Theo lời Bác, Đảng và Nhà nước ta đã thực hiện chủ trương chiến lược để đất nước ta làm giàu từ biển, mạnh lên từ biển, trong đó ngành thủy sản đã vươn lên mạnh mẽ, trở thành một ngành kinh tế biển phát triển nhanh và bền vững. Từ chỗ đánh bắt, khai thác thủy sản ven bờ, chúng ta đã có nhiều con tàu, đội tàu vươn tới các vùng biển xa. Từ chỗ chủ yếu là khai thác tự nhiên, chúng ta đã thực hiện các phương thức nuôi trồng khoa học, hiệu quả. Nhiều chục năm qua, ngành thủy sản Việt Nam không chỉ đáp ứng nhu cầu ngày càng cao trong nước mà đã trở thành một nguồn lực xuất khẩu có thương hiệu uy tín trên nhiều thị trường quốc tế, đạt hiệu quả kinh tế cao. Tôm sú, tôm thẻ, cá tra, cá ngừ đại dương cùng hàng trăm mặt hàng thủy hải sản Việt Nam đã trở nên quen thuộc trong bữa ăn thường ngày của người tiêu dùng trên nhiều đất nước thuộc các châu lục Á, Âu, Bắc Mỹ…

Song trong quá trình phát triển nhanh của ngành thủy sản nước nhà đã bộc lộ nhiều yếu tố nóng, không bền vững. Những hiện tượng khai thác ồ ạt, thậm chí các hoạt động “tận thu”, “tận diệt” đã xuất hiện trên một số vùng biển, ngư trường. Các hoạt động du lịch, giao thông vận tải sông biển và các hoạt động công nghiệp và tiêu dùng, sinh hoạt cũng đã làm ô nhiễm nặng nhiều vùng sông biển… Đáng quan ngại hơn nữa là hiện tượng khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định đã diễn ra tại một số vùng biển không thuộc lãnh hải, khu vực đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Đó là lý do ngày 23-10-2017 Ủy ban châu Âu (EC) ra cảnh báo “thẻ vàng” đối với ngành thủy sản của chúng ta cùng 9 khuyến nghị cần phải thực hiện.

leftcenterrightdel
Chế biến cá tra tại TP Cần Thơ. Ảnh minh họa. Nguồn: qdnd.vn

Trước sự cảnh báo trên, chúng ta đã có nhiều hành động khẩn trương, quyết liệt để hướng dẫn, quản lý mọi hoạt động khai thác, xuất nhập khẩu thủy sản. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đã đốc thúc các địa phương thực hiện những nghị định, thông tư thi hành Luật Thủy sản. Các địa phương đã tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiểm soát tại cảng và trên biển, giám sát các tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên và xử lý nghiêm tàu cá vi phạm. Các hoạt động kiểm soát nguyên liệu thủy sản nhập khẩu đã được Bộ NN&PTNNT, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan… phối hợp thực hiện. Cùng đó, Bộ NN&PTNT đã triển khai dự án thông tin quản lý nghề cá trên biển giai đoạn II theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc duy trì hoạt động “Hệ thống quan sát tàu cá, vùng đánh bắt và nguồn lợi thủy sản bằng công nghệ vệ tinh”…

Có thể nói, những biện pháp trên là quyết liệt, đồng bộ và đã tạo được những chuyển biến đáng ghi nhận. Tuy nhiên, trong thực tế việc quản lý mọi hoạt động khai thác, kinh doanh thủy sản diễn ra trên các vùng biển rộng, xa, các cảng biển đông đúc là rất không đơn giản, nhất là trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp, người dân cố tình vi phạm để thu lợi bằng nhiều cách. Thực tế này đòi hỏi việc vào cuộc mạnh mẽ, quyết liệt hơn nữa của hệ thống quản lý khai thác thủy sản. Đặc biệt hệ thống chính trị ở tất cả địa phương ven biển phải vào cuộc tích cực hơn nữa tuyên truyền, vận động từng chủ tàu, từng doanh nghiệp và từng người đi biển, buôn bán hải sản để tinh thần, tư thế làm chủ của nhân dân ta đối với nguồn lợi thủy sản và biển đảo ngày càng thấm nhuần, nâng cao.

Việc phấn đấu “gỡ thẻ vàng EC” là một thách thức lớn buộc Nhà nước và nhân dân ta phải nỗ lực vượt qua vì thương hiệu thủy sản Việt Nam, vì văn minh biển, môi trường biển và sự phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam.

NGUYỄN ANH