Cần quan tâm, đầu tư thêm cho lĩnh vực văn hóa, tư tưởng

Đại biểu Nguyễn Thị Loan (TP Hà Nội) đồng tình cao với báo cáo của Chính phủ, ghi nhận sự phát triển toàn diện trên các lĩnh vực, các giải pháp mà Chính phủ đề ra, trong đó có giải pháp phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, khuyến khích đổi mới sáng tạo.

Dẫn chứng câu chuyện của Israel, các start-up nổi tiếng trên thế giới, đại biểu nhấn mạnh ý nghĩa của khởi nghiệp sáng tạo với nền kinh tế và xã hội. Tại Việt Nam, cần chú trọng khởi nghiệp trong nông nghiệp nhưng việc này còn nhiều khó khăn. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định về đề án hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp. Đại biểu cho rằng cần có các giải pháp để sinh viên mạnh dạn khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp. Nhà nước cần có chính sách đưa Việt Nam trở thành quốc gia khởi nghiệp, nhất là khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp, đưa các đại học thành trung tâm khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo.

Toàn cảnh phiên họp chiều 27.10. Ảnh: Quốc hội.

Còn đại biểu Nguyễn Quốc Hưng (TP Hà Nội) nhắc đến việc phát triển nền văn hóa Việt Nam đã được đại biểu nêu trong các phiên họp trước. Nhấn mạnh vai trò to lớn của văn hóa, đại biểu cho rằng, gần đây, Quốc hội, Chính phủ, các địa phương đã quan tâm hơn tới văn hóa; Thủ tướng luôn quan tâm tới vai trò của văn hóa trong đối nội và đối ngoại. Khẳng định văn hóa chính là tiền đề quan trọng để đạt được tất cả các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội năm 2018 song đại biểu cho biết qua tiếp xúc, cử tri cho rằng đầu tư cho văn hóa, nhất là văn hóa đỉnh cao, văn hóa cơ sở... vẫn chưa tương xứng với vị trí, vai trò của văn hóa. Cử tri mong muốn lĩnh vực văn hóa, tư tưởng cần được quan tâm, đào tạo, đầu tư, bởi lẽ, văn hóa là nguồn lực chiến lược để phát triển đất nước ta trong thế kỷ 21.  

Chính phủ nhất quán chính sách ổn định giá trị đồng tiền

Tham gia giải trình với Quốc hội, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ khẳng định: Chính phủ không hề có động thái nào về nới lỏng kiểm soát lạm phát. Chính phủ phải đẩy mạnh xã hội hóa việc cung cấp các dịch vụ công nên việc đặt ra kiểm soát lạm phát khoảng 4% là cần thiết. Kiểm soát lạm phát cũng là một trong các giải pháp để tiếp tục kiên định chủ trương ổn định kinh tế vĩ mô mà Đảng, Quốc hội đã xác định ngay từ đầu nhiệm kỳ.

Phó thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu giải trình thêm các vấn đề đại biểu quan tâm.

Phó thủ tướng nhấn mạnh ổn định vĩ mô là nhiệm vụ hàng đầu của Chính phủ, bảo đảm các cân đối lớn về thu chi ngân sách, cung cấp điện, thanh toán vãng lai, dự trữ ngoại hối hiện đang ở mức 60 tỷ USD, giữ mặt bằng lãi suất và giảm lãi suất ở những lĩnh vực ưu tiên, điều hành tỷ giá thận trọng, theo tín hiệu thị trường, phối hợp tốt các giải pháp điều hành chính sách tài khóa, tiền tệ và ngoại thương. “Đặc biệt, Chính phủ nhất quán chính sách ổn định giá trị đồng tiền. Để hỗ trợ cho xuất khẩu, Chính phủ không bao giờ, chưa bao giờ có chủ trương phá giá đồng tiền”, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ khẳng định.

"Việc ổn định kinh tế vĩ mô sẽ giúp Chính phủ củng cố hơn nữa nền tảng tăng trưởng, tăng cường sự chống chịu của hệ thống ngân hàng trước sức ép của căng thẳng thương mại, sức ép gia tăng lãi suất của các nền kinh tế thế giới, đồng thời cơ cấu lại các lĩnh vực, ngành còn nhiều hạn chế, yếu kém", Phó thủ tướng nhấn mạnh.

Chia sẻ với các đại biểu Quốc hội về chất lượng tăng trưởng kinh tế của quốc gia, Phó thủ tướng nêu rõ mục tiêu xuyên suốt của Chính phủ là phải tăng trưởng kinh tế nhanh, rút ngắn khoảng cách giữa Việt Nam với các nước nhưng phải bảo đảm tăng trưởng bền vững theo các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội và thực hiện các mục tiêu tăng trưởng bền vững mà Liên Hợp Quốc đã quyết nghị.

Để thực hiện Nghị quyết của Trung ương Đảng, Nghị quyết số 24 của Quốc hội về cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo thực hiện quyết liệt, nhất là trong 3 năm qua với chuyển biến tích cực, rõ rệt và quan trọng là đi đúng hướng.

Tuy nhiên, Phó thủ tướng thẳng thắn thừa nhận: “Chất lượng tăng trưởng nhanh nhưng còn chậm, chưa đáp ứng được yêu cầu, không cố gắng thì nguy cơ tụt hậu vẫn còn hiệu hữu. Đó là chất lượng thể chế, hạ tầng còn nhiều hạn chế. Chỉ số đổi mới khoa học công nghệ còn thấp, năng suất lao động tuy tăng nhanh nhưng so với các nước trong khu vực còn thấp. Chuyển dịch lao động từ nông nghiệp sang công nghiệp- dịch vụ còn chậm, không tương thích với chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Năng suất lao động tăng do vốn, đầu tư và một phần phụ thuộc đầu tư nước ngoài...

Để bảo đảm tăng trưởng bền vững theo Nghị quyết của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương thực hiện Chương trình quốc gia tăng năng suất lao động, tăng cường cơ cấu lại kinh tế, chuyên đổi mô hình tăng trưởng, chú trọng cả thị trường quốc tế và trong nước, tăng cường đổi mới sáng tạo, đẩy nhanh tăng trưởng khu vực kinh tế tư nhân để khối này trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế, thu hút FDI chọn lọc có liên kết với doanh nghiệp trong nước...

Phó thủ tướng cũng cho biết thêm: Chính phủ quan tâm chỉ đạo ổn định và phát triển thị trường tài chính, giúp các chỉ tiêu “đi trước” kế hoạch 5 năm.  Cụ thể, quy mô thị trường chứng khoán hiện nay đã chiếm tới 80% GDP, vượt xa chỉ tiêu 70% GDP vào năm 2020, hỗ trợ cho ngân hàng cung ứng vốn cho nền kinh tế. Nợ xấu trong bảng cân đối khoảng 2% so với mức 2,56% vào đầu năm nay. Tính chung nợ xấu của toàn hệ thống hiện chỉ khoảng 6% và tiếp tục thực hiện Đề án số 1058 về cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020.

Thực hiện Nghị quyết số 07 của Bộ Chính trị về cơ cấu lại thu chi ngân sách và bảo đảm an toàn nợ công, Chính phủ đã thực hiện các giải pháp đưa các chỉ tiêu nợ công quay trở lại các chỉ số an toàn. Riêng với nợ nước ngoài của quốc gia, Phó thủ tướng cho biết trong cơ cấu này, nợ của Chính phủ đã giảm xuống 40% và 60% còn lại là nợ của khối tư nhân. Chính phủ đã có phương án để kiểm soát tốt nợ nước ngoài của quốc gia trong thời gian tới.

Phát biểu cuối phiên thảo luận, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho biết đã có 88 đại biểu phát biểu, 3 đại biểu tranh luận, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ và 5 Bộ trưởng tham gia phát biểu, giải trình thêm về một số nội dung. Nội dung thảo luận rộng, sôi nổi, thẳng thắn, trách nhiệm.

Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho biết: Đa số các ý kiến đồng tình với báo cáo; đánh giá cao sự nỗ lực của Chính phủ, các ngành, các cấp, sự nỗ lực của doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân, ghi nhận các kết quả đạt được. Các ý kiến cơ bản thống nhất với đánh giá của Chính phủ về kết quả năm 2018 và 3 năm 2016-2018; vui mừng với những kết quả đạt được: Tăng trưởng kinh tế đạt và vượt mục tiêu, cao hơn giai đoạn trước, năm 2018 có khả năng vượt mức 6,7%; quy mô kinh tế tăng 1,33 lần so với năm 2015. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm. Nợ công trên GDP giảm và bảo đảm mức an toàn. Chất lượng tăng trưởng chuyển sang chiều sâu. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, giảm dần phụ thuộc vào khai khoáng và dầu khí. Tái cơ cấu kinh tế đạt kết quả. Văn hóa, giáo dục, y tế, thông tin truyền thông có tiến bộ đáng kể. Quốc phòng an ninh được giữ vững. Phòng chống tội phạm được đẩy mạnh, nhất là phòng chống tham nhũng chuyển biến mạnh...

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, nhiều ý kiến cho rằng, mặc dù tăng trưởng đạt được mục tiêu song hiệu quả, tính bền vững, chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động thấp so với các nước trong khu vực; quá trình tái cơ cấu nền kinh tế còn hạn chế nhất định; còn nhiều khó khăn, thách thức trong phòng chống thiên tai, biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường...Một số ý kiến cho rằng mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, thách thức do độ mở của nền kinh tế rất lớn; xử lý nợ xấu có nhiều khởi sắc song còn nhiều khó khăn; cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước thực hiện còn chậm; việc đầu tư các công trình giao thông bảo đảm tính kết nối còn hạn chế; thất thoát, lãng phí trong đầu tư công...

Phó chủ tịch Quốc hội cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ nghiêm túc tiếp thu, giải trình, chỉ đạo các cơ quan liên quan hoàn chỉnh các dự thảo nghị quyết trình Quốc hội thông qua.

Tin, ảnh: PHƯƠNG HẰNG