QĐND - Nhắc tới  khu vực núi đá Hà Giang và các đồn biên phòng dọc biên giới phía Bắc, nhiều người nghĩ ngay đến sự thiếu nước sạch. Từ thực tế này, nhóm nghiên cứu tiềm năng của Viện Ứng dụng Công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã trăn trở và quyết định đề xuất đề tài nghiên cứu ứng dụng: “Xây dựng giải pháp, thiết kế chế tạo hệ thống cung cấp nước uống thu từ không khí có độ ẩm cao, sử dụng năng lượng gió, phục vụ trạm tuần tra biên giới tại vùng cao núi đá Hà Giang”...

Hệ thống thu nước từ không khí có độ ẩm cao sử dụng năng lượng gió do các kỹ sư của Viện Ứng dụng Công nghệ chế tạo

Từ ý tưởng…

Sau 10 tháng vật lộn với các bản vẽ thiết kế, các chi tiết cơ khí tự chế tạo và 1 tháng triển khai lắp đặt tại địa bàn, Trưởng nhóm nghiên cứu-Thạc sĩ Phan Anh Tân rất phấn khởi khi nhìn dòng nước sạch chảy ra từ hệ thống mà nhóm đã thiết kế chế tạo thành công. Anh Tân chia sẻ: “Thế là từ gió, từ không khí, nguồn tài nguyên sẵn có xung quanh, những dòng nước sạch đã tuôn chảy giữa vùng núi đá, không chỉ thiếu thốn nguồn nước mà còn hạn hẹp về nguồn điện”.

Thạc sĩ Phan Anh Tân chính là người "bản địa" Hà Giang, học ở dưới xuôi xong, anh lại quay về tỉnh nhà công tác. Vì thế, anh thấu hiểu vùng đất quê hương, những khó khăn cũng như tiềm năng mà Hà Giang sẵn có. Sau khi chuyển lên công tác tại Viện Ứng dụng Công nghệ, anh đã gặp các đồng nghiệp trẻ nhiệt huyết, không chỉ miệt mài trong các phòng thí nghiệm mà còn lăn xả vào cuộc sống để tìm tòi các bài toán, những ý tưởng và cùng nhau tìm cách giải quyết. Thạc sĩ Phan Anh Tân tâm sự: “Ngày mới nhận công tác ở Viện, tôi rất thích môi trường ở đây. Những đồng nghiệp mới luôn nói với tôi: Làm nghiên cứu mà sản phẩm không ứng dụng ngay thì “chết đói” có ngày...".

Được sự khuyến khích của lãnh đạo Viện trong việc tham gia vào Chương trình Nghiên cứu KH&CN tiềm năng, anh Tân đã chủ động tập hợp nhóm các đồng nghiệp trẻ tại Viện và quyết định đăng ký đề tài tiềm năng “Xây dựng giải pháp, thiết kế chế tạo hệ thống cung cấp nước uống thu từ không khí có độ ẩm cao, sử dụng năng lượng gió, phục vụ trạm tuần tra biên giới tại vùng cao núi đá Hà Giang”. Mục đích của đề tài nhằm tận dụng đặc điểm khí hậu đặc thù khu vực núi đá Hà Giang, giải quyết thực trạng thiếu nước sạch sinh hoạt tại các trạm biên phòng dọc gần 300km biên giới phía Bắc.

... đến hiện thực 

Để thực hiện đề tài này, nhóm nghiên cứu đã tập trung vào những nội dung chính như: Nghiên cứu tính toán thiết kế trạm phong điện công suất nhỏ, đặt trên khu vực biên giới thuộc tỉnh Hà Giang; nghiên cứu công nghệ thu nước từ không khí có độ ẩm cao; tính toán tối ưu, thiết kế thiết bị thu nước từ không khí với các tiêu chí: Tiêu thụ năng lượng tối thiểu, thu nước tối đa; chế tạo thiết bị, lắp đặt tại địa bàn... Sau 10 tháng nghiên cứu, tính toán, mô phỏng, thiết kế chế tạo, đến đầu tháng 11-2012 toàn bộ hệ thống đã sẵn sàng và chuyển đến lắp đặt tại Đồn Biên phòng Lũng Cú, tỉnh Hà Giang. Ngày 25-11-2012 dòng nước đầu tiên đã tuôn chảy cùng với sự vui mừng tột độ của các thành viên nhóm nghiên cứu.

Nhìn dòng nước sạch Thạc sĩ Phan Anh Tân chia sẻ: “Thế là từ gió, từ không khí, nguồn tài nguyên sẵn có xung quanh, những dòng nước sạch đã tuôn chảy giữa vùng núi đá, không chỉ thiếu thốn nguồn nước mà còn hạn hẹp về nguồn điện”. Còn Trương Phúc An, phụ trách nhóm tính toán tối ưu thiết bị thu nước, cho biết: “Vậy là ý tưởng đã đến được thực tiễn”.

Có thể thấy, chương trình nghiên cứu tiềm năng do Bộ KH&CN thực hiện thực sự là cơ hội đặc biệt cho các nhóm nghiên cứu trẻ. Tại đây, các nhà khoa học có nhiều kinh nghiệm đã phát hiện những ý tưởng tiềm năng và trở thành “bà đỡ” cho các cán bộ nghiên cứu trẻ biến tiềm năng thành hiện thực. Không chỉ tiềm năng về con người, ở đây là nhóm nghiên cứu trẻ, mà còn là ý tưởng tiềm năng và tiềm năng ứng dụng.

Kế hoạch trước mắt của nhóm nghiên cứu, sau khi nghiệm thu thành công, nhóm sẽ tiếp tục tìm cơ hội triển khai nhân rộng vào thực tiễn, trước mắt ưu tiên sẽ là tỉnh Hà Giang, sau đó sẽ là các tỉnh miền núi lân cận. Sau khi đăng ký thành công sở hữu trí tuệ cho giải pháp, nhóm tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện thiết bị thu nước, thiết kế mẫu mã, tiến tới sản phẩm thương mại.

“Tôi mong muốn các đồn biên phòng dọc biên giới núi cao quê tôi sẽ không còn thiếu nước. Tôi cũng mơ ước sau này các máy tạo nước uống trong công sở sẽ là thiết bị của chúng tôi chế tạo, điều đó thật ý nghĩa khi chúng ta nói về thách thức về môi trường hay biến đổi khí hậu”-Trưởng nhóm Phan Anh Tân bày tỏ.

Bài và ảnh: THU HIỀN