Một trong những giọng đọc ấy là của bà Nguyễn Thị Điệp, người phụ nữ từng góp mặt trong chiến dịch tuyên truyền bằng tiếng Anh dành cho lính Mỹ, trước khi bà trở thành phóng viên kỳ cựu của Báo Quân đội nhân dân dưới bút danh Thùy Chi.

Năm 1966, khi đang là sinh viên năm cuối Khoa Anh văn, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội (nay là Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội), cô gái trẻ đầy nhiệt huyết Nguyễn Thị Điệp được chọn cùng 3 người khác tham gia thử giọng tại Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) cho chương trình Mỹ vận (chương trình dành cho các binh sĩ Mỹ đang tham chiến tại Việt Nam). 

 Nhà báo Nguyễn Thị Điệp gặp mặt đồng nghiệp tại Phòng Thời sự quốc tế (Báo Quân đội nhân dân), năm 2000. Ảnh do nhân vật cung cấp 

Ngay sau đó, bà nhập ngũ. Những ngày đầu, cô bộ đội trẻ đứng luyện giọng ở chiếu nghỉ cầu thang của VOV. Dưới sự hướng dẫn của một nữ chuyên gia người Australia và những phát thanh viên của VOV, bà dần hoàn thiện kỹ năng phát thanh bằng tiếng Anh, không chỉ là phát âm chuẩn mà còn là phong thái, sự thuyết phục và truyền cảm hứng qua từng câu chữ.

Trong công cuộc tuyên truyền chiến lược của Việt Nam Dân chủ cộng hòa trên mặt trận truyền thông đối ngoại này, bà Nguyễn Thị Điệp mang bút danh Vân Anh. Dù không phải là giọng đọc chủ lực như bà Trịnh Thị Ngọ (Thu Hương), biểu tượng của nhóm “Hà Nội Hannah” nhưng bà Điệp đã đóng vai trò quan trọng, góp phần tạo nên hiệu ứng lan tỏa của chiến dịch thông tin tâm lý này.

Hằng ngày, từ nơi ở nhờ dưới khu trường học dành cho học sinh miền Nam, cô bộ đội trẻ Nguyễn Thị Điệp đi bộ lên Đài Tiếng nói Việt Nam. Tại đây, bà cùng các đồng nghiệp phát thanh những bản tin bằng tiếng Anh, chủ yếu hướng tới lính Mỹ tham chiến tại miền Nam Việt Nam. Nội dung các buổi phát thanh thường là thư từ của gia đình lính Mỹ, tin tức chiến sự với những tổn thất mà quân đội Mỹ phải gánh chịu... trên nền các bản nhạc phản chiến. Xen kẽ trong đó là những lời nhắn gửi nhẹ nhàng mà sâu cay, đánh vào tâm lý và nỗi nhớ quê nhà của binh sĩ Mỹ.

Khi Hiệp định Paris được ký kết năm 1973, Mỹ bắt đầu rút quân, các buổi phát thanh dành cho lính Mỹ cũng chấm dứt. Bà Điệp chuyển sang công tác tại Báo Quân đội nhân dân, tiếp tục sự nghiệp báo chí trong một vai trò khác, với bút danh Thùy Chi. Công tác tại Phòng Thời sự quốc tế, với vốn tiếng Anh xuất sắc và tư duy phân tích sắc sảo, bà nhanh chóng khẳng định vị thế là một trong những cây bút quốc tế quan trọng của tòa soạn.

Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, nhà báo Nguyễn Thị Điệp (Vân Anh-Thùy Chi) vẫn vẹn nguyên ký ức về những ngày bước chân vào nghề báo. Câu nói mở đầu trong các chương trình bà đọc: "This is the Voice of Vietnam, broadcasting from Hanoi" (Đây là Đài Tiếng nói Việt Nam, phát đi từ Hà Nội) dường như vẫn vang vọng như tiếng gọi thiêng liêng gợi nhớ về một thời làm báo giữa khói lửa chiến tranh, nơi bà đã góp giọng của mình để viết nên một phần lịch sử cách mạng hào hùng của dân tộc ta. 

LAN THU

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Diễn đàn 100 năm báo chí đồng hành cùng dân tộc xem các tin, bài liên quan.