Chuyến thăm đưa quan hệ Việt Nam - Bê-la-rút lên tầm cao mới

Bê-la-rút là nước có tiềm lực công nghiệp, nông nghiệp, khoa học, giáo dục và quốc phòng khá lớn, đứng thứ 3 trong số các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ. Sau khi tách ra độc lập năm 1991, Bê-la-rút được thừa hưởng một số cơ sở kinh tế, quân sự, khoa học tương đối tốt của Liên Xô cũ và có thế mạnh trong các ngành cơ khí, điện tử, quang học, hóa chất, phân bón, gỗ, giấy, chế biến cao su…

Những năm đầu độc lập, Bê-la-rút lâm vào khủng hoảng kinh tế trầm trọng. Từ năm 1994, lãnh đạo Bê-la-rút chủ trương cải cách kinh tế, từng bước theo hướng kinh tế thị trường có điều tiết của Nhà nước, ổn định tình hình để dần thoát khỏi khủng hoảng. Từ năm 1996, nền kinh tế Bê-la-rút có dấu hiệu phục hồi và bắt đầu tăng trưởng cao. Tuy Bê-la-rút gặp nhiều khó khăn trong giải quyết việc nhập khẩu năng lượng, đối phó với chính sách cấm vận kinh tế của phương Tây, kinh tế Bê-la-rút vẫn duy trì được mức tăng trưởng cao. Từ năm 2004-2008, GDP tăng trung bình 9-10%. GDP năm 2014 tăng 1,6%, đạt 74,5 tỷ USD.

Hiện Bê-la-rút đang nỗ lực triển khai các biện pháp khắc phục khủng hoảng, đẩy mạnh cải cách, tự do hóa nền kinh tế. Bê-la-rút chủ trương phát triển các ngành năng lượng thay thế như điện hạt nhân, nhiên liệu vi sinh, mở rộng đa dạng hóa kinh tế đối ngoại sang các hướng châu Á, Mỹ La-tinh, thu hút đầu tư từ châu Âu, tìm kiếm thị trường xuất khẩu mới. Phần lớn hàng hóa của Bê-la-rút hiện tại chỉ đủ sức cạnh tranh ở thị trường Nga và các nước SNG khác.

Chính sách kinh tế-thương mại của Bê-la-rút tập trung phát triển theo hướng mở cửa thị trường, hội nhập với nền kinh tế thế giới, đa dạng hóa quan hệ, tìm kiếm các thị trường mới. Các mặt hàng xuất khẩu chính của Bê-la-rút bao gồm phân bón, sản phẩm từ dầu mỏ, máy kéo, xe tải, sợi bông, săm lốp, đồ gỗ… Các mặt hàng nhập khẩu bao gồm dầu, sản phẩm từ dầu mỏ, khí đốt tự nhiên, khí hóa lỏng, kim loại và sản phẩm từ kim loại, linh kiện máy móc, thiết bị…

Quan hệ hữu nghị truyền thống, hợp tác tốt đẹp giữa Việt Nam và Bê-la-rút không ngừng được củng cố và phát triển trong những năm qua, thông qua trao đổi đoàn, tiếp xúc song phương các cấp.

Kim ngạch thương mại hai chiều năm 2011 đạt gần 211 triệu USD; năm 2012 đạt gần 175 triệu USD; năm 2013 đạt 152,2 triệu USD, trong đó nhập khẩu đạt 138,3 triệu USD, xuất khẩu đạt 13,7 triệu USD; năm 2014 đạt khoảng 107,15 triệu USD, trong đó xuất khẩu đạt 13,98 triệu USD, nhập khẩu đạt 93,17 triệu USD; 8 tháng đầu năm 2015 đạt 95,8 triệu USD. Việt Nam xuất sang Bê-la-rút thủy hải sản, đồ gỗ, hàng dệt may, giày dép, gạo, cao su tự nhiên, hạt điều, lạc, hạt tiêu, gia vị, chè, rau quả đóng hộp, dược phẩm, máy tính...; nhập khẩu phân bón, máy móc, thiết bị, linh kiện phụ tùng ô tô, máy kéo, ô tô tải, hóa chất... 

Việt Nam và Liên minh Hải quan (Nga - Bê-la-rút - Ca-dắc-xtan) đã tiến hành 8 vòng đàm phán Hiệp định thương mại tự do. Ngày 15-12-2014, tại Việt Nam, hai bên đã tổ chức Lễ tuyên bố về việc kết thúc cơ bản đàm phán Hiệp định thương mại tự do. Tháng 5-2015, Việt Nam và các nước thành viên Liên minh Kinh tế Á-Âu ký chính thức Hiệp định thương mại tự do tại A-xta-na, Ca-dắc-xtan.

Trong lĩnh vực giáo dục-đào tạo, Bê-la-rút đã giúp Việt Nam đào tạo nhiều cán bộ, chuyên gia có trình độ chuyên môn cao. Hiện nay có khoảng 70 sinh viên Việt Nam đang theo học ở Bê-la-rút. 

Hợp tác khoa học và công nghệ giữa hai nước được duy trì và phát triển, các tổ chức khoa học và công nghệ hai nước hợp tác chặt chẽ, nhiều dự án đã được triển khai, có kết quả tốt. Ủy ban hợp tác về khoa học và kỹ thuật Việt Nam - Bê-la-rút đã tiến hành được 8 khóa họp.

Hợp tác lao động là hướng hợp tác mới triển vọng giữa hai nước. Các doanh nghiệp Việt Nam đã ký hợp đồng với công ty xây dựng của Bê-la-rút đưa lao động Việt Nam sang làm việc tại Công trình xây dựng khu thể thao giải trí tại thủ đô Min-xcơ. Hiệp định liên Chính phủ về làm việc có thời hạn của công dân hai nước trên lãnh thổ của nhau ký ngày 29-11-2011, có hiệu lực từ ngày 6-6-2013.

Hai bên cũng đẩy mạnh hợp tác trong các lĩnh vực quốc phòng-an ninh, y tế, văn hóa-thông tin, thể thao-du lịch.

Chuyến thăm cấp Nhà nước Việt Nam của Tổng thống Cộng hòa Bê-la-rút A.Lu-ca-sen-cô nhằm thúc đẩy quan hệ hữu nghị truyền thống, hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và Bê-la-rút; đáp ứng yêu cầu phát triển của mỗi nước; duy trì trao đổi đoàn cấp cao nhằm củng cố quan hệ chính trị tin cậy giữa lãnh đạo hai nước, tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy hợp tác trên nhiều lĩnh vực; kiểm điểm tình hình hợp tác, triển khai những thỏa thuận cấp cao đã đạt được; trao đổi các biện pháp và phương hướng thúc đẩy hợp tác trong thời gian tới, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế-thương mại sau khi Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh kinh tế Á-Âu có hiệu lực; tiếp tục phối hợp hành động, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế và khu vực.

Chúng ta tin tưởng chắc chắn rằng chuyến thăm cấp Nhà nước Việt Nam của Tổng thống Cộng hòa Bê-la-rút A.Lu-ca-sen-cô sẽ thành công tốt đẹp, góp phần đưa quan hệ giữa hai nước lên một tầm cao mới, vì lợi ích của nhân dân hai nước Việt Nam - Bê-la-rút. 

QĐND