Chùa Đậu, hay còn gọi là Pháp Vũ tự, thờ nữ thần Pháp Vũ (bà Đậu), được xây dựng từ thời nhà Lý và trải qua nhiều lần tôn tạo. Từ Quốc lộ 1 đi vào không xa, ngôi chùa yên tĩnh, thoát hẳn những náo nhiệt, ồn ã bên ngoài. Tam quan chùa là một gác chuông cổ kính, hai tầng tám mái, đầu đao cong vút mềm mại đẹp như tranh vẽ. Trước và sau tam quan là những khoảng sân rộng cho thấy độ bề thế của ngôi chùa cổ. Trong chùa có nhiều tượng cổ, nhưng độc đáo nhất phải kể đến hai pho tượng của nhà sư Vũ Khắc Minh và Vũ Khắc Trường.

Tam quan chùa giữ vẻ đẹp cổ kính, thanh bình. 
Hai vị thiền sư trong tư thế kiết già, mắt lim dim, tự tại, được bó sơn ta, quang dầu và thếp vàng, bạc lên chính nhục thân, tạo thành hai pho tượng nguyên dạng của các ngài, độc đáo và huyền bí. Theo giải thích của các hòa thượng, khi mất đi một người bình thường không thể giữ tư thế ngồi thiền. Phải là các vị thiền sư đắc đạo, có một thời gian dài rèn luyện, ăn uống kham khổ mới có thể ngồi thiền khi đã về cõi Phật. Để lại toàn thân xá lợi, nhục thân của họ nghiễm nhiên được “táng” theo một hình thức độc đáo không giống những phương thức thông thường. Thân thể hai vị thiền sư trở nên vĩnh cửu, đốt không cháy, ngâm trong nước không tan, không bị chi phối bởi không gian, thời gian và quy luật còn-mất của vũ trụ, đời người… Đến bây giờ, với khoa học hiện đại, người ta cũng chỉ có thể tìm hiểu được các thành phần làm nên hai pho tượng. Nhưng câu trả lời cho những bí ẩn về phương thức lưu giữ thân thể theo cách này vẫn nằm trong làn sương khói mờ ảo.

Thành tâm chắp tay trước pho tượng thiền sư Vũ Khắc Minh, anh Lê Đức Minh, một khách hành hương tới chùa Đậu chia sẻ với chúng tôi rằng, khi đến viếng cảnh và thắp hương tại chùa Đậu, anh thường lưu lại hồi lâu bên hai pho tượng. Những lúc chiêm bái hai vị thiền sư đã đắc đạo, ngoài hiểu biết thêm về lịch sử, anh cũng thấy được nhiều hơn sự nỗ lực và rèn luyện phi thường của hai vị thiền sư. Qua đó giúp anh cảm nhận rõ hơn trí tuệ và ý chí người Việt. Nó tạo cho anh lòng tự hào và tiếp thêm sức mạnh để nỗ lực vươn lên khi gặp khó khăn trong cuộc sống, công việc…

Bài và ảnh: HUY AN