Sửa đổi, bổ sung Điều 126 của Luật Nhà ở và Điều 121 của Luật Đất đai là cần thiết nhưng còn nhiều băn khoăn mở rộng đối tượng điều chỉnh

Sáng 2-6, các đại biểu Quốc hội làm việc tại hội trường cho ý kiến vào dự án Luật sửa đổi, bổ sung Điều 126 của Luật Nhà ở và Điều 121 của Luật Đất đai.

Đa số ý kiến của các đại biểu Quốc hội (QH) đều cho rằng việc sửa đổi, bổ sung Điều 126 của Luật Nhà ở và Điều 121 của Luật Đất đai là cần thiết, khẳng định người Việt Nam định cư ở nước ngoài là một bộ phận không thể tách rời của dân tộc Việt Nam; góp phần khuyến khích kiều bào tham gia cống hiến, xây dựng đất nước và tạo điều kiện thuận lợi cho kiều bào yên tâm khi trở về quê hương làm ăn, sinh sống. Tuy nhiên, một số nội dung trong dự án Luật được quy định về đối tượng và điều kiện người Việt Nam định cư ở nước ngoài được phép sở hữu nhà ở tại Việt Nam; về số lượng nhà ở gắn với quyền sử dụng đất; về các quyền và nghĩa vụ về sử dụng đất ở của người Việt Nam ở trong nước và người Việt Nam định cư ở nước ngoài...được các đại biểu quan tâm, cho ý kiến.

Kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XII kéo dài 1 tháng, từ 20-5 đến 19-6-2009

So với điều 126 Luật nhà ở hiện hành, dự án Luật sửa đổi quy định mở rộng hơn về đối tượng và điều kiện được sở hữu nhà ở tại Việt Nam của người Việt Nam định cư ở nước ngoài. 3 nhóm đối tượng được mở rộng so với quy định hiện hành gồm “ người có quốc tịch Việt Nam”, “ người gốc Việt Nam có chuyên môn, kỹ năng đặc biệt” và “ người gốc Việt Nam có vợ hoặc chồng là công dân Việt Nam đang sinh sống ở trong nước''. Việc sửa đổi điều 121 của Luật Đất đai mở rộng quyền và nghĩa vụ cho họ, cho phép chủ sở hữu nhà ở là người Việt Nam định cư ở nước ngoài được quyền cho thuê nhà trong thời gian họ tạm thời không sử dụng, được uỷ quyền quản lý nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở nhưng không được hưởng quyền bảo lãnh, góp vốn bằng quyền sử dụng đất.

Theo một số đại biểu, quy định mở rộng hơn về đối tượng như vậy sẽ nảy sinh một số hiện tượng như đầu cơ nhà đất, đẩy giá bất động sản trong nước lên cao, ảnh hưởng đến tình hình kinh tế, xã hội, an ninh chính trị... Đại biểu Phạm Xuân Thường (Thái Bình) đề nghị QH cần nghiên cứu thêm và chưa thông qua dự án Luật này tại kỳ họp này. Đại biểu Thường đưa ra hai khả năng: Nếu kỳ này QH không thông qua dự án Luật này, đề nghị QH cho phép người nước ngoài được mua nhà ở tại Việt Nam như công dân trong nước, không nên phân biệt đối tượng được sở hữu nhà. Nếu QH thông qua theo tờ trình của Chính phủ, cần có quy định chặt chẽ hơn về vấn đề này. Hơn nữa, việc quy định tất cả các đối tượng đều được cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cho phép cư trú từ 3 tháng trở lên, trên thực tế, cơ quan chủ quản có giám sát chặt chẽ việc này hay không?. Liệu họ có ở hay không?. Việc mua nhà mà chỉ sử dụng cho bản thân và gia đình ở được quy định như vậy là không hợp lý, cần làm rõ vấn đề này.

Đại biểu Trần Ngọc Vinh (Hải Phòng) cho rằng nội dung của dự thảo Luật này đã có sự thông thoáng về điều kiện, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của bà con kiều bào, tuy nhiên dự án luật quy định về đối tượng còn "vênh”, khó thực hiện được đồng bộ trong thực tế. Đại biểu Vinh bày tỏ lo ngại về việc mở rộng đối tượng trong khi hệ thống luật pháp của nước ta chưa đồng bộ, trình độ quản lý vẫn còn bất cập... Việc mở rộng này trước mắt chỉ tính đến mặt kinh tế mà chưa lường hết về các vấn đề xã hội. Mở rộng như vậy sẽ có số lượng lớn kiều bào về mua nhà làm ảnh hưởng đến tình hình kinh tế, chính trị, xã hội, có thể sẽ đẩy giá bất động sản lên cao, xuất hiện một số trường hợp đầu cơ… Đại biểu đề nghị: Nếu thông qua dự án Luật này, cần phải có giải pháp thiết thực, khắc phục những hạn chế bất cập hiện nay, các cơ quan chức năng cần có kế hoạch sửa Luật Đất đai để khi thực hiện đồng bộ, hiệu quả hơn.

Đại biểu Ngô Văn Minh (Quảng Nam) cũng chưa yên tâm thông qua dự án Luật lần này. Đại biểu cho rằng khi sửa đổi và mở rộng đối tượng được sở hữu nhà ở, cần phải nâng cao khả năng dự báo sẽ có bao nhiêu người nước ngoài về Việt Nam mua nhà để có hướng điều chỉnh, bổ sung cho sát với thực tế. Mặt khác, điểm d khoản 2 Điều 121 của Luật Đất đai quy định được quyền cho thuê, uỷ quyền quản lý nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở trong thời gian bản thân và các thành viên trong gia đình tạm thời không sử dụng. Quy định “ tạm thời'' gây khó hiểu, thiếu chặt chẽ. QH cần phải nghiên cứu kỹ, đặc biệt là những việc bức xúc liên quan đến quyền dân sự cần giải quyết thấu đáo... Đại biểu Trần Thị Dung (Điện Biên) cho rằng việc sửa đổi Luật này mới chỉ quan tâm đến vấn đề kinh tế mà chưa lường hết được những ảnh hưởng về sau. Trong khi đó, chúng ta chậm sửa đổi Luật Đất đai, bức xúc nhất hiện nay là vấn đề tranh chấp đất đai. Bởi vậy, việc sửa đổi này cho phép mở rộng đối tượng người Việt Nam ở nước ngoài mua nhà ở tại Việt Nam khiến nhiều cử tri băn khoăn. Quy định mở rộng đối tượng sở hữu nhà cần có lộ trình chặt chẽ nhằm hạn chế những sơ hở đáng tiếc xảy ra.

Trái với những ý kiến trên, một số ý kiến lại cho rằng cần nới lỏng hơn quyền và nghĩa vụ đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài được phép sở hữu nhà ở tại Việt Nam. "Cái cần ở đây là việc thực hiện chính sách nhất quán, tạo điều kiện cho kiều bào làm ăn sinh sống, đóng góp cho đất nước. Khi họ quyết định về đầu tư trong nước, nhất là đối với những người có kỹ năng đặc biệt, chính họ phải cân nhắc, đắn đo, quyết định từ bỏ công việc với mức thu nhập cao để về đầu tư trong nước. Do vậy, cần tạo điều kiện thuận lợi cho họ về làm ăn, sinh sống tại Việt Nam, chứ không nên cứng nhắc việc này"- đại biểu Ngô Đức Mạnh (Bình Phước) nhấn mạnh. Liên quan đến quyền và nghĩa vụ sở hữu nhà ở gắn liền với sử dụng đất ở, đại biểu Ngô Đức Mạnh cho rằng việc cho phép Việt kiều được mua nhà ở tại Việt Nam rõ ràng họ có quyền dân sự như người trong nước như chuyển nhượng quyền sử dụng đất, được bán nhà…chỗ này QH cần cân nhắc thêm, họ có quyền định đoạt của mình chứ không phải vì mục đích đầu cơ. Đại biểu Kso Phước (Gia Lai) cho rằng việc sửa Luật này để làm rõ Nghị quyết 36 của Bộ Chính trị là coi người Việt Nam định cư ở nước ngoài là một bộ phận không thể tách rời của dân tộc Việt Nam. Tuy nhiên, không thể đặt vấn đề coi người Việt Nam ở nước ngoài có quyền như ở trong nước được, bởi người Việt Nam ở nước ngoài ít bị ràng buộc pháp luật Việt Nam, trong bộ phận kiều bào có người có quốc tịch nước ngoài và họ cũng bị chi phối luật nước ngoài về trách nhiệm và nghĩa vụ công dân nên không thể coi họ có quyền và nghĩa vụ như người ở trong nước. Tinh thần là phát huy truyền thống của Việt Nam và kêu gọi họ hướng tâm về Tổ quốc, chứ không phải kêu gọi hơn 3 triệu người Việt đang sinh sống ở nước ngoài về sống tại Việt Nam. Trong dự án Luật quy định quá rộng, cần phân biệt đối tượng điều chỉnh. Nếu có người có 2 quốc tịch sẽ xử lý thế nào?. Để khuyến khích, các đối tượng hướng về Tổ quốc cần ưu tiên hơn so với người có 2 quốc tịch. Cần cân nhắc kỹ và có sự phân biệt có quốc tịch Việt Nam và có 2 quốc tịch chỉ được1 nhà chứ không nên để họ được hưởng tất cả.

Đại biểu Triệu Sĩ Lầu (Cao Bằng) cho rằng, người Việt Nam định cư ở nước ngoài với nhiều lý do khác nhau nên việc hạn chế quyền và nghĩa vụ đối với họ là chưa phù hợp với Hiến pháp. Chính phủ nên có hướng dẫn cụ thể hơn. Về thời hạn nhập cảnh quy định 6 tháng, nhưng theo tờ trình của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của Uỷ ban Kinh tế lại gia hạn 3 tháng đến 6 tháng, sửa đổi như vậy chưa phù hợp với thực tế hiện nay, đề nghị QH sửa đổi cụ thể hơn để tránh mâu thuẫn khi thực hiện. Đại biểu Nguyễn Hồng Nhi (Nghệ An) cho rằng việc mở rộng các nhóm đối tượng là quá rộng. Đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài phải đủ 18 tuổi trở lên có quốc tịch VN thì được sở hữu 1 căn hộ hoặc 1 nhà. Người có công với đất nước cần làm rõ hơn, có quy định cụ thể hơn về đối tượng được sở hữu nhà...

Theo TTXVN