Bà phân tích, nói "mắm tôm là thủ phạm" hoàn toàn không đúng bản chất và thiếu căn cứ khoa học. Mắm tôm rất mặn (nồng độ muối từ 15 đến 25%), với độ mặn này thì vi khuẩn tả khó có khả năng tồn tại, chứ phát triển thì hoàn toàn không còn (vi khuẩn tả chỉ phát triển được đến ngưỡng độ mặn trong nước là 3,5%). Ấy vậy mà người ta vẫn cứ đổ tại mắm tôm. Lúc ấy, tất cả cơ sở và người dân bao đời gắn bó với nghề làm mắm tôm đã bên bờ vực phá sản.

leftcenterrightdel
Cơ quan chức năng tiêu hủy một ổ dịch tả lợn châu Phi. Ảnh: tuoitre.vn

Giờ là câu chuyện của thịt lợn với dịch tả lợn châu Phi. Sự nguy hiểm của loại dịch tả này là không phải bàn cãi. Nhưng cần phải hiểu rằng, bệnh tả lợn châu Phi do vi-rút African swine fever virus (ASFV) gây ra, có đặc điểm lây lan nhanh trên lợn, với tỷ lệ lợn chết cao, chưa có vắc-xin và thuốc điều trị. Tuy nhiên, bệnh này chỉ có trên lợn mà không lây bệnh ở người. Vi-rút gây bệnh tả lợn châu Phi chết ở nhiệt độ 70 độ C, nghĩa là khi ta đun sôi, nấu chín thì vi-rút này đã chết. Mặc dù vậy, cơ quan chức năng và chuyên gia y tế cũng đã đưa ra khuyến cáo, người dân tuyệt đối không ăn thịt của lợn đã bị bệnh hoặc bất kỳ con vật nào bị bệnh. Như vậy, không chỉ với lợn bệnh mà bất kỳ con vật nào bị bệnh chúng ta cũng không nên ăn, bởi khi thực phẩm không bảo đảm an toàn, sẽ gây hại cho sức khỏe.

Điều này cũng có nghĩa, chúng ta hoàn toàn có thể ăn thịt lợn bình thường (lợn khỏe mạnh) với nguồn thực phẩm an toàn, rõ xuất xứ nguồn gốc, có xác nhận của cơ quan thú y. Trong ngành chăn nuôi hiện nay, việc hình thành các trang trại, các cơ sở chăn nuôi quy mô từ vừa đến lớn rất nhiều và được kiểm dịch an toàn khi lợn được chế biến thành thực phẩm. Việc chúng ta không ăn, thậm chí tẩy chay tất cả thịt lợn là không đúng và hoàn toàn không cần thiết. Sự thiếu kiến thức đã vô tình khiến người dân mất đi nguồn thực phẩm dồi dào bổ sung dinh dưỡng rất phổ biến và cần thiết cho con người. Và điều đáng trách nhất, nếu không ăn thịt lợn an toàn thì chúng ta đã vô tình giết chết ngành chăn nuôi, một ngành có liên quan đến hàng triệu hộ gia đình.

Vì sao nhiều người dân quay lưng với thịt lợn? Câu hỏi này không khó lý giải. Thứ nhất, chúng ta thiếu kiến thức, trong đó có kiến thức về thực phẩm an toàn. Thứ hai, tâm lý lan truyền dư luận khiến nhiều người dễ bị ảnh hưởng và ngả theo. Điều này cũng lý giải vì sao hiện nay nhiều trường học, bếp ăn tập thể... không đưa thịt lợn vào thực đơn ăn hằng ngày của học sinh, người lao động. Việc làm này chỉ nhằm mục đích để trấn an tâm lý hơn là sự cần thiết để phòng, chống bệnh.

Vậy phải ứng xử thế nào trước hiện tượng “quay lưng” với thực phẩm an toàn mà cụ thể ở đây là thịt lợn? Vấn đề có ý nghĩa quan trọng là phải nâng cao kiến thức, hiểu biết của chính mỗi người dân. Nếu mỗi người thực sự để tâm tìm hiểu về loại dịch bệnh mới phát sinh, hiểu được cơ chế tác động, cơ chế lây lan bệnh, các biện pháp để phòng chống thì sẽ có cách ứng xử đúng đắn. Các chuyên gia cũng đã hướng dẫn, nhận biết thịt lợn sạch, đầu tiên là lợn phải có dấu thú y. Về cảm quan, thịt lợn bệnh thường có vết tím, xám, mô cơ thịt sẫm, tối, độ săn chắc kém; trong khi thịt lợn không mắc bệnh thì phải có mùi vị bình thường, rắn chắc, đàn hồi cao... Đặc biệt, khi chế biến thịt cần luộc, nấu, xào, kho kỹ, nấu chín. Bên cạnh đó, ngành chuyên môn phải chủ động cung cấp, phổ biến kiến thức, hướng dẫn, thông tin đến người dân một cách đầy đủ và sớm nhất. Cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm những người cố tình đưa tin sai sự thật, không đúng bản chất vấn đề, gây hoang mang dư luận.

Khi xuất hiện một vấn đề, sự kiện gì mới, từ cơ quan chức năng đến mỗi người dân cần bình tĩnh nhìn nhận thấu đáo sự việc, tránh chạy theo tâm lý số đông khi chưa hiểu thực chất. Quan trọng nhất, mỗi chúng ta phải là những người tiêu dùng hiểu biết.

 

NGUYỄN ANH TUẤN