Cơ quan báo chí cần chủ động xây dựng kế hoạch để triển khai nhiệm vụ tuyên truyền

Phóng viên (PV): Theo đồng chí, những điểm nổi bật của Chỉ thị 12/CT-TTg là gì?

PGS, TS Đỗ Thị Thu Hằng: Nhìn một cách tổng thể, Chỉ thị 12/CT-TTg thể hiện rõ sự chỉ đạo kịp thời, toàn diện và sâu sắc từ quan điểm định hướng, lực lượng nòng cốt và các cơ quan, tổ chức phối hợp, đến nội dung và phương thức tăng cường công tác tuyên truyền, định hướng hoạt động truyền thông, báo chí phục vụ nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc; đồng thời chỉ đạo rõ việc chấn chỉnh và xử lý các vi phạm trong hoạt động báo chí, truyền thông, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Tôi cho rằng điểm nổi bật đầu tiên của Chỉ thị 12/CT-TTg là đã nêu rõ quan điểm định hướng cho toàn bộ chiến lược, chương trình và các hoạt động truyền thông bảo vệ Tổ quốc cho toàn bộ hệ thống chính trị, với nòng cốt là nền báo chí cách mạng Việt Nam trước những yêu cầu và thách thức mới hiện nay.

  PGS, TS Đỗ Thị Thu Hằng, Viện trưởng Viện Báo chí, Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Ảnh: Thiện Văn/qdnd.vn.

Trong Chỉ thị 12/CT-TTg, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh: Bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của Đảng, Nhà nước và của cả hệ thống chính trị; tăng cường công tác tuyên truyền, định hướng hoạt động báo chí, truyền thông phục vụ nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc; kịp thời chấn chỉnh và xử lý các vi phạm trong hoạt động báo chí, truyền thông,

Chỉ thị 12/CT-TTg chỉ ra nội dung, lực lượng tham gia tuyên truyền, định hướng truyền thông, báo chí phục vụ sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc; phân công nhiệm vụ rõ ràng với các nhóm lực lượng, nêu rõ cơ chế phối hợp, tổ chức, thực hiện các nhiệm vụ một cách bài bản và hệ thống.

Trong Chỉ thị này, Thủ tướng đã chỉ rõ vai trò nòng cốt và trách nhiệm lớn lao của báo chí, truyền thông phục vụ nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, yêu cầu sự phối hợp đồng bộ trên toàn hệ thống chính trị. Các báo: Nhân Dân, Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam được xác định là cơ quan chủ lực, có nhiệm vụ xây dựng các hình thức tuyên truyền chuyên sâu về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc như chuyên trang, chuyên mục, tuyến bài tuyên truyền trọng điểm. Việc lựa chọn 5 cơ quan báo chí trong đội ngũ nòng cốt này là hoàn toàn đúng đắn, bởi các nghiên cứu của Viện Báo chí, Học viện Báo chí và Tuyên truyền cho thấy: Trong những năm qua,  5 cơ quan báo chí này luôn đứng vị trí hàng đầu về năng lực, hiệu quả thông tin, tuyên truyền, định hướng dư luận xã hội, đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái, thù địch, nhằm bảo vệ Đảng, bảo vệ Nhà nước, bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ nhân dân. Vai trò của Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Ngoại giao, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng và các bộ, ngành liên quan được xác định cụ thể, rõ ràng. Phương thức tổ chức, thực hiện, chủ trì, phối hợp giữa các cơ quan được đề cập rất cụ thể.

Phẩm chất và năng lực nghề nghiệp của nhà quản lý báo chí, các nhà báo là điều kiện tối cần thiết nhằm thực hiện tốt Chỉ thị của Thủ tướng. Nội dung khiến tôi đặc biệt ấn tượng là Thủ tướng nhấn mạnh rằng: Phải kịp thời chấn chỉnh và xử lý các vi phạm trong hoạt động báo chí, truyền thông.

Phóng viên tác nghiệp tại Đại hội XIII của Đảng. Ảnh: Báo Điện tử Đảng Cộng sản.

PV: Để thực hiện tốt Chỉ thị của Thủ tướng, theo đồng chí, các cơ quan báo chí cần phải làm gì?

PGS, TS Đỗ Thị Thu Hằng: Chỉ thị của Thủ tướng đã xác định rõ vai trò chủ lực trong việc xây dựng và triển khai các chương trình, chiến dịch truyền thông sâu rộng về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc đáp ứng yêu cầu của tình hình mới. Đây là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, đòi hỏi mỗi cơ quan báo chí được giao nhiệm vụ phải nắm vững nhiệm vụ được giao, chủ động xây dựng kế hoạch để triển khai nhiệm vụ.

Các cơ quan báo chí nêu trên cần xây dựng một bộ máy tổ chức đồng bộ, xây dựng lực lượng chuyên trách trong chỉ đạo và thực thi Chỉ thị, rà soát lại nguồn lực hiện có của từng cơ quan, thảo luận và thống nhất kế hoạch chiến lược, phân công nhiệm vụ và cơ chế chỉ đạo, thực hiện và phối hợp hằng năm cũng như các tình huống đột xuất. Trên cơ sở hai nhóm nội dung tuyên truyền và định hướng dư luận, cần thiết kế và xây dựng các chương trình, chiến dịch truyền thông bảo vệ Tổ quốc. Cần nghiên cứu để xác định rõ và đồng bộ mục tiêu, đối tượng tác động, cơ sở chính trị và pháp lý, nguyên tắc, đổi mới nội dung và phương thức truyền thông đáp ứng yêu cầu của bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, đổi mới phương thức quản lý, đặc biệt là phương thức giám sát, đánh giá cả các dự án truyền thông và các chủ thể quản lý, thực thi các hoạt động truyền thông đã nêu trên.

Các cơ quan báo chí nên thực thi song song, có sự kết hợp chặt chẽ chương trình Báo chí truyền thông bảo vệ nền tảng tư tưởng của đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch và chương trình Tuyên truyền, định hướng hoạt động truyền thông, báo chí phục vụ nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc,. Cần nghiên cứu và xây dựng, tổ chức, thực hiện và quản lý các chương trình, chiến dịch truyền thông về chủ đề này trên cơ sở nguyên tắc về truyền thông chính sách, đảm bảo quyền tiếp cận thông tin của người dân, sử dụng báo chí như một phương tiện để phát huy sự tham gia của người dân vào lực lượng tuyên truyền bảo vệ Tổ quốc.

Ngoài ra, cần sớm tổ chức, thực hiện các khóa đào tạo, tập huấn nhằm nâng cao năng lực của đội ngũ quản lý báo chí truyền thông, phóng viên, biên tập viên và nhóm chuyên gia. Đội ngũ nòng cốt này cần được tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc chuyên nghiệp và chuyên sâu.

Sự nghiệp tuyên truyền bảo vệ Tổ quốc chỉ có thể thành công khi các cơ quan báo chí có thể sử dụng báo chí như một phương tiện để phát huy sự tham gia của người dân vào lực lượng tuyên truyền bảo vệ Tổ quốc. Thông qua việc phát triển đội ngũ cộng tác viên và cơ chế tương tác từ các sản phẩm báo chí truyền thông của mình, cơ quan báo chí cần xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên trách, sử dụng đội ngũ chuyên gia có chất lượng cao và phát triển lực lượng có tính toàn dân rộng rãi.

 Thiếu tá Trịnh Phú Sơn (người cầm sổ), phóng viên Báo Quân đội nhân dân tác nghiệp tại một điểm chốt ngăn chặn dịch Covid-19 thuộc Đồn Biên phòng Si Ma Cai, tỉnh Lào Cai, tháng 4-2020. Ảnh: SONG LÂM. 

Kết hợp hài hòa giữa “xây”và “chống”

PV: Theo đồng chí, các cơ quan báo chí chủ lực cần phải làm gì để thực hiện công tác thông tin, tuyên truyền về vấn đề bảo vệ Tổ quốc?

PGS, TS Đỗ Thị Thu Hằng: Trong những năm qua, sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành sáng suốt, quyết liệt, hiệu quả của Đảng, Nhà nước, đất nước ta đã đạt được nhiều thành tựu trong phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh, quốc phòng, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, chủ động ứng phó, phòng, chống đại dịch Covid-19. Điều đó càng khẳng định bản chất tốt đẹp của chế độ xã hội chủ nghĩa, tăng thêm niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước, Quân đội và sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc; vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao. Tuy vậy, các thế lực thù địch luôn tìm cách sử dụng các biện pháp “tấn công mềm”, tập trung làm chuyển biến về chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống, thúc đẩy quá trình “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; kích động, chia rẽ, đòi “phi chính trị hóa Quân đội”; hạ thấp, phủ nhận vai trò, uy tín lãnh đạo của Đảng nhằm xóa bỏ mục tiêu con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Thách thức này đòi hỏi phải thực hiện quyết liệt việc chủ động cung cấp thông tin, nhằm định hướng dư luận đẩy lùi thông tin xấu, độc.

Trong công tác thông tin, tuyên truyền nhằm bảo vệ Tổ quốc, báo chí đã có nhiều đóng góp có tính nền tảng và rất quan trọng. Để tăng cả lượng và chất, tạo ra sức mạnh của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân thì trong công tác này cần quán triệt sâu sắc tư tưởng chỉ đạo kết hợp giữa “xây” và “chống”, trong “xây” có “chống”, trong “chống” có “xây”, “xây” để “chống”, “chống” để “xây”. Điều tôi tâm đắc là Chỉ thị đã thể hiện rõ điều này, thông qua việc xác định hai nhóm nội dung tuyên truyền, định hướng hoạt động truyền thông, báo chí phục vụ nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, bao gồm: Chủ động cung cấp thông tin nhằm định hướng dư luận, đẩy lùi thông tin, văn hóa xấu độc và lan tỏa thông tin tích cực, nâng cao nhận thức của nhân dân trước các thông tin sai sự thật.

Phóng viên Phạm Mỹ Hạnh-Báo Quân đội nhân dân tác nghiệp tại sân bay Juba, Nam Sudan nhân dịp Bệnh viện Dã chiến cấp 2 số 1 của Việt Nam triển khai tới Phái bộ gìn giữ hòa bình ở Liên hợp quốc tại Nam Sudan. Ảnh: Uyên Uyên. 

Để thực hiện tốt giải pháp này, các cơ quan báo chí cần chủ động cung cấp thông tin minh bạch, kịp thời đối với những sự kiện, vấn đề thời sự, đặc biệt là những sự kiện, vấn đề quan trọng, nhạy cảm. Thông tin chính thống đảm bảo tính công khai, minh bạch, kịp thời sẽ không tạo ra “khoảng trống” thông tin, hạn chế các đối tượng xấu lợi dụng để xuyên tạc, bịa đặt, chống phá. Cần đổi mới và đa dạng hóa phương thức truyền thông chính sách; tăng cường các chuyên mục “xây” trên báo chí, tăng cường các nguồn lực thực hiện công tác này; thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng, giáo dục nâng cao trình độ, phẩm chất của đội ngũ cán bộ quản lý, phóng viên, biên tập viên chuyên trách; đổi mới và đa dạng hóa phương thức phối hợp các nhóm lực lượng; cụ thể hóa, chuyên biệt hóa và có biện pháp thúc đẩy thực hiện các giai đoạn và quy trình xử lý thông tin xấu độc; xây dựng, thực thi các giai đoạn và các bước trong quy trình xử lý gắn liền với các nguyên tắc xử lý thông tin; đổi mới và áp dụng có hiệu quả các giải pháp về phương tiện kỹ thuật – công nghệ trong xử lý thông tin sai lệch, xuyên tạc trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận và văn học nghệ thuật.

Hơn nữa, phải xây dựng lực lượng tham gia xử lý thông tin xấu, độc, có tính toàn dân rộng rãi, đều khắp, bao gồm toàn thể nhân dân Việt Nam, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài và cả nhân dân yêu chuộng hòa bình, công lý trên thế giới có thiện cảm với sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta. Sự tham gia của nhân dân vào việc xử lý thông tin sai lệch, xuyên tạc, thông tin nguy hại cần được triển khai trên tất cả mọi khâu, mọi công đoạn của quy trình xử lý. Nhân dân cần được tham gia vào việc phát hiện, nhận diện nội dung, tính chất, bản chất thông tin, xác định nguồn thông tin; tham gia viết bài phê phán, viết các bình luận phản bác thông tin sai lệch, xuyên tạc; tham gia giám sát quy trình xử lý thông tin.

PV: Xin trân trọng cảm ơn PGS, TS Đỗ Thị Thu Hằng về cuộc trò chuyện này!

VĂN PHONG - KHÁNH HUYỀN - HỒNG THÚY (thực hiện)