Thị trấn Sa Pa được xây dựng và khai thác du lịch đã hơn 100 năm. Đặc biệt, hai năm trở lại đây, khi tuyến đường cao tốc Hà Nội - Lào Cai hoàn thành, rút ngắn thời gian hành trình từ Hà Nội lên phố núi còn chưa đầy 5 giờ đồng hồ. Vì vậy, lượng du khách khắp nơi đổ về Sa Pa trong các dịp nghỉ lễ vô cùng đông. Ngày mùng 5 Tết Nguyên đán vừa qua, Sa Pa khánh thành tuyến cáp treo kỷ lục thế giới lên đỉnh Phan Xi Păng (nóc nhà của Đông Dương cao 3.143m) nên khách tham quan tập trung về đây tăng đột biến. 10 giờ hôm ấy, khi chúng tôi có mặt tại Sa Pa, mọi nẻo đường dường như đều tắc nghẽn. Từ cửa ngõ thị trấn vào tới trung tâm nhà thờ đá kẹt cứng ô tô, xe gắn máy, người đi bộ. Những nhà hàng, quán cà phê ven đường đều không còn chỗ trống. Mặc dù mọi con đường trong thị trấn rất hẹp nhưng ô tô du lịch, ô tô cá nhân cứ “thản nhiên” đỗ trước cửa mỗi hàng quán để khách vào ăn uống. Khách vào các nhà hàng, quán ăn đông tới mức phải tự tìm ghế ngồi, thậm chí muốn gọi đồ ăn cũng phải tự vào bếp, hoặc tìm tủ lạnh để lấy. Thêm vào đó là tình trạng để vật liệu xây dựng ngổn ngang khắp nơi càng làm cho khung cảnh thêm chật chội, bừa bộn. Một thị trấn du lịch có bề dày lịch sử hàng trăm năm nhưng việc quy hoạch bãi đỗ xe, phân luồng phương tiện lại hạn chế đến kém cỏi. Không chỉ xảy ra tình trạng lộn xộn ở trung tâm thị trấn mà các tuyến đường cửa ngõ dẫn đến khu cáp treo, điểm tham quan Thác Bạc, đỉnh đèo Ô Quý Hồ… đều diễn ra tình trạng hàng quán dựng tràn ra đường, xe ô tô đỗ ngược xuôi không theo quy luật nào cả. Tình trạng rác thải xây dựng, rác sinh hoạt bừa bãi khắp nơi cũng không hiếm. Người hành nghề xe ôm tại thị trấn khi chúng tôi hỏi cũng phải thốt lên: “Thời gian gần đây, những ngày nghỉ lễ ở Sa Pa đông quá. Thị trấn không còn giữ được nét nguyên sơ, thơ mộng, nhẹ nhàng như trước nữa nên nhiều du khách nước ngoài thường thuê xe hoặc đi bộ vào những bản xa cho yên tĩnh, được hòa mình với thiên nhiên”. 

 

Một đoạn đường đông đúc các loại phương tiện ở thị trấn Sa Pa. 

Quá ngột ngạt với bầu không khí ở Sa Pa, chúng tôi tìm cách len khỏi dòng người, xe ken đặc để sang Lai Châu. Nhiều thành viên trong đoàn lần đầu đến Sa Pa đã lắc đầu ngao ngán, cứ tưởng lên đây bình yên, trong lành, thư thái..., đâu ngờ lại bức bối, chật chội đến thế. Sa Pa là thị trấn vùng cao đẹp hàng đầu của miền núi phía Bắc. Ngoài việc thiên nhiên ưu đãi ban tặng cho nhiều lợi thế thì “truyền thống” du lịch hơn 100 năm cũng là một giá trị đặc sắc của Sa Pa. Tuy nhiên, nếu chính quyền địa phương không có cách làm khoa học, hiệu quả thì “tài nguyên du lịch” Sa Pa sẽ bị lãng phí một cách đáng tiếc.

Bài và ảnh: DƯƠNG TỬ