Phóng viên (PV): Quan hệ giữa Việt Nam và EU đã trải qua 30 năm với những bước tiến lớn. Vậy đâu là điểm nhấn trong quan hệ hợp tác giữa hai bên thời gian qua, thưa Đại sứ?

Đại sứ Pier Giorgio Aliberti: Nếu nhìn vào bức tranh tổng thể quan hệ Việt Nam và EU trong vòng 3 thập kỷ qua sẽ thấy rõ sự khác biệt lớn. 30 năm trước, EU có 12 thành viên, đến nay, chúng tôi lớn mạnh với 27 thành viên. EU hiện là khối có hoạt động thương mại cũng như là nhà cung cấp vốn viện trợ không hoàn lại lớn nhất toàn cầu. Chúng tôi có quan hệ với nhiều đối tác trên thế giới.

Với Việt Nam, 30 năm qua là một sự thay đổi ngoạn mục. Năm 1990, GDP của Việt Nam chỉ dưới 100USD/người thì nay đã chạm ngưỡng 2.700USD/người. Kim ngạch thương mại của Việt Nam với toàn cầu ở thời điểm năm 1990 là 5 tỷ USD, đến nay, con số này đạt mức 550 tỷ USD. Cách đây 3 thập kỷ, quan hệ thương mại song phương Việt Nam-EU đạt 200 triệu USD, còn bây giờ lên tới 50 tỷ USD. Đây là điểm nhấn lớn, cho thấy sự phát triển mạnh mẽ về thương mại giữa hai bên thời gian qua. Có thể nói, Việt Nam là đối tác rất quan trọng của EU tại khu vực châu Á.

Đại sứ Pier Giorgio Aliberti. Ảnh do Phái đoàn EU tại Việt Nam cung cấp

Quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và EU trong 30 năm qua phát triển mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực, từ chính trị, an ninh, quốc phòng đến kinh tế-thương mại, khoa học công nghệ, văn hóa... Hai bên chia sẻ những chính sách chung; tin tưởng vào nền kinh tế mở, xã hội mở, giao lưu nhân dân và trật tự đa phương. Việt Nam là nước có số lượng hiệp định thương mại lớn nhất tại châu Á, vì thế, chúng tôi mong muốn thúc đẩy hệ thống thương mại đa phương với các bạn.

PV: Thành tựu mà Việt Nam và EU đạt được trong 30 năm qua là cơ sở để hai bên tăng cường hợp tác trong những năm tiếp theo. Xin Đại sứ cho biết trong thời gian tới, hai bên sẽ tập trung hợp tác trong lĩnh vực nào?

Đại sứ Pier Giorgio Aliberti: 30 năm tới là khoảng thời gian dài nên tôi chưa thể nói được gì nhiều. Nhưng tôi tin rằng, trong 5-10 năm nữa, Việt Nam và EU có thể tăng cường hợp tác trong nhiều nội dung quan trọng. Trước tiên phải nói đến là Thỏa thuận Xanh (Green Deal) của EU. Thỏa thuận này cho phép hai bên hợp tác trong các lĩnh vực phát triển bền vững ở góc độ kinh tế, môi trường và xã hội. Hai bên cũng có thể chia sẻ những định hướng chung và xác định các ưu tiên để bảo vệ môi trường tốt hơn.

Hai là, hợp tác về chuyển đổi số hay số hóa-một trong những ưu tiên hiện nay của EU cũng như của Chính phủ Việt Nam. Chúng tôi dự đoán quá trình này sẽ diễn ra nhanh chóng, nhất là trong bối cảnh dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp. Nhiều nước phải giãn cách xã hội, do vậy làm việc trong môi trường mạng và số hóa ngày càng có vai trò quan trọng. EU có thể chia sẻ kinh nghiệm với Việt Nam về quản lý dữ liệu, giúp Việt Nam có thể biến dữ liệu thành lợi ích kinh tế, đồng thời quản lý dữ liệu hiệu quả để người dân cảm thấy an tâm trong thời đại số hóa.

Ba là, thực thi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA). Ngay từ ngày đầu tiên hiệp định này có hiệu lực (ngày 1-8-2020), 71% hàng hóa của Việt Nam xuất khẩu sang EU đã được hưởng thuế ưu đãi bằng 0. Lộ trình cắt giảm thuế lên tới 99% sẽ được hiện thực hóa sau 7 năm. Tôi cho rằng, lợi ích của Hiệp định EVFTA không chỉ là cắt giảm thuế quan mà còn nằm ở quá trình cải cách hệ thống nền kinh tế, thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài. Ngoài ra, vốn đầu tư nước ngoài (FDI) cũng là yếu tố quan trọng giúp Việt Nam hội nhập tốt hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Tuy nhiên, để thu hút được nhiều FDI, theo tôi, Chính phủ Việt Nam cần nỗ lực cải cách chính sách, minh bạch hơn nữa.

PV: Đại sứ đánh giá như thế nào vai trò của Việt Nam là cầu nối hợp tác giữa EU và ASEAN, nhất là trong bối cảnh Việt Nam là Chủ tịch ASEAN 2020?

Đại sứ Pier Giorgio Aliberti: Tôi chúc mừng Việt Nam đảm nhận thành công vai trò Chủ tịch ASEAN 2020 trong giai đoạn khó khăn khi cả thế giới gồng mình chống dịch Covid-19. Kết quả đáng ghi nhận nhất của Việt Nam trong Năm Chủ tịch ASEAN 2020 là thúc đẩy các bên ký Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), cũng như thông qua 80 văn kiện. Đây là số lượng văn kiện được thông qua cao nhất trong các kỳ họp ASEAN.

Với tư cách là đối tác gần gũi của EU, Việt Nam đã thúc đẩy, hỗ trợ sự tham dự của EU được nhiều hơn trong ASEAN. Chúng tôi đang tích cực làm việc với Chính phủ Việt Nam để thúc đẩy sự tham dự nhiều hơn nữa của EU trong các hoạt động của ASEAN. Chúng tôi hy vọng những nội dung, mong muốn của EU sẽ sớm được hiện thực hóa.

PV: Trân trọng cảm ơn Đại sứ!

LINH OANH (thực hiện)