Từ thủa xa xưa, ông cha ta từng căn dặn: “Một lòng thờ mẹ kính cha/ Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con”. Đã là con thì phải báo hiếu với cha mẹ, từ chữ hiếu mà nâng lên thành đạo làm con. Mối quan hệ ứng xử giữa anh chị em trong nhà cũng luôn được đề cao: “Em thuận anh hòa là nhà có phúc”. Còn ứng xử giữa vợ và chồng là: "Thuận vợ thuận chồng, tát bể Đông cũng cạn”…
Văn hóa ứng xử tốt đẹp trong gia đình người Việt chính là truyền thống văn hóa, là niềm tự hào của dân tộc ta. Giờ đây, trước sự đổi thay về điều kiện kinh tế-xã hội, khoa học kỹ thuật, văn hóa ứng xử có rất nhiều thay đổi so với ngày xưa, nhưng những khuôn phép ứng xử của mỗi gia đình vẫn không thể thiếu được. Thực tế hiện nay, rất nhiều gia đình luôn biết cách tạo dựng, giữ gìn những nét văn hóa ứng xử ấy, tạo nên nền nếp gia phong và là chìa khóa cho hạnh phúc gia đình. Gia đình có hạnh phúc, ấm no thì xã hội mới an vui, vững mạnh.
Thế nhưng guồng quay của xã hội hiện đại và hội nhập quốc tế cũng đang ảnh hưởng, xâm phạm đến các giá trị tốt đẹp trong văn hóa ứng xử gia đình Việt Nam. Có không ít cha mẹ đã không lo nghĩ cho con cái mà ích kỷ tìm hạnh phúc cho bản thân. Nhiều đứa con không còn nghĩ đến tình phụ mẫu… Hiện tượng vợ chồng đánh giết nhau, con đánh bố mẹ, anh em kiện tụng, đưa nhau ra tòa… xuất hiện ngày càng nhiều. Giá trị đạo đức truyền thống đang bị xói mòn mạnh mẽ. Hiện tượng ly hôn, ngoại tình… không còn là cá biệt. Nền tảng đạo đức, chuẩn mực gia đình người Việt đang có nguy cơ bị phá vỡ…
Chính vì lẽ đó, chủ đề của Ngày Gia đình Việt Nam (28-6) năm nay được chọn là: “Giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa ứng xử tốt đẹp trong gia đình”. Văn hóa ứng xử tốt đẹp chính là chìa khóa của hạnh phúc gia đình.
Ngày Gia đình Việt Nam năm nay không chỉ là ngày kỷ niệm, đó phải là ngày hành động, ngày nhắc nhở mỗi người dân sống trên dải đất hình chữ S nhớ về truyền thống văn hóa ứng xử tốt đẹp trong gia đình người Việt. Một mái ấm hạnh phúc là ước mơ đời thường nhất nhưng cũng là sâu xa nhất của mỗi con người. Để có mái ấm hạnh phúc ấy, cần phải có sự ứng xử chuẩn mực của các thành viên trong đó. Con thuyền của mỗi gia đình có thể vượt sóng cả giữa đời thường khi các thành viên luôn sát cánh bên nhau, ứng xử một cách có văn hóa, sẵn sàng chia sẻ những niềm vui, những khó khăn để mãi hạnh phúc bên nhau.
ĐỖ PHÚ THỌ