Theo điều tra của Tổng cục Thống kê, sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp trong năm 2018 đạt kết quả ấn tượng. Doanh nghiệp không chỉ tăng về số lượng ở các địa phương, nhất là ở những vùng kinh tế trọng điểm của cả nước, mà còn phát triển mạnh các ngành nghề sản xuất, kinh doanh mới, đẩy mạnh tái cơ cấu, ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh và năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất kinh doanh.

Kỳ vọng nhiều vào đội ngũ trí thức trẻ, phong trào khởi nghiệp đã được triển khai trong hệ thống trường đại học, cao đẳng và dạy nghề trên toàn quốc, nhằm tạo môi trường thuận lợi để tuổi trẻ khởi nghiệp ngay từ giảng đường. Gắn học với hành, lý luận với thực tiễn, giảng đường với doanh nghiệp, nhà trường với xã hội… phong trào khởi nghiệp trong sinh viên vừa là hiệu quả của đổi mới phương pháp, vừa là mục tiêu của công tác giáo dục và đào tạo.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các đại biểu thực hiện nghi thức phát động Chương trình thanh niên khởi nghiệp giai đoạn 2016-2021. Ảnh minh họa: TTXVN.

Trên các diễn đàn khởi nghiệp, chủ đề khởi nghiệp dành cho sinh viên được đầu tư thực hiện khá bài bản, với sự tham gia của nhiều chuyên gia, doanh nhân có uy tín trong nước và quốc tế. Theo đánh giá của các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nhân, thế mạnh của sinh viên là ý tưởng, nhiệt huyết, sức sáng tạo và khả năng thích ứng, làm chủ cái mới. Từ các diễn đàn, chương trình khởi nghiệp, đã có nhiều ý tưởng của sinh viên lọt vào “mắt xanh” của các nhà đầu tư, được hỗ trợ cấp vốn khởi nghiệp, trở thành một mắt xích trong chuỗi sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế. Từ những bước đi ban đầu trong môi trường học đường, rất nhiều sinh viên sau khi ra trường đã trưởng thành nhanh chóng, sớm khẳng định vị trí trong cộng đồng doanh nhân trẻ.

Tuy nhiên, theo đánh giá của giới chuyên gia từ các diễn đàn và chương trình xúc tiến khởi nghiệp, hạn chế của phong trào khởi nghiệp trong sinh viên là sự manh mún của ý tưởng, tâm lý nóng vội, muốn làm giàu nhanh chóng, thiếu kiến thức và kỹ năng thực tiễn. Bên cạnh đó là sự phát triển phiến diện. Với quan niệm, khởi nghiệp là làm kinh tế, tinh thần khởi nghiệp mới chỉ “nóng” ở khối các ngành, trường kinh tế. Cộng đồng sinh viên theo học ngành nghề khác, phần lớn vẫn đứng ngoài cuộc. Thực tế, vấn đề khởi nghiệp không bó hẹp trong khối ngành kinh tế mà ở các ngành, trường khoa học tự nhiên, khoa học xã hội… đều là những thành tố trong chuỗi khởi nghiệp. Để có một doanh nghiệp ra đời và đứng vững, phát triển trong nền kinh tế thị trường, cần có tổng hòa các nhân tố, thành tố của quá trình quản lý, sản xuất, kinh doanh… Nếu phát huy tổng hòa các thành tố trong môi trường khởi nghiệp, sẽ khắc phục được những hạn chế hiện nay, đồng thời mở ra cơ hội rất lớn cho sinh viên trong quá trình tìm việc làm sau khi ra trường. Sự bất cập này không chỉ từ phía sinh viên, mà cái chính là các ngành học, các trường ngoài khối kinh tế chưa thực sự vào cuộc.

Khởi nghiệp là chương trình hành động lớn của quốc gia do Chính phủ phát động. Từ nay đến năm 2020 là khoảng thời gian tăng tốc để hoàn thành mục tiêu một triệu doanh nghiệp. Đưa tinh thần khởi nghiệp vào hệ thống trường đại học, cao đẳng và dạy nghề… không chỉ tạo cơ hội cho sinh viên tiếp cận môi trường doanh nghiệp mà còn giúp cộng đồng doanh nghiệp lựa chọn nguồn nhân lực, gắn kết đào tạo và sử dụng nhân tài, thúc đẩy khởi nghiệp hiệu quả. Muốn vậy, lãnh đạo và đội ngũ cán bộ, giảng viên các ngành học, các trường cần năng động, chủ động theo phương châm “nghĩ khác”, “làm khác”, tăng tính thực hành, thực tiễn cho sinh viên, xây dựng chuỗi tinh thần khởi nghiệp với sự gắn kết giữa các ngành học, các trường với cộng đồng doanh nghiệp, địa phương và nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.

PHAN TÙNG SƠN