Tạo không gian, thị trường và sản phẩm mới

Liên kết là giải pháp then chốt

Chiến lược và quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 xác định 3 dòng sản phẩm du lịch chính của Việt Nam là du lịch biển đảo, du lịch văn hóa và du lịch sinh thái. Trong đó xác định vị trí đầu tiên là du lịch biển đảo. Điều này đã mặc nhiên xác định vị trí đặc biệt quan trọng của khu vực duyên hải miền Trung trong chiến lược phát triển du lịch của cả nước. Tuy nhiên, theo đánh giá của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, vai trò của hai vùng Bắc Trung Bộ và Nam Trung Bộ trong việc đẩy mạnh và nâng cao hình ảnh, thương hiệu các dòng sản phẩm du lịch biển, du lịch văn hóa chưa được thúc đẩy tương xứng. Mặc dù lợi thế so sánh về du lịch biển của nước ta, đặc biệt là của hai vùng nói trên là rất lớn nhưng chưa thực sự biến thành lợi thế cạnh tranh, chưa tạo dựng được hình ảnh đồng bộ và nhất quán về du lịch biển Việt Nam. Năm 2015, khách du lịch quốc tế đi lại giữa các địa phương trong vùng Bắc Trung Bộ đạt 1,7 triệu lượt, khách nội địa đạt 17 triệu lượt; tổng thu từ du lịch đạt 15,2 nghìn tỷ đồng. Đối với vùng Nam Trung Bộ, khách du lịch quốc tế đi lại giữa các địa phương đạt gần 4,9 triệu lượt; khách nội địa đạt hơn 17 triệu lượt; tổng thu từ du lịch đạt khoảng 35,5 nghìn tỷ đồng.

Tại Hội thảo khoa học Liên kết phát triển du lịch hai vùng Bắc Trung Bộ và Nam Trung Bộ, lần đầu tiên được tổ chức tại TP Vinh, tỉnh Nghệ An, theo sáng kiến của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), các chuyên gia ngành du lịch, các nhà khoa học đã chỉ ra những điểm yếu “chí tử” của du lịch vùng Bắc Trung Bộ và Nam Trung Bộ là chất lượng dịch vụ du lịch còn hạn chế, trong đó có vấn đề về chất lượng nguồn nhân lực du lịch; sản phẩm du lịch còn trùng lắp, “na ná’’ như nhau, nhất là du lịch biển, du lịch văn hóa; chưa tạo dựng được sản phẩm đặc trưng có tính cạnh tranh tương xứng với tiềm năng và sứ mệnh, vai trò của vùng trong phát triển du lịch Việt Nam; trình độ phát triển trong toàn vùng chưa đồng đều; sự phân tán trong đầu tư phát triển du lịch, hệ thống cơ sở hạ tầng còn thiếu, nhất là cảng biển, cảng hàng không, các tuyến đường cao tốc để đáp ứng yêu cầu phát triển, chưa có cảng chuyên dụng cho phát triển du lịch tàu biển.

Từ thực trạng đó, để phát huy có hiệu quả vai trò, vị trí du lịch hai vùng Bắc Trung Bộ và Nam Trung Bộ và tiềm năng thế mạnh du lịch của hai vùng trong tổng thể du lịch quốc gia thì phải xác định hợp tác, liên kết phát triển du lịch là giải pháp then chốt, có ý nghĩa hết sức quan trọng. Trong đó, liên kết phát triển sản phẩm du lịch có chất lượng, thống nhất trong đa dạng, tạo dựng thương hiệu du lịch cho vùng, cho quốc gia; xúc tiến quảng bá du lịch vùng; đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch tiêu chuẩn quốc tế... là những nội dung chính.

Liên kết như thế nào?

Những mắt xích quan trọng trong liên kết phát triển du lịch như Đà Nẵng, Quảng Nam, Khánh Hòa, Thừa Thiên-Huế, Quảng Bình, Thanh Hóa, Nghệ An với các hướng cụ thể như liên kết các loại sản phẩm tương đồng để đẩy mạnh từng dòng sản phẩm; liên kết với các địa bàn trọng điểm để thúc đẩy và phân phối thị trường khách; liên kết theo các tuyến hành lang Đông-Tây, tuyến Bắc-Nam, tuyến đường mòn Hồ Chí Minh; liên kết các địa phương là “đầu tàu”, là “mũi nhọn” có vai trò hỗ trợ, thúc đẩy trong phát triển du lịch cùng với các địa phương phát triển chậm hơn nhằm đa dạng hóa sản phẩm du lịch, tạo nên sức mạnh tổng hợp trong phát triển du lịch của toàn vùng.

PGS,TS Phạm Trung Lương (Viện Môi trường và Phát triển bền vững) cho rằng quan điểm liên kết là phải bình đẳng, các bên cùng có lợi trên cơ sở khai thác và phát huy tiềm năng, lợi thế so sánh về du lịch của từng địa phương và toàn vùng để cùng phát triển du lịch một cách bền vững. Cần tạo kênh đối thoại giữa lãnh đạo các địa phương và các bộ ngành chức năng có liên quan để thống nhất nhận thức, có được sự đồng thuận mang tính tự nguyện của các chủ thể liên kết trên “tầm nhìn” về những lợi ích dài hạn sẽ có được khi tham gia liên kết phát triển du lịch vùng. Cần xây dựng và thực hiện chương trình hành động cụ thể và lộ trình rõ ràng để thực hiện liên kết phát triển vùng với sự ủng hộ và hỗ trợ của Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch đối với những vấn đề mà năng lực của các địa phương còn hạn chế, đặc biệt đối với phát triển hạ tầng du lịch, ứng phó với biến đổi khí hậu, xây dựng thương hiệu và xúc tiến điểm đến du lịch vùng.

PGS,TS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nêu ý tưởng xây dựng hai tuyến du lịch liên kết chính của vùng Bắc Trung bộ: Cố đô Huế - Thành cổ Quảng Trị - Sơn Đoòng, Phong Nha - Kẻ Bàng - Vườn Quốc gia Bạch Mã, bãi biển Lăng Cô và vùng Đầm phá Tam Giang - Cầu Hai, và tuyến du lịch văn hóa, lịch sử, tâm linh Đồng Lộc - Truông Bồn - Kim Liên - Thành nhà Hồ. Để thiết lập được các tuyến du lịch này, bảo đảm cho chúng liên tục “liền mạch”, không bị đứt đoạn, cần phải xây dựng Thành cổ Quảng Trị thành biểu tượng hòa bình của cả loài người, phản ánh nhu cầu và ước vọng của loài người, đồng thời, thể hiện được tính nhân văn, tình yêu hòa bình và nguyện vọng được chung sống trong hòa bình với cả loài người của dân tộc Việt Nam. Tại Nghệ An, cần xây dựng làng Kim Liên, quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh thành “Vùng đất thiêng”, biểu tượng cho sự kết nối và hội tụ lương tri của cả loài người. Ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty du lịch Vietravel cho rằng, cần phải đầu tư một con đường cao tốc nối liền các tỉnh duyên hải miền Trung với hai thành phố du lịch lớn là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh để rút ngắn thời gian đi lại cho du khách, giúp tiết kiệm chi phí vận chuyển, hạ thấp giá thành du lịch nhằm kích thích nhu cầu đi du lịch. Ông Đinh Hài, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Nam có ý kiến, bên cạnh lợi thế về di sản, các tỉnh Bắc Trung Bộ và Nam Trung Bộ còn có thể liên kết xây dựng sản phẩm du lịch tìm hiểu lịch sử cách mạng dọc tuyến đường Hồ Chí Minh huyền thoại.

Từ nhiều năm nay, chương trình “Con đường di sản miền Trung” đã tạo ra chuỗi sản phẩm liên kết du lịch, góp phần xây dựng thương hiệu du lịch Việt Nam. Nội dung liên kết này đã thu hút được sự tham gia của nhiều bên liên quan, nhất là các doanh nghiệp du lịch với cơ quan quản lý nhà nước, các nhà hàng, khách sạn, công ty vận chuyển khách của các địa phương có di sản. Tuy còn nhiều trở ngại, chưa khai thác hết tiềm năng nhưng mô hình liên kết du lịch độc đáo này này đã cho thấy những vấn đề trong quản lý, đó là cơ quan quản lý Nhà nước cần ban hành các chính sách, hỗ trợ doanh nghiệp, cộng đồng trong liên kết xây dựng sản phẩm du lịch; xây dựng chiến lược, quy hoạch về phát triển du lịch trong đó đặt “liên kết” là giải pháp quan trọng trong phát triển du lịch vùng.

Ông Trần Bắc Hà, Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cho biết: Trong giai đoạn 2016-2020, BIDV cam kết luôn đồng hành, hỗ trợ các tỉnh hai vùng Bắc Trung Bộ và Nam Trung Bộ phát triển mạnh mẽ hơn nữa cơ sở hạ tầng du lịch, tập trung vào các nội dung tư vấn về các giải pháp tài chính, các giải pháp huy động vốn, phát hành trái phiếu địa phương nhằm thu hút nguồn lực phát triển cơ sở hạ tầng du lịch. BIDV cam kết dành 10-15 nghìn tỷ đồng tài trợ triển khai các dự án hạ tầng trọng điểm, và dành 25-30 nghìn tỷ đồng tài trợ đầu tư phát triển hệ thống các cơ sở lưu trú, khu du lịch nghỉ dưỡng sinh thái, trung tâm thương mại, khu vui chơi giải trí hiện đại trọng điểm trên địa bàn.

Phát triển du lịch hai vùng Bắc Trung Bộ và Nam Trung Bộ theo hướng đẩy mạnh liên kết để bổ sung, hỗ trợ lẫn nhau tạo nên hệ thống sản phẩm và dịch vụ du lịch đa dạng, khác biệt, chất lượng cao là định hướng chiến lược quan trọng trong Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam và định hướng phát triển du lịch của hai vùng nói trên trong giai đoạn 2016-2020. Liên kết chặt chẽ, thường xuyên và hiệu quả sẽ tạo ra những cơ hội mới, thị trường mới, sản phẩm mới và không gian du lịch mới, góp phần tạo nên động lực phát triển kinh tế-xã hội các tỉnh miền Trung trong thời kỳ hội nhập quốc tế ngày càng toàn diện và sâu sắc.

TRẦN HOÀI