hà Nội) bắt đầu bằng những động tác khởi động trước khi bước vào môn cầu lông và bóng chuyền. Thầy Nguyễn Thế Thông, giáo viên môn Thể dục cho biết, chương trình môn Thể dục của trường chia thành hai phần. Với phần cứng, các em bắt buộc phải học những nội dung nhảy cao, nhảy xa, cầu lông, bóng chuyền, bóng rổ. Còn lại những hoạt động khác như bóng đá, bơi lội, điền kinh… học sinh sẽ được học thêm phụ thuộc vào điều kiện của nhà trường. Dù đã cố gắng đưa rất nhiều môn thể thao vào chương trình học nhưng nhìn tổng thể, môn nào cũng chỉ dừng lại ở mức “đụng” đến chứ chưa thực sự dạy đủ hết các kỹ năng.

Quan sát mới thấy, trong diện tích hơn 500m² của nhà thể chất Trường THPT Đông Anh có không gian để tập bóng chuyền, cầu lông, đá cầu… nhưng trang thiết bị dạy học, dụng cụ tập luyện còn khá nghèo nàn. Trò chuyện với phóng viên, ông Nghiêm Quý Bình, hiê%3ḅu trưởng nhà trường cho hay, Trường THPT Đông Anh là mô%3ḅt trong số ít trường tại Hà Nô%3ḅi có quỹ đất rộng cho hoạt động GDTC và phong trào thể thao. Ngoài nhà thể chất, nhà trường còn có một khoảng sân với diện tích 10.800m² dành cho các hoạt động thể thao ngoài trời. Song, sân tập này đã xuống cấp trầm trọng mấy năm nay. Nhà trường đang xin lãnh đạo thành phố phê duyệt đề án xây dựng, cải tạo sân tập thành khu liên hợp thể dục thể thao (TDTT) để phát triển toàn diện năng khiếu cho học trò.

Trường ở thành phố đã vậy, các trường ở nông thôn, miền núi còn thiếu thốn hơn. Ông Nguyễn Văn Hoạt, Hiê%3ḅu trưởng Trường THCS Thượng Hà (Bảo Yên, Lào Cai) cho biết, các trường học ở tỉnh đều có sân tâ%3ḅp thể dục cho học sinh nhưng nhà tâ%3ḅp đa năng cho hoạt đô%3ḅng GDTC thì chỉ mô%3ḅt số trường mới có. “Học sinh vùng cao rất thích học thể dục nhưng cơ sở vật chất khá nghèo nàn. Tôi mong muốn trong tương lai, cơ sở vâ%3ḅt chất dành cho GDTC sẽ được quan tâm đầu tư hơn để các em có điều kiện rèn luyện, phát triển thể lực, tầm vóc”, ông Nguyễn Văn Hoạt bày tỏ.

Thừa nhận hiện nay chương trình môn học GDTC đã có nhiều đổi mới về mục tiêu, nội dung và phương pháp dạy học, nhưng theo đánh giá của ông Ngũ Duy Anh, Vụ trưởng Vụ GDTC, Bô%3ḅ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), cấu trúc chương trình, nội dung môn học của các cấp học và trình độ đào tạo vẫn chưa cân đối. Một số trường và địa phương chưa thực sự quan tâm, chú trọng đến phong trào thể thao trường học. Bên cạnh đó, đội ngũ giáo viên vẫn còn thiếu, cơ sở vật chất của các trường học phục vụ cho hoạt đô%3ḅng GDTC tuy đã được đầu tư, song nhiều nơi vẫn chưa chưa đồng bộ, chưa đạt chuẩn theo quy định.

GDTC cần đặt ngang bằng với giáo dục văn hóa

 GS, TS Dương Nghiệp Chí, nguyên Phó tổng cục trưởng Tổng cục TDTT nhận định: Tác dụng của TDTT không chỉ nâng cao sức khỏe, chiều cao cơ thể mà còn giúp hình thành nhân cách, lối sống, đạo đức con người như giáo dục sự cạnh tranh, giao tiếp ứng xử, tính kỷ luâ%3ḅt, tinh thần tập thể... Nếu như ở các nước phương Tây coi thể thao là môn học được ưu tiên trong hê%3ḅ thống giáo dục của họ thì ở Viê%3ḅt Nam, hoạt đô%3ḅng GDTC, TDTT trường học vẫn còn bị xem nhẹ.

Trao đổi với phóng viên, ông Ngũ Duy Anh cho biết, thời gian qua, Bô%3ḅ GD&ĐT đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách, phân cấp quản lý công tác GDTC, phân quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục và cơ sở đào tạo. Chế độ chính sách đối với nhà giáo, cán bộ quản lý GDTC và thể thao trường học cơ bản được thực hiện theo Quyết định số 51/2012/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định về chế độ bồi dưỡng và chế độ trang phục đối với giáo viên, giảng viên TDTT. Công tác xã hội hóa được đẩy mạnh, bước đầu thu hút được một số tổ chức doanh nghiệp trong nước và nước ngoài quan tâm, đầu tư về cơ sở vật chất, tài chính cho công tác GDTC và phong trào thể thao trường học. Thủ tướng Chính phủ cũng đã phê duyệt Đề án tổng thể phát triển GDTC và thể thao trường học giai đoạn 2016-2020, định hướng đến năm 2025. Nhiệm vụ và giải pháp thực hiện đề án là đổi mới mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy và học, kiểm tra và đánh giá chất lượng GDTC.

Theo chương trình giáo dục phổ thông mới mà Bộ GD&ĐT đã thông qua, số tiết thể dục trong trường học được nâng lên 2 tiết/tuần, áp dụng cả với học sinh lớp 1. Ngoài ra, nội dung môn học GDTC được thiết kế thành các học phần. Học sinh được lựa chọn học phần, chủ đề phù hợp với nguyện vọng của bản thân và khả năng tổ chức của nhà trường. GS, TS Dương Nghiệp Chí cho rằng, GDTC phải được đặt ngang bằng với giáo dục văn hóa. Để làm được như vậy, các nhà trường cần tuyên truyền cho học sinh hiểu tầm quan trọng của GDTC. Các giờ học chính khóa nên đổi mới phương thức dạy và học có thể là tập võ, vận động tay theo nhạc, tạo cho học sinh không khí vui vẻ, hứng khởi khi tập luyện. Cùng đó là khuyến khích các em luyện tập TDTT ngoại khóa, không chỉ ở trong trường mà ở bất cứ đâu. Điều này sẽ giúp cho phát triển toàn diện về thể chất và nhân cách cho học sinh.

Bài và ảnh: NGUYỄN HOÀI