Cùng dự có Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng; đại diện lãnh đạo Bộ Quốc phòng, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), Tài nguyên và Môi trường cùng các bộ, ngành liên quan.
Báo cáo kết quả tổng quát về công tác quản lý, bảo vệ rừng toàn quốc của của Bộ NN&PTNT cho biết, kết quả kiểm tra hiện trạng rừng toàn quốc năm 2016, tổng diện tích có rừng là 14.377.682ha, tăng 315.828ha so với năm 2015. Độ che phủ rừng đạt 41,19%, tăng 0,35% so với năm 2015. Giá trị lâm nghiệp bình quân đạt 6,75%/năm trong giai đoạn 2013-2016; sản lượng gỗ rừng trồng tăng hơn 3,3 lần so với năm 2011, ước đạt mức trên 18 triệu m3/2017, giá trị xuất khẩu gỗ và lâm sản tăng hơn 2 lần, từ 2,8 tỷ USD giai đoạn 2006-2010 lên 6,52 tỷ USD giai đoạn 2012-2015, năm 2017 ước đạt 7,6-7,8 tỷ USD. Dịch vụ môi trường rừng trở thành nguồn tài chính quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả bảo vệ và phát triển rừng, tăng thu nhập cho các chủ rừng, giảm áp lực chi ngân sách; hằng năm thu từ 1.200-1.300 tỷ đồng, chi trả cho hơn 5,4 triệu ha rừng, năm 2017 ước thu khoảng 1.650 tỷ đồng.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu chỉ đạo tại buổi làm việc.
Như vậy về tổng quát, diện tích rừng cả nước tiếp tục tăng lên, hiện thực hóa chủ trương xã hội hóa nghề rừng, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện sinh kế cho người làm nghề rừng. Tuy nhiên, khu vực Tây Nguyên diện tích rừng tiếp tục giảm, hiện có hơn 2,55 triệu ha, giảm hơn 3,170ha so với năm 2015.
Về tình hình vi phạm pháp luật về bảo vệ rừng, 6 tháng cuối năm 2016, cả nước phát hiện 10.466 vụ vi phạm các quy định của Nhà nước về bảo vệ và phát triển rừng, giảm gần 1.000 vụ (8%), diện tích rừng bị thiệt hại là 827ha, giảm 2% so với cùng kỳ năm 2015; đã xử lý hành chính hơn 9.500 vụ, xử lý hình sự 164 vụ. 9 tháng đầu năm 2017, cả nước đã phát hiện hơn 13.100 vụ, giảm gần 3.500 vụ (21%), riêng diện tích thiệt hại là 1.257ha, giảm 71% so với cùng kỳ 2016. Riêng khu vực Tây Nguyên, số vụ vi phạm giảm 10% nhưng diện tích thiệt hại tăng 5% so với cùng kỳ 2016, chiếm 53,7% tổng diện tích rừng bị thiệt hại cả nước.
Về tình hình thực hiện đóng cửa rừng tự nhiên, đây là chủ trương lớn, vừa cấp bách, vừa lâu dài vì tương lai và phát triển bền vững. Chủ trương đóng cửa rừng tự nhiên trong thời gian qua được triển khai đồng bộ cả 3 lĩnh vực: Chấm dứt khai thác chính gỗ rừng tự nhiên; quản lý chặt chẽ chuyển mục đích sử dụng rừng; tăng cường các biện pháp chống chặt phá rừng trái pháp luật.
Phát biểu kết luận buổi làm việc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc biểu dương, đánh giá cao sự nỗ lực của các địa phương, bộ, ngành. Trong khó khăn chung của đất nước và từng địa phương nhưng trong công tác quản lý, bảo vệ rừng đã có nhiều chuyển biến rõ nét, nhất là chủ trương xã hội hóa quản lý, bảo vệ rừng, nhiều địa phương làm giàu từ rừng. Thủ tướng Chính phủ đánh giá, công tác ngăn ngừa, đấu tranh với các hành vi phá rừng trái pháp luật đã được các cấp, các ngành quan tâm hơn, số vụ phá rừng đã giảm đáng kể trên cả nước; công tác quản lý bảo vệ rừng được chấn chỉnh một bước quan trọng; lực lượng kiểm lâm, công an, quân đội đã vào cuộc quyết liệt...
Trong thời gian tới, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị, các địa phương tiếp tục triển khai nghiêm túc chỉ thị của Thủ tướng về đóng cửa rừng, không khai thác gỗ rừng tự nhiên; kiểm soát chặt chẽ các dự án chuyển mục đích sử dụng đất rừng theo đúng tinh thần Chỉ thị số 13-CT/TW ngày 12-1-2017 của Ban Bí thư, trong đó tạm dừng chuyển mục đích rừng tự nhiên nghèo, nghèo kiệt sang trồng cây công nghiệp, xây dựng thủy điện nhỏ kể cả các dự án đã được phê duyệt nhưng chưa thực hiện. Thực hiện nghiêm trên toàn quốc không cải tạo rừng nghèo, nghèo kiệt khi chưa có đánh giá tác động, khảo nghiệm khoa học; không chuyển mục đích sử dụng rừng ven biển, không chuyển rừng đặc dụng sang rừng phòng hộ, rừng sản xuất.
Thủ tướng khẳng định, rừng ven biển đóng vai trò rất quan trọng trong việc giữ đất, chống sạt lở, chống lại sự tàn phá của thiên nhiên với các vùng ven biển. Vì vậy, rừng ngập mặn cần làm quy hoạch cụ thể từng dự án khi giải quyết vấn đề đưa dân cư vào khu vực này. Thủ tướng cho rằng, việc phát triển du lịch là cần thiết nhưng phải xem xét kỹ lưỡng, chặt chẽ chứ không phải vì phát triển du lịch, làm sân golf là phát hết rừng trồng từ bao đời nay. Không cực đoan trong việc giữ rừng ven biển nhưng cũng không thể phá hết những màu xanh tối thiểu ở các khu đô thị.
Khẳng định, rừng trồng và phát triển vốn rừng là hướng phát triển lâu dài của đất nước, của từng địa phương, Thủ tướng Chính phủ đề nghị các địa phương chỉ đạo thanh tra, kiểm tra, rà soát các tụ điểm phá rừng, điều tra xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm và công khai kết quả thanh tra để người dân giám sát. Kiểm điểm, xử lý nghiêm chủ rừng, người đứng đầu địa phương thiếu trách nhiệm không phát hiện các hành vi phá rừng, buông lỏng quản lý rừng; kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân để xảy ra tình trạng phá rừng, chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng không đúng quy định... Các địa phương khẩn trương rà soát để giao, cho thuê với diện tích rừng, đất lâm nghiệp do UBND cấp xã đang quản lý, hoàn thành vào năm 2020 trên tinh thần rừng và đất rừng có chủ, có người chịu trách nhiệm.
Với các bộ, ngành liên quan, Thủ tướng Chính phủ đề nghị Bộ NN&PTNT cần chủ trì tổng hợp, hướng dẫn, kiểm tra, đề xuất kiện toàn các tổ chức có liên quan, nhất là lực lượng kiểm lâm trong việc thực thi; phân cấp giao quyền cho rõ ràng, trách nhiệm cụ thể để tất cả đồi núi, ven biển của nước ta đều có màu xanh. Đối với Bộ Tài nguyên và Môi trường, cần chấm dứt tình trạng hợp thức hóa giao quyền sử dụng đất do phá rừng trái pháp luật. Bộ Công Thương chỉ đạo rà soát quy hoạch hệ thống thủy điện trên toàn quốc, dừng cấp phép đầu tư xây dựng thủy điện nhỏ có chuyển mục đích sử dụng diện tích rừng tự nhiên. Trường hợp đặc biệt, cấp thiết cần xin ý kiến của Thủ tướng Chính phủ quyết định; kiên quyết thu hồi giấy phép dừng hoạt động với những dự án không chấp hành trồng rừng thay thế và nghĩa vụ chi trả dịch vụ môi trường rừng.
Tin, ảnh: TRẦN MINH MẠNH-NGUYỄN VĂN TÀI