1. Trung tá QNCN Nguyễn Vũ Quỳnh, Phó đội trưởng Đội Vũ trang, Đồn Biên phòng Lũng Cú quê ở xã Nhân Thắng, tỉnh Bắc Ninh. Sau khi học xong THPT, tháng 3-1999, Quỳnh lên đường nhập ngũ và quyết tâm phấn đấu phục vụ Quân đội lâu dài. Sau khi tốt nghiệp hệ Trung cấp Trường Đại học Biên phòng (nay là Học viện Biên Phòng), anh được điều động về Đồn Biên phòng Lũng Cú công tác. Hơn 20 năm gắn bó vùng biên ải, đã bao đêm Trung tá QNCN Nguyễn Vũ Quỳnh và các đồng đội tham gia tuần tra, kiểm soát, phối hợp bảo đảm an ninh, chính trị, trật tự, an toàn xã hội khu vực biên giới. Mưa cũng như nắng, ngày cũng như đêm, các vị trí trọng yếu anh đều nắm chắc tình hình, khéo xây dựng, vận động người dân tham gia bảo vệ đường biên, người dân hai bên biên giới đoàn kết, gắn bó... Mặc dù nhận nhiều khen thưởng của các cấp nhưng với Trung tá QNCN Nguyễn Vũ Quỳnh phần thưởng lớn nhất đối với anh là niềm tin của đồng đội, cấp trên và sự yêu thương, quý mến của bà con dân bản đã dành cho anh trong suốt những năm tháng qua.

Cán bộ, đảng viên, chiến sĩ Đồn Biên phòng Lũng Cú thực hiện nhiệm vụ bên cột cờ Lũng Cú. 

2. Ở xã Lũng Cú (tỉnh Tuyên Quang) nhiều người dân gọi Trung tá QNCN Tạ Quang Tiến, nhân viên vận động quần chúng, Đồn Biên phòng Lũng Cú là Tiến “tủa”. Tìm hiểu được biết theo tiếng Mông từ “tủa” có nghĩa là “người sinh ra để làm nhiệm vụ biên giới”. Bà con thấy anh Tiến nhiều năm gắn bó với vùng biên nên thường gọi anh với cái tên thân mật như vậy.

Xuất thân trong gia đình nông dân nghèo ở xã Sông Lô, tỉnh Phú Thọ, từ nhỏ Tạ Quang Tiến đã ước mơ trở thành Bộ đội Biên phòng. Tháng 3-1991, anh lên đường nhập ngũ. Sau đó, anh đi học hệ Trung cấp Trường Đại học Biên phòng. Qua 3 năm miệt mài học tập, rèn luyện, năm 1994 ra trường được điều động về công tác tại Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Hà Giang. Trải qua một số đơn vị, Tạ Quang Tiến đã cùng đồng đội quyết tâm vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Tháng 12-2014, đồng chí Tạ Quang Tiến được điều động về Đồn Biên phòng Lũng Cú công tác, được phân công giữ chức Phó bí thư Đảng ủy xã Lũng Cú. Gần 12 năm gắn bó với cơ sở và bà con dân bản, anh Tiến chủ động tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền địa phương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa xã hội, giảm nghèo, đẩy lùi hủ tục lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh. Anh sâu sát cơ sở, nắm chắc hoàn cảnh từng nhà dân, kịp thời tuyên truyền, vận động bà con xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh.

Trung tá QNCN Tạ Quang Tiến kể lại: “Vào một ngày cuối tháng 10-2023, khi biết gia đình ông Thò Mí Sính ở thôn Sán Trồ, xã Lũng Cú có người thân mất, định mổ trâu bò, làm ma dài ngày theo tập tục của người Mông. Mặc dù trời tối và mưa phùn, nhưng tôi vẫn quyết đi đến tận gia đình vận động, thuyết phục. Sau gần 4 giờ đồng hồ kiên trì giảng giải, gia đình ông Sính đã nghe theo, hôm sau tổ chức đám ma gọn nhẹ chỉ trong hai ngày, không giết mổ trâu, bò ăn uống linh đình”.

Một trường hợp khác là anh Vàng Mí Pó ở thôn Thèn Pả, xã Lũng Cú có ý định tảo hôn. Anh quen và lấy cô gái người Mông ở xã khác về làm vợ, dự định làm cỗ cưới rất to để mời bà con và anh em trong gia đình. Nhưng ngặt nỗi cô bạn gái chưa đủ tuổi đăng kết hôn theo luật. Nắm được trường hợp đó, anh Tiến kiên trì thuyết phục nên Pó và gia đình đã nhận ra việc làm chưa đúng. Sau đó Vàng Mí Pó đã xung phong lên đường nhập ngũ, chờ bạn gái đủ tuổi mới đăng ký kết hôn theo đúng quy định.

3. Gần một năm qua, Thiếu tá QNCN Vàng Gỉ Khoán, nhân viên Đội Phòng, chống ma túy, Đồn Biên phòng Lũng Cú cứ 18 giờ hằng ngày là đi xe máy 10km đường rừng đến các thôn trong xã Lũng Cú để tham gia dạy xóa mù chữ. Trong số 3 lớp dạy xóa mù chữ Đồn biên phòng đảm nhiệm thì đồng chí Khoán dạy 2 lớp, mỗi lớp có từ 25 đến 30 học viên. Nhiều hôm dạy xong, anh đội mưa rét về đến đơn vị thì trời đã khuya. Vất vả là vậy, nhưng để bà con biết đọc, biết viết, Thiếu tá QNCN Vàng Gỉ Khoán và đồng đội dường như quên đi những gian nan để đem ánh sáng tri thức đến với bà con dân bản.

Thiếu tá QNCN Vàng Gỉ Khoán dạy xóa mù chữ cho bà con dân bản. 

Trao đổi với chúng tôi, Trung tá Nguyễn Xuân Hưng, Bí thư Đảng ủy, Chính trị viên Đồn Biên phòng Lũng Cú cho biết: “Nhiệm vụ của đơn vị nặng nề, vất vả nhưng cũng rất vinh dự, tự hào bởi cán bộ, đảng viên trong đơn vị được bảo vệ cột cờ Lũng Cú-một biểu tượng thiêng liêng nơi cực Bắc Tổ quốc. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ đó, đảng viên luôn nêu cao ý thức, tinh thần trách nhiệm, khắc phục mọi khó khăn, cùng nhau đoàn kết, bảo vệ vững chắc đường biên, cột mốc, giúp bà con dân bản yên tâm lao động, sản xuất, xây dựng quê hương ngày càng khởi sắc đi lên".