Cuối tháng 4-2022, Đội K71 (Bộ CHQS tỉnh Tây Ninh) hành quân đến khu rừng thưa và tổ chức tìm kiếm hài cốt liệt sĩ trong phạm vi hơn 1.500m2 ở huyện Banteay Ampil, tỉnh Oddar Meancheay (Campuchia). Đây là địa bàn khó khăn, giao thông hạn chế. Thông tin mộ liệt sĩ nằm ở vùng sâu, địa hình rừng núi hiểm trở, ô tô không thể đi đến được, cán bộ, chiến sĩ phải cơ động bằng xe máy kết hợp với đi bộ. Cao điểm mùa khô, nắng nóng khắc nghiệt, đất lại khô cứng. Sau nhiều ngày vất vả tìm đào gần 600m3 đất, đá, cán bộ, chiến sĩ đã quy tập được 83 hài cốt liệt sĩ.

Thượng tá Phan Văn Long, Chính trị viên Đội K71 cho biết: "Có được kết quả này là nhờ thông tin cung cấp từ người dân địa phương, đặc biệt là ông Kha Dit, sinh năm 1960, ở huyện Banteay Ampil, là người đã giúp Đội K71 xác định chính xác vị trí có mộ liệt sĩ".  

 Đội K72 (Bộ CHQS tỉnh Bình Phước) di chuyển, hồi hương hài cốt liệt sĩ trên đất bạn Campuchia về nước. Ảnh do Đội K72 cung cấp

Đến các địa phương, cán bộ, chiến sĩ Đội K71 luôn chủ động xây dựng mối quan hệ tốt với chính quyền và người dân. Nhờ đó, từ tháng 11-2022 đến nay, tất cả các cuộc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ đều có sự chỉ dẫn, cung cấp thông tin hiệu quả của người dân. Đầu tháng 3-2023, ông Xiên Chanh, 52 tuổi, ngụ tại huyện Chong Kal, tỉnh Oddar Meancheay đã chỉ dẫn khu mộ cán bộ, chiến sĩ Quân tình nguyện Việt Nam hy sinh năm 1985 trong một trận đánh tại địa bàn xã. Lúc bấy giờ, khi trận đánh kết thúc, thi thể cán bộ, chiến sĩ nằm trong vùng kiểm soát của địch nên các đơn vị Quân tình nguyện Việt Nam không thể lấy được. Người dân Campuchia đã lo chôn cất, hương khói cho các liệt sĩ. Từ thông tin quý giá này, Đội K71 đã tìm được 8 hài cốt liệt sĩ tại đây. Cũng trong tháng 3-2023, thông tin từ ông Khon Đra Kheo, 66 tuổi, ngụ huyện Thma Puok, tỉnh Banteay Meanchey đã giúp đơn vị tìm được 9 hài cốt liệt sĩ của cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 5 (Quân khu 7).

Theo Thượng tá Phan Văn Long, quá trình tìm hài cốt liệt sĩ ở địa bàn rừng núi mặc dù gặp khó khăn do địa hình hiểm trở, thời tiết khắc nghiệt nhưng việc xác định vị trí thuận lợi hơn. Còn ở vùng đồng bằng, do tốc độ đô thị hóa nhanh, nếu không có người dân Campuchia chỉ dẫn, cung cấp thông tin kịp thời thì nhiều hài cốt liệt sĩ của cán bộ, chiến sĩ hy sinh trong những trận đánh nhỏ lẻ rất khó tìm được. Điển hình như tại huyện Serei Saophoan, tỉnh Banteay Meanchey, khi đơn vị đến tìm kiếm hài cốt liệt sĩ thì khu vực này có một số máy móc đang thi công xây dựng công trình công nghiệp, dân sinh. Nhờ sự chỉ dẫn của bà Brull Sray, 66 tuổi, ngụ tại huyện Serei Saophoan, Đội đã tìm được hai hài cốt liệt sĩ tại khu vực này.

Để có được sự giúp đỡ, phối hợp chí tình chí nghĩa của người dân nước bạn, cán bộ, chiến sĩ Đội K71 đã dành thời gian, tâm huyết, giúp đỡ các địa phương nhiều phần việc ý nghĩa. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ trên đất bạn từ tháng 11-2022 đến nay, Đội K71 đã giúp dân Campuchia hàng nghìn ngày công thu hoạch hoa màu, sửa chữa công trình dân sinh và khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho hơn 1.780 người. Đơn vị thu được nhiều thông tin giá trị, đào tìm tại 360 vị trí, san lấp hơn 10.400m3 đất, tìm được 88 hài cốt liệt sĩ.

Thượng tá Nguyễn Ngọc Ánh, Chính trị viên Đội K72 (Bộ CHQS tỉnh Bình Phước) chia sẻ kinh nghiệm: "Đơn vị tổ chức các tổ công tác đến những vùng sâu, vùng xa gặp nhân chứng và những chủ rừng, chủ rẫy, doanh nghiệp để nắm thông tin. Nhờ đó, từ tháng 3-2023 đến nay, Đội K72 đã tìm được 83 hài cốt liệt sĩ". Cấp ủy, chỉ huy các đơn vị thường xuyên bồi dưỡng cho cán bộ, chiến sĩ về tiếng Khmer, tìm hiểu phong tục tập quán của nhân dân và huấn luyện kỹ các chuyên ngành như dò gỡ mìn, xác định tọa độ trên bản đồ, thực địa, vẽ sơ đồ mộ chí; kinh nghiệm xác định hướng mộ, dấu vết hài cốt liệt sĩ, di vật của liệt sĩ và phương pháp cất bốc, quy tập, lập hồ sơ... Các đội thường xuyên phát động thi đua cao điểm “Một người làm việc bằng 2, bằng 3”; không kể ngày đêm, mọi người đều đồng tâm hiệp lực, đoàn kết vượt qua khó khăn, gian khổ, tổ chức tìm kiếm kỹ, cụ thể, tỉ mỉ, bảo đảm quy tập hết hài cốt liệt sĩ tại từng điểm tìm kiếm.

Chiến sĩ Nguyễn Nghiêm Thương, Đội K72, tâm sự: “Đây là lần thứ hai tôi làm nhiệm vụ này nên cũng không bỡ ngỡ, lo lắng. Mặc dù công việc vất vả, thường xuyên đi bộ, mang vác, di chuyển qua nhiều địa bàn, có nơi hàng chục cây số, nhưng chúng tôi luôn xác định tìm kiếm hài cốt liệt sĩ là nhiệm vụ thiêng liêng. Mỗi khi tìm thấy hài cốt liệt sĩ, chúng tôi như vỡ òa trong niềm vui và xúc động, tiếp thêm sức mạnh giúp chúng tôi vượt qua mọi khó khăn, gian khổ. Chúng tôi luôn tâm niệm, được đóng góp công sức nhỏ bé của mình tìm được hài cốt liệt sĩ, đáp ứng sự mong mỏi của thân nhân, gia đình các liệt sĩ là niềm vinh dự, hạnh phúc của bản thân”.

Việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ là chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước, ngày càng đặt ra những yêu cầu mới, nhất là về tiến độ thực hiện. Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân khu 7 luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo nhiều giải pháp phối hợp chặt chẽ với các đơn vị, địa phương của nước bạn Campuchia, xây dựng các chương trình, kế hoạch cụ thể; thực hiện hiệu quả công tác giúp bạn cũng như bảo đảm đời sống, chế độ, chính sách, phương tiện, vật chất cho cán bộ, chiến sĩ làm nhiệm vụ. Quân khu thường xuyên rút kinh nghiệm, kịp thời khen thưởng những điển hình, nhân rộng mô hình hay, cách làm sáng tạo, hiệu quả. Bằng các biện pháp sát thực, từ tháng 11-2022 đến nay, các đội K của Quân khu 7 đã tìm được 397 hài cốt liệt sĩ cán bộ, chiến sĩ Quân tình nguyện Việt Nam hy sinh trên đất bạn Campuchia.

NGUYỄN HIỂN - LÊ KHOA

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Xã hội xem các tin, bài liên quan.