Đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt để chống thất thu ngân sách

Tại phiên họp, tình trạng kinh doanh không xuất hóa đơn VAT, 2 dự án bô-xít ở Tây Nguyên hay vấn đề bảo tồn di sản văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số...là những nội dung được các đại biểu quan tâm, chất vấn.

Tình trạng không kê khai nộp thuế còn phổ biến

Chất vấn về tình trạng kinh doanh không xuất hóa đơn VAT vẫn phổ biến, đại biểu Bùi Thu Hằng (Hòa Bình) cho rằng điều này dẫn tới người tiêu dùng chịu thiệt, nhà nước thất thu. Đại biểu đề nghị Bộ Tài chính đưa ra giải pháp khắc phục.

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng thừa nhận, tình trạng một số người nộp thuế không xuất hóa đơn, không kê khai nộp thuế gây thất thu ngân sách. Qua thanh tra, Bộ đã phát hiện tình trạng không những không xuất hóa đơn mà còn có cá nhân lập doanh nghiệp để lợi dụng buôn bán hóa đơn, rút tiền hoàn thuế của nhà nước. Bộ Tài chính đã phối hợp với Bộ Công an phát hiện, xử lý nghiêm một số vụ buôn bán hóa đơn.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng trả lời chất vấn. Ảnh: quochoi.vn.

Về thể chế, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 51/2010/NĐ-CP quy định về hóa đơn bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ và Nghị định 109/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý giá phí, lệ phí và hóa đơn… Bộ cũng đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 119/2018 quy định về hóa đơn điện tử khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ. Bên cạnh đó, trong những năm qua, Bộ Tài chính đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ như kê khai, nộp thuế, hoàn thuế, hóa đơn điện tử...

Về giải pháp khắc phục tình trạng mua bán không xuất hóa đơn hiện nay, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho rằng, bên cạnh việc tăng cường thanh tra, kiểm tra, các cơ quan cần thực hiện tốt Nghị định 119 về hóa đơn điện tử. Ngoài ra, tập trung sửa đổi Luật Quản lý thuế; đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân hiểu về việc mua hàng hóa, dịch vụ phải được cung cấp hóa đơn, chứng từ. “Thực tế nền kinh tế Việt Nam vẫn sử dụng quá nhiều tiền mặt. Bộ Tài chính sẽ phối hợp Ngân hàng Nhà nước đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt; triển khai đồng bộ kê khai, nộp thuế, hoàn thuế, hóa đơn điện tử...”, Bộ trưởng cho biết.

Hai dự án bô-xít Tây Nguyên cơ bản hoạt động ổn định

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh về 2 dự án bô-xít ở Tây Nguyên, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng) đặt câu hỏi: Bộ trưởng có nhận định gì về hiệu quả kinh tế của các công trình khai thác bô-xít ở Tây Nguyên. Và khi nào Chính phủ tiến hành đánh giá việc thí điểm khai thác bô-xít ở Tây Nguyên?

Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh cho biết, việc triển khai thực hiện thí điểm 2 dự án khai thác, chế biến bô-xít và sản xuất alumin tại Tân Rai (Lâm Đồng) và Nhân Cơ (Đắk Nông) được thực hiện nhằm thực hiện các mục tiêu về phát triển công nghiệp theo chủ trương chung của Đảng và các kết luận của Bộ Chính trị.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh trả lời chất vấn.

Dự án alumin Tân Rai đã đi vào vận hành thương mại từ tháng 10-2013, hiện nay, dự án đã sản xuất ổn định, năm 2017 có công suất 636,7 nghìn tấn alumin, đạt công suất vận hành theo cam kết của nhà thầu (630 nghìn tấn/năm); năm 2018 dự kiến sẽ đạt sản lượng đạt 650 nghìn tấn (đạt công suất thiết kế). Còn Dự án alumin Nhân Cơ đã có sản phẩm alumin đầu tiên vào ngày 16-1-2016 và ngày 1-7-2017, nhà máy chính thức đưa vào vận hành thương mại, năm 2017 đạt 501 nghìn tấn (đạt 77% công suất thiết kế), theo kế hoạch năm 2018 sản lượng đạt 580 nghìn tấn; năm 2019 sẽ đạt công suất thiết kế 650 nghìn tấn.

Lý giải thêm, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, mặc dù thời gian các dự án đi vào hoạt động chưa dài (Tân Rai 5 năm và Nhân Cơ gần 2 năm), song qua quá trình vận hành sản xuất thời gian qua đã cho thấy việc vận hành các nhà máy ổn định, sản phẩm đầu ra đạt chất lượng tốt… Các vấn đề về môi trường, xã hội, an ninh, quốc phòng... theo mục tiêu đề ra được bảo đảm. “Hai dự án bô-xít đi vào hoạt động đã tạo năng lực sản xuất mới mới để đóng góp vào tăng trưởng kinh tế của đất nước nói chung và vào sự phát triển kinh tế-xã hội khu vực Tây Nguyên và 2 tỉnh Đắk Nông và Lâm Đồng nói riêng”, Bộ trưởng Bộ Công thương nhấn mạnh.

Liên quan tới vấn đề đánh giá việc thí điểm khai thác bô-xít ở Tây Nguyên, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nêu rõ, đây là 2 dự án có quy mô lớn, có ý nghĩa và tác động nhiều mặt, không chỉ về kinh tế mà còn về môi trường, xã hội... tác động tới phát triển của khu vực Tây Nguyên nói riêng và rộng hơn là kinh tế đất nước. Do vậy, hiện Bộ Công thương đang phối hợp với các bộ ngành, địa phương liên quan tiến hành rà soát, đánh giá kỹ việc triển khai thực hiện các dự án này để có báo cáo với Chính phủ, với Bộ Chính trị và với Quốc hội.

Bảo tồn di sản văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số

Trả lời câu hỏi của đại biểu Hồ Thị Kim Ngân (Bắc Kạn) liên quan đến vấn đề bảo tồn di sản văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện khẳng định, đây là một chính sách lớn của Đảng, Nhà nước, một trong những nhiệm vụ trọng tâm, ưu tiên của ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch, được Bộ đã, đang và sẽ triển khai đồng bộ nhiều giải pháp thực hiện. Một trong những giải pháp cơ bản là tiến hành điều tra, kiểm kê để bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa phi vật thể trong đồng bào dân tộc thiểu số.

Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện cho biết: Đến nay đã có 134/271 di sản văn hóa phi vật thể của cả nước đã đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Hằng năm, Bộ chỉ đạo lập hồ sơ đề nghị công nhận các di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và hiện nay đang lập hồ sơ đề nghị công nhận 2 di sản văn hóa phi vật thể thế giới đối với di sản xòe Thái và hát Then - đàn tính. Các hoạt động chào mừng Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam 19-4 được tổ chức thường niên. Ngày hội Văn hóa, thể thao và du lịch các vùng Tây Bắc, Đông Bắc, miền Trung, Tây Nguyên, giao lưu văn hóa đối với từng dân tộc như Thái, Chăm, Khơ Me, Mông, Mường, Dao... trên quy mô toàn quốc diễn ra định kỳ.

Ngoài ra, giao lưu liên hoan nghệ thuật hát Then - đàn tính đối với các dân tộc Tày, Nùng, Thái; giao lưu văn hóa nghệ thuật ở các tuyến biên giới Việt Nam - Lào, Việt Nam - Campuchia… cũng thường xuyên được tổ chức. Bên cạnh đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phối hợp với các ngành, cơ quan và các địa phương điều tra, sưu tầm, thống kê, tổ chức phục dựng các lễ hội truyền thống đặc sắc của đồng bào các dân tộc có nguy cơ mai một cao. Đến nay, 85 lễ hội của đồng bào các dân tộc thiểu số như Thái, Giáy, Ê Đê, Bana, Khơ mú, Bố Y, Pà Thẻn đã được hỗ trợ phục dựng, bảo tồn; xây dựng và trình các cấp có thẩm quyền cho phép thực hiện Đề án bảo tồn làng, bản, buôn truyền thống. Kết quả, có 32 làng, bản, buôn của 25 dân tộc được hỗ trợ đầu tư bảo tồn.

Bên cạnh đó, dự án bảo tồn tiếng nói, chữ viết, trang phục của các dân tộc thiểu số cũng là giải pháp được thực hiện hằng năm. Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện cho biết, thông qua việc mở các lớp truyền dạy văn hóa truyền thống phi vật thể cho các dân tộc có số dân ít người như La Hủ, Cống, Bố Y, Pu Péo, Chứt… tại các tỉnh Lai Châu, Sơn La, Điện Biên, Hà Giang, Cao Bằng, Kon Tum…, nhiệm vụ bảo tồn khẩn cấp văn hóa các dân tộc thiểu số có số dân dưới 10 ngàn người đã được triển khai hiệu quả. Việc dạy học do các nghệ nhân, chủ thể văn hóa các dân tộc thiểu số trực tiếp truyền dạy.

Thời gian qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tiến hành phong tặng danh hiệu cho 276 nghệ nhân ưu tú là người đồng bào dân tộc thiểu số, những người nắm giữ các dân ca, dân vũ, dân nhạc, tiếng nói, chữ viết để truyền dạy cho các thế hệ. Đồng thời, Bộ phối hợp với các địa phương định kỳ tổ chức gặp mặt cho các già làng, trưởng bản, nghệ nhân, người có uy tín các dân tộc thiểu số có số dân dưới 10 nghìn người nhằm trực tiếp lắng nghe các ý kiến đề xuất, tâm tư nguyện vọng của đồng bào. Bộ cũng tổ chức các lớp tập huấn, tuyên truyền phổ biến pháp luật, tập huấn công tác bảo tồn phát huy truyền thống văn hóa dân tộc, bài trừ hủ tục lạc hậu cho các già làng, trưởng bản, người có uy tín…; hỗ trợ mỗi năm khoảng 100 văn nghệ sĩ người dân tộc thiểu số ở Hội Văn học nghệ thuật các tỉnh tham gia vào các trại sáng tác....

Thừa nhận nhiều di sản văn hóa của đồng bào dân tộc có nguy cơ mai một và biến dạng và chưa có điều kiện để bảo tồn, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện khẳng định, một trong số những nguyên nhân cơ bản của vấn đề là do không có nguồn ngân sách riêng cho lĩnh vực này, đồng thời đề nghị huy động sức mạnh của toàn xã hội để nhằm bảo tồn và phát triển văn hóa các dân tộc thiểu số.

Tin, ảnh: PHƯƠNG HẰNG-VŨ DUNG