Bảo đảm quyền lợi của người Việt Nam đi lao động và làm việc ở nước ngoài

Khoảng 500 nghìn lao động Việt Nam làm việc ở nước ngoài

Chất vấn Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy (TP Đà Nẵng) nêu lên tình trạng nhiều doanh nghiệp xuất khẩu lao động thiếu trung thực, thiếu trách nhiệm với người lao động, cung cấp thông tin sai, “đem con bỏ chợ”, khiến người lao động lâm vào hoàn cảnh bơ vơ, quay về nước thì mang công mắc nợ, đã nghèo lại nghèo thêm. Mặt khác, ở một số thị trường lao động tốt lại có hiện tượng nhiều lao động xuất khẩu trốn việc ở công ty đã ký hợp đồng ra làm cho công ty khác hoặc ở lại nước bạn không hợp pháp, làm ảnh hưởng không tốt đến mối quan hệ hợp tác lao động của nước ta với những nước này. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết trách nhiệm trong việc này cũng như giải pháp nâng cao chất lượng lao động xuất khẩu trong thời gian tới.

Trả lời, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, việc đưa người lao động Việt Nam đi lao động và làm việc ở nước ngoài là chủ trương của Đảng và Nhà nước. Bộ trưởng nêu rõ: Trong chương trình quốc gia về giải quyết việc làm cho tuổi trẻ, cho thanh niên, chúng ta có đặt ra mục tiêu phấn đấu có khoảng 1 triệu thanh niên, người lao động được đi lao động, học tập ở nước ngoài. Đến nay, đã có khoảng 500 nghìn lao động Việt Nam làm việc ở nước ngoài; con số này gần đây có tăng lên. Đặc biệt, năm 2017, có 134 nghìn lao động xuất khẩu, tương đương 128% so với chỉ tiêu đặt ra.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung trả lời chất vấn trước Quốc hội. Ảnh: quochoi.vn.

Bộ trưởng cho hay, quan trọng là các thị trường tiềm năng những năm trước đây khó khăn như Hàn Quốc, sau 4 năm gián đoạn đã nối lại được. Xuất khẩu lao động mỗi năm giải quyết hơn 100 nghìn lao động, thu nhập bình quân xấp xỉ 3 tỷ USD, trong đó thu nhập địa phương cao nhất hiện nay là Nghệ An với 250 triệu USD/năm...

Tuy nhiên, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cũng thừa nhận, tại các thị trường tiềm năng, thu nhập cao lại có hiện tượng lao động Việt Nam bỏ trốn, kết thúc hợp đồng nhưng không về nước, đặc biệt là thị trường Hàn Quốc với tỷ lệ bỏ trốn vào năm cao nhất lên tới 55%. Chính vậy, 4 năm liền, Hàn Quốc không ký lại biên bản ghi nhớ tuyển dụng lao động Việt Nam. Theo Bộ trưởng, một nguyên nhân rất quan trọng khiến số lao động ở lại cao vì các chủ doanh nghiệp nước bạn cũng có nhu cầu trong khi lượng lao động hết thời hạn này có tay nghề cao, trốn được thuế, cơ hội quay trở lại khi về Việt Nam là khó... Sau một thời gian kiên trì từ hai phía, hiện tỷ lệ người Việt Nam trốn ở lại Hàn Quốc giảm xuống còn 33%.

Cũng liên quan đến vấn đề này, trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Văn Man (Quảng Bình), Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, trước tình hình nhiều lao động Việt Nam hết hợp đồng nhưng vẫn trốn ở lại lao động bất hợp pháp tại Hàn Quốc, phía bạn đã yêu cầu tất cả những huyện có tỷ lệ lao động bỏ trốn trên 30% sẽ không được tuyển dụng. Năm 2016, có 12 tỉnh và 58 huyện có hơn 30% lao động trốn ở lại, đến năm 2018 số này giảm đi, hiện còn 49 huyện.

Về thị trường lao động Arab Saudi, theo Bộ trưởng, hiện nay có khoảng 9 nghìn lao động đang làm việc ở đây, chủ yếu làm giúp việc gia đình. Đặc thù của thị trường này rất nhạy cảm, sức ép lớn nhưng lại có thuận lợi là yêu cầu đối với lao động tương đối đơn giản, không cần nhiều ngoại ngữ; trước khi đi, các lao động còn được cấp 4 nghìn USD, trong đó 2 nghìn USD dành cho doanh nghiệp và 2 nghìn USD dành cho người lao động... Tuy nhiên, về phía Bộ thì cho rằng đây là thị trường rủi ro, nảy sinh nhiều hệ lụy nên đã đưa ra một số cảnh báo với các doanh nghiệp, khuyến cáo với nhân dân hạn chế đi khu vực này.

Việc xâm hại tình dục trẻ em có nhiều diễn biến phức tạp

Chất vấn Bộ trưởng, đại biểu Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) nêu lên thực trạng: Việc xâm hại tình dục trẻ em hiện nay có nhiều diễn biến phức tạp, nhiều câu chuyện buồn khi xảy ra rồi chúng ta mới tố cáo, điều tra. Chúng ta có 17 cơ quan phụ trách vấn đề này chứ không riêng Bộ LĐ-TB&XH song gia đình có các em nhỏ bị xâm hại lại rất đơn độc. Đại biểu mong Bộ có thái độ kiên quyết hơn nữa cùng các cơ quan khác vào cuộc. 

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho rằng, thời gian qua, hệ thống pháp luật cơ bản bảo đảm quyền lợi của các em một cách đồng bộ, quy định rõ từng cơ quan quản lý phụ trách từng vấn đề và Bộ LĐ-TB&XH là cơ quan Nhà nước quản lý trực tiếp.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng đồng ý với ý kiến của đại biểu về việc thời gian vừa qua có một số vụ việc kéo dài, thậm chí xử lý chưa nghiêm minh; nhiều vụ việc khi có ý kiến của lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước thì mới tiến hành. Bộ trưởng cho rằng, đây là vấn đề các cơ quan quản lý nhà nước phải nêu cao trách nhiệm. Các cấp, các ngành, các cơ quan chức năng cần phải kiểm điểm, đánh giá thực chất lại vấn đề này như thế nào.

Bộ trưởng nhấn mạnh: Đại biểu muốn chúng tôi lên tiếng mạnh hơn. Hầu như các vụ việc liên quan đến xâm hại trẻ em, Bộ LĐ-TB&XH đều chủ động có ý kiến. Nhiều vụ việc, tôi đã trực tiếp báo cáo Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ để có ý kiến trực tiếp. Có những vụ việc cá nhân tôi trực tiếp trao đổi. Ví dụ, vụ án Nguyễn Khắc Thủy, ngay buổi chiều hôm kết thúc Phiên tòa của Tòa án nhân dân Bà Rịa - Vũng Tàu, tôi đã báo cáo với Quốc hội, đã xin gặp trực tiếp, trao đổi trực tiếp với Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí và Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình.

“Quan điểm cá nhân tôi cũng như trách nhiệm cơ quan quản lý nhà nước không đồng tình với kết quả xét xử và đề nghị, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao xem xét lại và xử lý nghiêm minh theo pháp luật”, Bộ trưởng giải trình và khẳng định: Trong các vụ việc không phải Bộ không lên tiếng mà tùy từng vụ việc Bộ đều có ý kiến theo những cách khác nhau để bảo vệ quyền lợi các em”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nêu rõ.

Sau đó, tiếp tục trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội về giải pháp khắc phục tình trạng bạo hành, xâm hại, đặc biệt là xâm hại tình dục trẻ em, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho rằng, phải từ phân loại để tìm ra giải pháp. Hiện nay, tỷ lệ 59,9% số người có hành vi xâm hại trẻ em là người thân, người quen. Đây chính là đối tượng thời gian tới phải quan tâm hơn để ngăn chặn tình trạng này.

Bộ trưởng nêu rõ các giải pháp cụ thể trong thời gian tới, trong đó nhấn mạnh phải tăng cường quản lý Nhà nước, đặc biệt trong luật phải quy định rõ trách nhiệm của Bộ Công an, Bộ LĐ-TB&XH và UBND các cấp và sửa đổi luật pháp liên quan. Cùng với đó, cần tăng cường truyền thông trong mỗi gia đình, để thời gian tới sẽ thay đổi trong quản lý gia đình, tăng cường trách nhiệm của cha, mẹ, hay các anh, chị trong gia đình, cùng nhà trường, xã hội. Đặc biệt, phối hợp trong thực thi pháp luật, bảo vệ quyền của các em trong quá trình tố tụng; tập trung xử lý, giải quyết các vụ việc nghiêm minh và nhanh chóng nhất...

PHƯƠNG HẰNG