Đây là hoạt động trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 38 và 39 và các Hội nghị Cấp cao liên quan giữa ASEAN với các Đối tác. Lãnh đạo các nước ASEAN, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và Tổng Thư ký ASEAN cùng dự hội nghị này.

Phát biểu tại hội nghị, Tổng thống Hàn Quốc khẳng định, coi trọng quan hệ đối tác chiến lược với ASEAN, nhấn mạnh ASEAN là trọng tâm ưu tiên trong Chính sách hướng Nam mới tăng cường (NSPP) của Hàn Quốc, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực và Quan điểm ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (AOIP).

Hàn Quốc khẳng định tiếp tục hỗ trợ ASEAN ứng phó với dịch bệnh, thông báo đóng góp bổ sung thêm 5 triệu USD cho Quỹ ASEAN Ứng phó Covid-19, đồng thời công bố Sáng kiến Y tế công cộng và vắc xin ASEAN - Hàn Quốc gắn với việc tổ chức thường xuyên Hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN - Hàn Quốc bắt đầu triển khai từ năm nay.

Các lãnh đạo ASEAN đánh giá cao tiến triển tích cực trong quan hệ ASEAN - Hàn Quốc thời gian qua, trong đó hoan nghênh Hàn Quốc vươn lên thành đối tác thương mại lớn thứ 4 và nhà đầu tư lớn thứ 5 của ASEAN. Các nước ASEAN đánh giá cao sự hỗ trợ kịp thời, hiệu quả của Hàn Quốc, bao gồm dành hơn 30 triệu USD hỗ trợ ASEAN ứng phó đại dịch ngay từ khi bùng phát, hỗ trợ kỹ thuật và nâng cao năng lực y tế cho các nước ASEAN.

Trong thời gian tới, hai bên nhất trí tiếp tục dành ưu tiên hợp tác ứng phó dịch Covid-19, đi đôi với thúc đẩy phục hồi toàn diện hướng tới phát triển bền vững. Hai bên khẳng định triển khai đầy đủ Hiệp định Mậu dịch tự do ASEAN - Hàn Quốc (AKFTA) và nhấn mạnh nỗ lực sớm phê chuẩn và triển khai Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), góp phần thúc đẩy liên kết kinh tế khu vực.

Hàn Quốc khẳng định mong muốn cùng ASEAN trao đổi các biện pháp sớm nối lại các hoạt động giao lưu nhân dân thông qua các hình thức như bong bóng du lịch, công nhận lẫn nhau về chứng nhận vắc xin.

Tại hội nghị, các lãnh đạo ASEAN và Hàn Quốc đã nhất trí thông qua Tuyên bố chung về Tăng cường hợp tác ASEAN - Hàn Quốc vì Cộng đồng hòa bình và thịnh vượng với người dân ở vị trí trung tâm.

Trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế, hội nghị nhấn mạnh cần duy trì môi trường hòa bình, an ninh, ổn định, thuận lợi cho các nỗ lực phòng, chống dịch bệnh và thúc đẩy phục hồi.

Hàn Quốc ủng hộ lập trường ASEAN về Biển Đông, hoan nghênh ASEAN thúc đẩy hợp tác, đối thoại, xây dựng lòng tin ở khu vực, bảo đảm thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố Ứng xử của các Bên ở Biển Đông (DOC), xây dựng Bộ Quy tắc Ứng xử tại Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982.

ASEAN và Hàn Quốc kêu gọi các bên liên quan sớm nối lại đối thoại, thực hiện đầy đủ các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và các thỏa thuận đã đạt được, thúc đẩy đối thoại, hợp tác, duy trì hòa bình, ổn định, hướng tới phi hạt nhân hóa Bán đảo Triều Tiên. Hàn Quốc khẳng định ủng hộ nỗ lực của ASEAN tham gia giúp Myanmar sớm ổn định tình hình.

leftcenterrightdel
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Hội nghị Cấp cao trực tuyến ASEAN - Hàn Quốc lần thứ 22. 

Phát biểu thay mặt ASEAN, với tư cách nước điều phối quan hệ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, quan hệ đối tác ASEAN - Hàn Quốc đã phát triển mạnh mẽ hơn ba thập kỷ qua, đạt được nhiều thành quả quan trọng, thực chất, đóng góp tích cực vào hòa bình, an ninh và phát triển thịnh vượng tại khu vực.

Bất chấp những tác động từ dịch Covid-19, quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Hàn Quốc tiếp tục phát triển tích cực trên nhiều mặt, trong đó có hợp tác chính trị, an ninh, quốc phòng, kinh tế, thương mại, văn hóa, xã hội và phối hợp ứng phó đại dịch.

Thủ tướng Phạm Minh Chính đề xuất một số ưu tiên mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN - Hàn Quốc trong thời gian tới. Theo đó, hai bên cần tiếp tục đẩy mạnh nỗ lực kiểm soát và đẩy lùi hiệu quả đại dịch Covid-19 để bảo đảm thành công mục tiêu hợp tác vì người dân và thịnh vượng; phối hợp hình thành chuỗi cung ứng tự chủ về vắc xin phòng Covid-19 ở khu vực; nhấn mạnh người dân và doanh nghiệp là trung tâm, chủ thể trong ứng phó dịch bệnh và phục hồi kinh tế; đánh giá cao các doanh nghiệp và nhà đầu tư Hàn Quốc đã đồng hành, chia sẻ khó khăn với Chính phủ và người dân các nước trong khu vực và khẳng định cam kết mạnh mẽ của ASEAN tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp duy trì sản xuất kinh doanh ổn định; hỗ trợ bảo hộ công dân mỗi bên.

Thủ tướng kêu gọi Hàn Quốc phát huy thế mạnh về công nghệ số, kinh tế số hỗ trợ ASEAN chuyển đổi số, đồng thời hỗ trợ ASEAN phát triển bền vững và thu hẹp khoảng cách phát triển, trong đó có thông qua Đối tác Mê Công-Hàn Quốc.

Chia sẻ các ý kiến tại hội nghị, Thủ tướng nhấn mạnh duy trì môi trường hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực là lợi ích và trách nhiệm chung của tất cả các quốc gia. Trong bối cảnh môi trường chiến lược khu vực và quốc tế biến đổi phức tạp, khó lường hiện nay, ASEAN và Hàn Quốc cần phối hợp chặt chẽ, đề cao luật lệ, luật pháp quốc tế, cùng củng cố cấu trúc khu vực rộng mở và minh bạch trên cơ sở hiểu biết, tôn trọng lẫn nhau, hợp tác cùng có lợi. Với tinh thần đó, ASEAN và Hàn Quốc cần tiếp tục phối hợp, đóng góp trách nhiệm cho nỗ lực ứng phó các thách thức an ninh ở khu vực như Biển Đông, Bán đảo Triều Tiên…

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, trên cơ sở quan hệ song phương tốt đẹp, lâu đời với Hàn Quốc, Việt Nam cam kết đảm nhiệm tốt vai trò nước điều phối quan hệ trong 3 năm tới, tích cực cùng các nước ASEAN và Hàn Quốc nâng tầm quan hệ đối tác chiến lược và hợp tác toàn diện, hiệu quả giữa hai bên, đóng góp cho hòa bình, ổn định và thịnh vượng khu vực.

* Tiếp theo Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 38 sáng 26-10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã cùng Lãnh đạo các nước dự Hội nghị Cấp cao trực tuyến ASEAN lần thứ 39. Tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính và các lãnh đạo đã trao đổi về quan hệ giữa ASEAN với các đối tác, các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm.

Lãnh đạo các nước hoan nghênh, đánh giá cao những tiến triển tích cực trong quan hệ đối ngoại của ASEAN thời gian qua, đóng góp tích cực và hiệu quả cho phát triển chung của Hiệp hội. Hướng tới tương lai, các Lãnh đạo ASEAN nhấn mạnh cần tiếp tục tăng cường, làm sâu sắc các mối quan hệ đối tác của ASEAN, khuyến khích các đối tác hỗ trợ, đóng góp quan trọng, thiết thực cho tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN và phối hợp nỗ lực chung giải quyết các thách thức đang nổi lên, nhất ứng phó đại dịch Covid-19, phục hồi tổng thể và bền vững. Các lãnh đạo hoan nghênh Vương quốc Anh trở thành Đối tác Đối thoại thứ 11 của ASEAN từ tháng 8-2021.

Các nhà lãnh đạo cho rằng, trong bối cảnh khó khăn, phức tạp hiện nay, vai trò trung tâm của ASEAN là yếu tố then chốt, cần được củng cố, tôn trọng, tiếp tục thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin và hợp tác cùng có lợi, phù hợp với văn kiện nền tảng của ASEAN, đồng thời nhấn mạnh các thỏa thuận hợp tác khu vực mới cần đóng góp cho hòa bình, ổn định và thịnh vượng chung tại khu vực.

Hội nghị trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm, trong đó có Biển Đông, Myanmar, Bán đảo Triều Tiên,… Bày tỏ quan ngại về diễn biến tình hình trên Biển Đông, trong đó có các hoạt động đơn phương làm gia tăng căng thẳng, suy giảm lòng tin, hủy hại môi trường biển, các lãnh đạo tái khẳng định sự cần thiết phải tăng cường xây dựng lòng tin và tin cậy lẫn nhau; kiềm chế và không làm phức tạp tình hình; duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông. Các nước nhấn mạnh lập trường về việc giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982.

Hội nghị tái khẳng định tầm quan trọng của việc thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), hoan nghênh việc nối lại đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) giữa ASEAN và Trung Quốc. Các nước nhấn mạnh sự cần thiết duy trì môi trường thuận lợi cho đàm phán COC và tiếp tục nỗ lực hướng tới Bộ COC hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS 1982.

Trước những diễn biến phức tạp tại Myanmar, các lãnh đạo nhất trí cần tiếp tục chia sẻ, hỗ trợ Myanmar, thành viên trong gia đình ASEAN, vượt qua giai đoạn khó khăn này. Các lãnh đạo khẳng định đoàn kết chính là chìa khóa để ASEAN và Myanmar có thể tìm ra giải pháp hữu hiệu cho những phức tạp hiện nay. Các nước đề nghị cần triển khai kịp thời và đầy đủ Đồng thuận 5 điểm đã được Hội nghị các nhà Lãnh đạo ASEAN tháng 4-2021 nhất trí.

Các nhà lãnh đạo hoan nghênh nỗ lực của Đặc phái viên của Chủ tịch và mong Đặc phái viên sớm tới thăm Myanmar. Các nhà Lãnh đạo cũng hoan nghênh các hoạt động hỗ trợ nhân đạo của ASEAN dành cho người dân Myanmar đã được tích cực triển khai.

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định mong muốn cao nhất của tất cả các nước là có một môi trường khu vực hòa bình, an ninh, ổn định và hợp tác để tập trung chống dịch, phục hồi và tiếp tục phát triển phồn vinh, thịnh vượng.

Trong bối cảnh khó khăn hiện nay, Thủ tướng nhấn mạnh cần đề cao giá trị của sự đoàn kết, giá trị cốt lõi và sức mạnh của ASEAN trong suốt 54 năm qua, gắn với trách nhiệm và tinh thần xây dựng của tất cả các thành viên, qua đó giúp ASEAN có tiếng nói thống nhất, phát huy vai trò trung tâm và uy tín của ASEAN.

Chia sẻ các ý kiến phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng nhấn mạnh ASEAN cần thể hiện bản lĩnh, vai trò tự chủ trong duy trì hòa bình, an ninh và ổn định trên Biển Đông.

Khẳng định kiên trì lập trường nguyên tắc về Biển Đông, Thủ tướng nhấn mạnh các nước cần thúc đẩy mạnh mẽ cam kết tuân thủ luật pháp quốc tế, hành xử trách nhiệm, kiềm chế, không có hành động gây căng thẳng, làm phức tạp tình hình, hợp tác xây dựng trên các vấn đề thuộc lợi ích chung như bảo tồn môi trường biển, khắc phục tình trạng đánh bắt cá bất hợp pháp, hỗ trợ nhân đạo cho ngư dân và người đi biển..., thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, thúc đẩy sớm hoàn thành COC với nỗ lực cao nhất của các bên, phấn đấu cùng Trung Quốc đạt Bộ quy tắc COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982, đồng thời khẳng định UNCLOS 1982 là khuôn khổ điều chỉnh các hành vi, hoạt động trên biển và đại dương.

Cảm thông với những khó khăn của người dân Myanmar, nhất là do tác động của dịch Covid-19, Thủ tướng đề nghị các bên cần ứng xử trách nhiệm vì lợi ích chung của cả khu vực, thúc đẩy thực hiện Đồng thuận 5 điểm để Đặc phái viên có thể đến thăm Myanmar trong thời gian sớm nhất, đồng thời tiếp tục đẩy mạnh các nỗ lực cứu trợ nhân đạo cho người dân Myanmar.

Trước những diễn biến tình hình phức tạp hiện nay, Thủ tướng nhấn mạnh ASEAN cần tích cực, chủ động và có trách nhiệm trong mọi vấn đề tác động đến khu vực, giúp giữ vững vai trò trung tâm của ASEAN, phát huy tinh thần độc lập trong ứng xử, trung lập trong xử lý và cân bằng trong quan hệ sẽ giúp ASEAN tránh bị động trước sức ép của cạnh tranh nước lớn.

Trên tinh thần đó, các nước lớn tham gia vào khu vực phải trên tinh thần trách nhiệm, xây dựng, tôn trọng luật pháp quốc tế, không làm ảnh hưởng đến hòa bình, ổn định ở khu vực, tôn trọng vai trò của ASEAN và tham vấn đầy đủ với ASEAN thông qua các cơ chế, diễn đàn do ASEAN thành lập và dẫn dắt.

Tin, ảnh: TTXVN