Chiều 8-11, Quốc hội tiếp tục thảo luận về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách Nhà nước và công tác phòng, chống dịch Covid-19.
Chuyển đổi số phải bảo đảm an ninh chính trị
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Phạm Trọng Nhân, Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, đại biểu tỉnh Bình Dương cho rằng những khó khăn, thách thức đang đè nặng lên nền kinh tế trong dài hạn.
Đại biểu khẳng định, chuyển đổi số để hình thành kinh tế số, xã hội số với nền tảng là cơ sở dữ liệu trở thành nguồn động lực quan trọng cho tăng trưởng, cũng là công cụ phục vụ đắc lực cho quản trị quốc gia.
“Tuy nhiên, chuyển đổi số với công nghệ nền phải được thực hiện thế nào để không những đem lại hiệu quả cho quản trị, mà còn bảo đảm an ninh con người, an ninh chính trị, an ninh kinh tế khi nền tảng Google, Facebook và gần đây là TikTok tưởng chừng hỗ trợ cho tăng trưởng nhưng lại đang âm thầm theo dõi, định hướng, can thiệp, chế tác lại hành vi người dùng”, đại biểu Phạm Trọng Nhân cảnh báo.
    |
 |
| Các đại biểu Quốc hội tại phiên họp chiều 8-11. Ảnh: Trọng Hải |
Đại biểu cho rằng, nhất cử nhất động của người dùng đã bị giám sát bởi các nền tảng được gắn mác miễn phí này, cùng vô số các thiết bị và lỗ hổng bảo mật.
Theo đại biểu, qua các thao tác tưởng chừng như vô hại trên mạng xã hội nhưng kỳ thực người dùng lại là đang phơi bày những gì riêng tư nhất.
“Khi có được thông tin về thói quen, giấc ngủ, thậm chí là từng nhịp tim hay bước chân, chúng sẽ gửi thông tin bán cho các nhà sản xuất, quảng cáo, qua đó định hướng hành vi bằng những gợi ý xem, nghe, đọc… Từ đó, hình thành nên một thị trường hành vi mà ở đó, các nền tảng còn hiểu người dùng hơn cả bản thân họ, thậm chí còn can thiệp, điều chỉnh hành vi để người dùng dần theo ý đồ của nó”, đại biểu Phạm Trọng Nhân nói.
Cần những ứng phó kịp thời trước các nền tảng
Đại biểu bày tỏ băn khoăn liệu các nền tảng này có thực sự nhân văn, miễn phí vô điều kiện hay thông qua nó là một loại tư liệu sản xuất mới ra đời – đó là hành vi người dùng?
“Không lạ gì khi tự đề xuất một quyển sách thì ngay sau đó rất nhiều quảng cáo những quyển sách tương tự được hiện ra?”, đại biểu nêu thực tế và cho rằng: “Mình đang hồ hởi tìm kiếm những kho tàng kiến thức trên Google nhưng thực chất, chính Google đang tìm kiếm hành vi của chúng ta”.
|
 |
| Đại biểu Phạm Trọng Nhân. Ảnh: VPQH |
Mặt khác, đại biểu còn cho rằng, các nền tảng trên còn gợi ý, giới thiệu những nhóm người đến với nhau mà phong trào mùa xuân Ả Rập là một điển hình. “Các dòng trạng thái từ thay đổi chính trị ở Ai Cập, các clip biểu tình, bình luận chính trị ở nước này đã lan khắp thế giới với hàng triệu lượt người xem…”, đại biểu nói.
“Nếu kết nối 72 triệu người dân Việt Nam đang trải nghiệm khoảng hơn 2 giờ mỗi ngày trên mạng xã hội và 7 giờ ở đối tượng thanh niên thuộc top đầu thế giới thì đến lúc phải gióng lên hồi chuông báo động hay chưa? Trong khi các nền tảng này đang từng ngày được gia cố bởi các thuật toán thông minh hơn để thu hút người dùng lâu nhất có thể?”, đại biểu liên hệ.
Từ đó, đại biểu tỉnh Bình Dương khẳng định không thể phủ nhận những tác động tích cực của nền tảng số nhưng cũng băn khoăn khi tăng trưởng GDP từ kinh tế số liệu có dễ dàng khi mà an ninh phi truyền thống vẫn còn là ẩn số và các nền tảng công nghệ lại không được làm chủ.
“Chúng ta làm gì để giữ vững chủ quyền số quốc gia trên không gian mạng như Đại hội XIII của Đảng đã chỉ rõ?”, đại biểu nêu câu hỏi.
Đồng thời, đại biểu nhấn mạnh, để định hình một xã hội số với những công dân số để phát triển kinh tế số thì quản lý trong đời thực như thế nào thì cũng cần quản lý công dân trên xã hội số như thế đó.
“Quản trị quốc gia gắn liền với chuyển đổi số sẽ không thể mang hết ích lợi và hiệu quả cho nhà nước và người dân, không thể trở thành một động lực mới của tăng trưởng nếu chúng ta không có những ứng phó kịp thời trước các nền tảng", đại biểu Phạm Trọng nhân nêu quan điểm.
HẰNG PHƯƠNG