Xác lập và hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với quân đội

QĐND - Trong suốt 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam luôn thể hiện rõ sự trung thành tuyệt đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, đoàn kết, gắn bó, chiến đấu dũng cảm, sáng tạo, cùng toàn Đảng, toàn dân lập nên những chiến công hiển hách trong sự nghiệp giải phóng, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đó là kết quả tổng hợp của nhiều nhân tố, trong đó việc xác lập, củng cố, hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với quân đội là nhân tố có ý nghĩa quyết định.

Trong suốt quá trình tổ chức sự lãnh đạo của Đảng đối với QĐND Việt Nam, Đảng ta luôn thấy rõ và phát huy vai trò của cơ chế Đảng lãnh đạo quân đội. Đó là cách thức tổ chức sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội trong từng giai đoạn, bao gồm tổng thể các nguyên tắc, quy chế, quy định và cơ cấu tổ chức bộ máy, thiết chế, nhằm củng cố, tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với quân đội, để Đảng luôn luôn nắm chắc quân đội trong mọi điều kiện, tình huống, nâng cao hiệu lực lãnh đạo của các tổ chức đảng và hiệu lực CTĐ, CTCT, hiệu lực chỉ huy, bảo đảm cho quân đội luôn giữ vững bản chất giai cấp công nhân, tuyệt đối trung thành với sự nghiệp cách mạng, với Đảng, với Nhà nước, với nhân dân; xây dựng quân đội VMTD, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Thứ nhất, cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với quân đội là một bộ phận cấu thành phương thức lãnh đạo của Đảng đối với quân đội, nhằm bảo đảm giữ vững sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội trong mọi điều kiện, tình huống.

Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị tại Đại hội Đảng toàn quân lần thứ nhất, năm 1960. Ảnh tư liệu

   Cơ chế Đảng lãnh đạo quân đội, tuy là một bộ phận cấu thành phương thức lãnh đạo của Đảng đối với quân đội, nhưng có mối quan hệ chặt chẽ và có vai trò to lớn, bảo đảm cho phương thức lãnh đạo của Đảng đối với quân đội có hiệu lực, hiệu quả trong thực tiễn. Cơ chế lãnh đạo là nền tảng vững chắc để tổ chức thực hiện sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội nói chung, phương thức lãnh đạo của Đảng đối với quân đội nói riêng. Sự hình thành, phát triển phương thức lãnh đạo của Đảng có mối liên hệ chặt chẽ, phụ thuộc vào nhau, quy định lẫn nhau với quá trình phát triển, hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với quân đội.

Thực tiễn tổ chức thực hiện sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội trong 70 năm qua đã chứng minh sự vận động, phát triển của cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với quân đội, gắn với quá trình phát triển, hoàn thiện phương thức lãnh đạo của Đảng đối với quân đội. Cơ chế lãnh đạo đúng đắn, phù hợp sẽ củng cố, hoàn thiện phương thức lãnh đạo, bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với quân đội; trái lại, cơ chế lãnh đạo không phù hợp sẽ làm hạn chế tác dụng, hiệu lực của phương thức lãnh đạo, thậm chí làm suy giảm sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội.

Hai là, cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với quân đội là yếu tố bảo đảm cho các tổ chức đảng trong quân đội tăng cường hiệu lực lãnh đạo đối với cơ quan, đơn vị.

Hiệu lực, hiệu quả, chất lượng lãnh đạo của các tổ chức đảng trong quân đội phụ thuộc trực tiếp vào chất lượng, số lượng, cơ cấu đội ngũ đảng viên. Cả ba vấn đề trên đều do cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với quân đội quy định. Khi cơ chế lãnh đạo đúng đắn, phù hợp, sẽ tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội, thiết lập một hệ thống tổ chức đảng trong quân đội hợp lý, xây dựng đội ngũ đảng viên có số lượng và cơ cấu hợp lý, có chất lượng tốt, thực sự tiền phong gương mẫu; xây dựng tổ chức đảng TSVM, có năng lực lãnh đạo tốt, sức chiến đấu cao, có hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo toàn diện đối với cơ quan, đơn vị trên thực tế-điều kiện tiên quyết để xây dựng cơ quan, đơn vị VMTD.

 Nếu cơ chế lãnh đạo không phù hợp sẽ là trở lực không nhỏ đối với việc xây dựng đội ngũ đảng viên và các tổ chức đảng, tất yếu sẽ làm suy giảm vai trò, hiệu lực lãnh đạo của các tổ chức đảng, thậm chí ở một chừng mực nào đó còn vô hiệu hóa sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội.

Ba là, cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với quân đội là yếu tố bảo đảm cho CTĐ, CTCT  trong quân đội có hiệu lực trong thực tiễn.

Tiến hành CTĐ, CTCT là một nguyên tắc trong xây dựng quân đội kiểu mới của giai cấp vô sản. Tuy nhiên, vai trò của CTĐ, CTCT có được phát huy hay không còn phụ thuộc một cách trực tiếp vào cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với quân đội. Cơ chế lãnh đạo đúng đắn, phù hợp sẽ tạo điều kiện thuận lợi để CTĐ, CTCT phát huy tốt vai trò, bảo đảm hiệu lực của CTĐ, CTCT trong thực tế; nếu cơ chế lãnh đạo không phù hợp sẽ làm suy giảm vai trò, hiệu lực của CTĐ, CTCT, làm suy giảm nghiêm trọng sức mạnh chiến đấu của quân đội.  

 Bốn là, cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với quân đội là một nhân tố bảo đảm cho hiệu lực chỉ huy trên cơ sở sự lãnh đạo vững chắc, xuyên suốt của các tổ chức đảng.

Hệ thống chỉ huy, cán bộ chỉ huy là một yếu tố quan trọng cấu thành cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với quân đội, đồng thời là một bộ phận rất quan trọng trong hệ thống tổ chức của quân đội. Tuy nhiên, việc phát huy lực của chỉ huy lại phụ thuộc một cách trực tiếp vào cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với quân đội.

Cơ chế lãnh đạo đúng đắn, phù hợp sẽ tạo điều kiện thuận lợi để phát huy hiệu lực của chỉ huy và ngược lại. Cơ chế Đảng lãnh đạo quân đội định ra nguyên tắc xác lập, hình thức tổ chức của hệ thống chỉ huy, vị trí, vai trò, chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn, các mối quan hệ của người chỉ huy đối với các tổ chức, các lực lượng có liên quan; quy định rõ trách nhiệm, nghĩa vụ của các tổ chức, lực lượng, đặc biệt là tổ chức đảng, chính ủy, chính trị viên, cơ quan chính trị đối với người chỉ huy trong quá trình thi hành chức năng, chức trách, nhiệm vụ. Trên cơ sở những nguyên tắc, quy định của cơ chế mà xây dựng và tổ chức thực hiện hệ thống điều lệnh, điều lệ, chế độ chỉ huy, chỉ đạo, điều chỉnh chặt chẽ  những hoạt động của người chỉ huy và các tổ chức, các lực lượng trong từng đơn vị và toàn quân nhịp nhàng, đúng định hướng, đặc biệt là sự phối hợp hoạt động của người chỉ huy với chính ủy, chính trị viên.

Cơ chế lãnh đạo đòi hỏi người chỉ huy, cũng như các tổ chức, lực lượng thực hiện chặt chẽ việc kiểm tra, giám sát để thực hiện nghiêm các nguyên tắc, điều lệnh, điều lệ, quy định, tạo cơ sở thuận lợi cho người chỉ huy thực hiện chức trách, nhiệm vụ.

Thực tiễn tổ chức sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội trong 70 năm qua đã chứng minh một cách rõ ràng, có tính thuyết phục cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với quân đội là yếu tố bảo đảm hiệu lực lãnh đạo của các tổ chức đảng trong quân đội, bảo đảm hiệu lực của CTĐ, CTCT và hiệu lực của chỉ huy./.

Bài 2: Thực hiện đúng những vấn đề có tính nguyên tắc

NGUYỄN VĂN CẦN, Viện KHXH và NVQS, Bộ Quốc phòng