Nếu trước đây, nói đi rừng Cúc Phương phải chuẩn bị khá kỹ, nào thuốc chống, chữa chẳng may bị côn trùng đốt; đồ ăn phải mang gì, quần áo, lều trại... sao cho phù hợp nếu nhỡ phải qua đêm trong rừng... thì giờ đây, mọi vấn đề, nhu cầu đã có các đơn vị cung cấp dịch vụ quanh khu vực rừng đáp ứng.

Để tham quan trọn vẹn rừng Cúc Phương, khám phá từng ngõ ngách trong rừng có nhiều cách như đạp xe, đi bộ băng rừng già trên những con đường mòn nhỏ rậm rạp cây lá. Tuy nhiên, đa số du khách thích đi bộ để cảm nhận rõ rệt từng hơi thở của rừng trong mỗi bước chân.

       Đường vào tham quan rừng Cúc Phương. Ảnh: ĐỨC VŨ

Ở đây có một khẩu hiệu bảo vệ rừng gây ấn tượng mạnh: “Bạn không để lại gì, trừ những dấu chân. Bạn không lấy gì, ngoài những bức ảnh. Bạn không giết gì ngoài thời gian. Thế là bạn đang cùng chúng tôi gìn giữ thiên nhiên Cúc Phương”. Phải chăng, chỉ cần những câu chữ nhẹ nhàng và không kém phần sâu sắc này mà rừng Cúc Phương còn giữ được khá vẹn nguyên cho tới ngày hôm nay!

Ngay từ khi đặt chân đến bìa rừng, bạn sẽ được những chú bướm xinh đẹp đón chào. Từng đàn bướm trắng, bướm vàng bay dập dờn tạo nên một bản hòa ca không bao giờ dứt của rừng xanh đại ngàn. Càng đi sâu, lũ bướm càng xuất hiện nhiều và cực kỳ thân thiện với con người. Chúng sà xuống đậu vào mũ, vào vai du khách như níu kéo, như chào mời đến với xứ sở thần tiên.

Men theo những con đường quanh co, du khách được chiêm ngưỡng vẻ uy nghi của những cây chò ngàn năm tuổi với thân cao lớn, tán xòe rộng phủ bóng cả một vùng, những dây leo khổng lồ chạy dài vắt ngang rừng... Xen giữa sự xanh tươi còn là muôn sắc màu từ nhiều loài hoa, lặng lẽ tô điểm thêm nét ban sơ mà hùng vĩ. Thảng hoặc đâu đó tiếng chim hót vang khu rừng, như chào đón người lữ khách đến với ngôi nhà thân yêu của chúng.

Theo ông Nguyễn Văn Chính, Giám đốc Vườn Quốc gia Cúc Phương, Cúc Phương hiện có 135 loài thú, 336 loài chim, 122 loài bò sát và lưỡng cư, 66 loài cá và gần 2.000 loài côn trùng. Trong các loài thú ở Cúc Phương, nhiều loài được xếp vào loại quý hiếm như: Báo gấm, báo lửa, gấu ngựa... và nhiều loài đặc hữu như sóc bụng đỏ, các loài linh trưởng như khỉ mặt đỏ, khỉ vàng, vượn.

Đặc biệt, ở Cúc Phương có một loài thú linh trưởng quý hiếm, không còn tồn tại ở trên thế giới, đó là loài voọc mông trắng. Chính vì vậy, loài voọc này được chọn làm biểu tượng của Vườn Quốc gia Cúc Phương. Việc bảo tồn tài nguyên thiên nhiên gắn chặt chẽ với bảo tồn những giá trị văn hóa bản địa đặc sắc, đó chính là những yếu tố tạo nên sức hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế.

Nhờ thế mà Cúc Phương xứng đáng với danh hiệu “Vườn quốc gia hàng đầu châu Á” hai năm liền (2019, 2020), do World Travel Awards (Giải thưởng du lịch thế giới) bình chọn.

Với địa hình karst nửa che phủ, rừng Cúc Phương còn có nhiều hang động đẹp và bí ẩn như: Sơn Cung, Phò Mã Giáng... Đặc biệt, có một số hang động còn lưu giữ những dấu tích của người tiền sử cách nay từ 7.500 đến 12.000 năm, đó là hang Đắng (động người xưa), hang Con Moong. Mỗi địa điểm sẽ giúp du khách có cái nhìn mới hơn về thế giới tự nhiên và nếp sống của tổ tiên ta trước kia.

Nếu thích, du khách đi qua khu rừng già với nhiều dốc đá, leo lên đỉnh Mây Hạc cao 648m, cách trung tâm vườn quốc gia chừng 3km để chinh phục đỉnh núi cao nhất rừng Cúc Phương, hít thở không khí trong lành và khoan thai, thong thả chiêm ngưỡng vẻ đẹp thơ mộng, kỳ vĩ như trong tranh vẽ của miền núi Ninh Bình.

Hay đi vào sâu hơn, sẽ gặp bản người Mường với những nếp nhà sàn, ruộng bậc thang như nét chấm phá tuyệt vời giữa một khung cảnh núi rừng hoang sơ, lãng mạn... Bà con dân tộc Mường hiền lành, vui vẻ, mến khách. 

Những ngày cuối tuần du ngoạn rừng Cúc Phương có lẽ là khoảng thời gian đầy thi vị, để ta như quên hết muộn phiền, khó nhọc, cứ thế tận hưởng những phút giây thư giãn tuyệt vời cho tâm hồn thêm tươi mới.

VIỆT LAM