Phóng viên: Năm 2022, Việt Nam và Campuchia kỷ niệm 55 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao (24-6-1967 / 24-6-2022), Đại sứ đánh giá như thế nào về ý nghĩa của dấu mốc này trong chặng đường hợp tác hữu nghị giữa hai nước?

Đại sứ Chay Navuth: Thời gian qua, hai nước chúng ta đã cùng hợp tác, cùng chia ngọt sẻ bùi vì sự nghiệp của hai dân tộc. Chủ tịch Hồ Chí Minh và cựu Quốc vương Norodom Sihanouk là những người đặt nền móng và có công lao to lớn trong việc vun đắp quan hệ giữa hai nước.

Trải qua những thăng trầm trong 55 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, chúng ta đã cùng nhau chiến đấu chống lại thực dân - kẻ thù chung trong quá trình giải phóng dân tộc ở mỗi nước; thường xuyên giúp đỡ lẫn nhau, đặc biệt là trong những giai đoạn khó khăn nhất.

Tại lễ kỷ niệm 45 năm "Con đường tiến tới đánh đổ chế độ diệt chủng Pol Pot" ngày 20-6 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Phạm Minh Chính và Thủ tướng Hun Sen đã cùng điểm lại lịch sử quan hệ hai nước, trong nhấn mạnh sự giúp đỡ lẫn nhau này. Trong thời kỳ giải phóng Campuchia thoát khỏi chế độ diệt chủng Pol Pot, người dân Campuchia không thể quên sự giúp đỡ của Việt Nam.

leftcenterrightdel
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng trao tặng khoản hỗ trợ của Chính phủ và nhân dân Việt Nam ủng hộ Chính phủ và nhân dân Campuchia ứng phó dịch Covid-19. Ảnh: TTXVN

Đất nước Campuchia được hồi sinh nhờ sự giúp đỡ của các chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam. Sau khi giải phóng Campuchia, Việt Nam đã cử các chuyên gia sang giúp Campuchia tái thiết, phát triển đất nước.

Tôi cho rằng, yếu tố giúp Việt Nam và Campuchia vượt qua nhiều thách thức để xây dựng mối quan hệ gắn bó như hiện nay là trong mọi thời kỳ, chúng ta luôn nắm tay nhau đoàn kết vì sự phồn vinh của mỗi nước. Người dân Campuchia và Việt Nam đều hiểu rõ yếu tố này nhờ việc tuyên truyền, giáo dục sâu rộng về chủ trương hợp tác hữu nghị của lãnh đạo hai nước.

Lãnh đạo Việt Nam cũng như nhân dân Việt Nam luôn kiên định với chủ trương, con đường, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, luôn khẳng định hai nước phải đoàn kết. Đây là một chủ trương hoàn toàn đúng đắn.

Campuchia cũng vậy, lãnh đạo đất nước Campuchia luôn nhất quán chủ trương thúc đẩy tình đoàn kết hai nước. Dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Hun Sen, Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia (CPP), Campuchia đã đề ra những chủ trương đúng đắn với tầm nhìn xa, đặc biệt là sự phát triển của mối quan hệ Việt Nam - Campuchia.

Bên cạnh đó, chúng ta có truyền thống hỗ trợ giúp đỡ lẫn nhau, được khắc ghi trong trái tim của nhân dân hai nước. Những thế hệ sau này cũng tiếp tục kế thừa, học tập truyền thống của thế hệ cha ông.

Đồng thời, đó là sự đóng góp của các hoạt động truyền thông để người dân hai nước hiểu về văn hóa, đất nước, con người của nhau, từ đó giúp tình hữu nghị giữa hai bên ngày càng phát triển bền vững.

PV: Với 55 năm thiết lập quan hệ ngoại giao cùng những nền tảng đã được xây dựng, củng cố trong thời gian qua, quan hệ giữa hai nước Việt Nam - Campuchia có thể tiếp tục hướng tới những mục tiêu mới nào, đặc biệt là trong bối cảnh hai nước cùng bước vào quá trình phục hồi kinh tế hậu đại dịch Covid-19, thưa Đại sứ?

Đại sứ Chay Navuth: Mục tiêu của chúng ta thời gian tới là tiếp tục củng cố tình đoàn kết và hợp tác giữa hai nước ngày càng vững mạnh. Cả Việt Nam và Campuchia đều là thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).

Thành công của Campuchia trên cương vị là Chủ tịch luân phiên ASEAN năm nay không thể thiếu sự đóng góp của Việt Nam, dựa trên tinh thần "giúp đỡ lẫn nhau" của ASEAN.

Liên quan đến quan hệ hợp tác song phương, chúng ta sẽ tiếp tục phát triển những lĩnh vực hợp tác bị trì hoãn trong hai năm qua do đại dịch Covid-19. Thủ tướng Hun Sen và Thủ tướng Phạm Minh Chính mới đây cũng đã thống nhất tăng cường kim ngạch thương mại giữa hai nước lên mức 10 tỷ USD trong năm 2022.

Campuchia đã và đang hợp tác chặt chẽ với Việt Nam trên nhiều lĩnh vực như: Kinh tế, nông nghiệp, y tế, giáo dục…

Việt Nam đã ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do với các nước, các khu vực, trong đó phải kể đến Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA), Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP). Điều này giúp các sản phẩm của Việt Nam tiếp cận được thị trường rộng lớn. Campuchia với một số hiệp định thương mại tự do đã ký, có thể hợp tác với Việt Nam trong cung cấp các mặt hàng thế mạnh của Campuchia ở lĩnh vực nông nghiệp, dệt may…

Bên cạnh đó, Campuchia, với quỹ đất nông nghiệp dồi dào, rất cần những doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao của Việt Nam hợp tác trong sản xuất, chế biến những sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao. Việt Nam có thể xuất khẩu các sản phẩm thuốc và thiết bị y tế có chất lượng sang đất nước chúng tôi.

Một mục tiêu nữa là chúng ta sẽ xây dựng biên giới Việt Nam - Campuchia trở thành biên giới hòa bình, hữu nghị và hợp tác; bảo đảm hoạt động giao lưu, hợp tác, buôn bán hàng hóa của nhân dân sinh sống hai bên đường biên giới.

Như Thủ tướng Hun Sen đã nói, nơi đây từng là mặt trận, từng đặt súng pháo bom đạn, nay đã trở thành khu vực kinh tế đặc biệt, trở thành nơi để người dân hai nước bắt tay, tươi cười, trao đổi hàng hóa, hướng tới mục tiêu chung là đoàn kết cùng phát triển.

PV: Cá nhân Đại sứ từng có duyên nợ với lực lượng quân tình nguyện Việt Nam tại Campuchia. Đại sứ có thể chia sẻ về mối duyên này?

Đại sứ Chay Navuth: Tôi không bao giờ quên những kỷ niệm với các chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam. Nếu như không có các chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam, có lẽ không có tôi bây giờ, cả gia đình tôi cũng vậy.

Năm 1979, khi tôi mới 9 tuổi, gia đình tôi gồm 3 anh em, được bố tôi đưa tới tỉnh Prey Veng sát biên giới Việt Nam với mục đích qua biên giới sang đất nước Việt Nam nhằm trốn sự tàn bạo của quân Khmer Đỏ.

Khi đó, máy bay của các chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam đang đánh trả quân Pol Pot đang đưa người dân Campuchia đi giết hại. Chính cha tôi cũng bị Khmer Đỏ giết.

Sau khi quân tình nguyện Việt Nam vào Campuchia, tôi đi bộ di chuyển về Phnom Penh, vừa đi, vừa nghỉ dọc đường. Khi chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam thấy gia đình tôi có cả trẻ nhỏ, họ đã gọi và cho chúng tôi lên nhờ xe.

Ở Phnom Penh, đối diện nhà tôi ở là khu đóng quân của quân tình nguyện Việt Nam, họ luôn có tinh thần tự giác rèn luyện. Hằng ngày, cứ vào 5 giờ sáng, tôi đều nghe họ hô lớn dậy tập thể dục, những tiếng hô 1-2-3-4 đọng sâu trong tâm trí tôi.

Chính những tiếng hô đó tạo cho tôi một thói quen khiến giờ đây tôi luôn dậy từ 5 giờ sáng để tập thể dục cũng như làm việc. Với tôi, đó là những kỷ niệm gắn liền với tuổi thơ.

Chắc chắn rằng, nếu không có sự giúp đỡ của quân tình nguyện Việt Nam, bản thân tôi cũng không có như ngày hôm nay. Trong thời gian tôi là Đại sứ Campuchia tại Việt Nam, mỗi dịp được gặp lại những chiến sĩ tình nguyện Việt Nam, tôi như được gặp lại những người cha thứ hai của mình với lòng biết ơn sâu sắc.

PV: Trân trọng cảm ơn Đại sứ!

TTXVN