Nặng nghĩa tri ân

Nhiều năm qua, trên những cánh rừng già, dãy núi cao, vực sâu hiểm trở của Việt Nam và nước bạn Lào, bước chân của cán bộ, nhân viên Đội quy tập 584 và Đội quy tập 589 (Bộ CHQS tỉnh Quảng Trị) vẫn lặng lẽ in dấu. Họ đi trong nắng gắt, gió Lào bỏng rát, giữa bao hiểm nguy rình rập từ bom mìn sót lại sau chiến tranh, chỉ với một niềm mong mỏi duy nhất: Đưa hài cốt đồng đội trở về an táng tại quê nhà.

Thượng tá Nguyễn Thanh Bình, Đội trưởng Đội quy tập 589 chia sẻ: “Nhiệm vụ của đội trải dài trên địa bàn tỉnh Quảng Trị và 3 tỉnh Khammouane, Savannakhet, Salavan (Lào). Biết bao khó khăn, trở ngại bởi địa hình rừng núi hiểm trở, nguồn tin ít ỏi, nhân chứng không còn hoặc tuổi đã cao, trí nhớ phai nhạt. Trong khi đó địa hình, địa vật có sự thay đổi nhiều. Có nơi, anh em phải vừa đi vừa mở đường, đào hàng chục mét khối đất đá hay quay lại 2, 3 lần mới tìm thấy đồng đội”.

Tìm hiểu chúng tôi được biết, những chuyến đi ấy không chỉ cần sức khỏe dẻo dai mà còn đòi hỏi sự kiên trì, tận tụy. Có khi đội quy tập phải bám trụ cả tháng trời ở một khu vực. Ví như lần Đội quy tập Bộ CHQS tỉnh Nghệ An tìm HCLS ở vùng núi thuộc huyện Muang Khoun (tỉnh Xiangkhouang), nước uống, lương thực cạn dần, anh em động viên nhau vượt mọi khó khăn để tiếp tục bám trụ địa bàn. Nhờ kiên trì, đội đã tìm kiếm và quy tập được 8 HCLS có họ tên đầy đủ.

Trung tá QNCN Đặng Xuân Hiền, nhân viên Đội quy tập Bộ CHQS tỉnh Nghệ An đã có nhiều năm gắn bó với nhiệm vụ tìm kiếm, cất bốc HCLS tại nước bạn Lào. Công việc thường ngày của anh là tiếp nhận, hương khói và hoàn thiện hồ sơ bàn giao cho cơ quan chức năng. Anh chia sẻ: “Hơn 40 năm thực hiện nhiệm vụ trên đất bạn, Đội quy tập có 9 cán bộ, chiến sĩ hy sinh, 13 người bị thương, 26 đồng chí mang bệnh hiểm nghèo. Tuy gian khổ, mất mát là vậy nhưng mỗi HCLS được trở về với quê hương là niềm an ủi lớn cho thân nhân liệt sĩ. Đó không chỉ là trách nhiệm mà còn là mệnh lệnh từ trái tim chúng tôi. Chỉ cần tìm thấy HCLS, nhất là khi xác định được đầy đủ tên tuổi, thì bao nhọc nhằn, vất vả mọi người đều gắng vượt qua”.

 

 Các đội quy tập của các đơn vị thuộc Quân khu 4 tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trên đất bạn Lào. Ảnh: HUY CƯỜNG

 

 Đội quy tập Sư đoàn 968 quy tập hài cốt liệt sĩ tại xã Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị. Ảnh: HUY CƯỜNG

Trong gian khó, chính nghĩa cử tri ân sâu sắc, tinh thần trách nhiệm với những người đã ngã xuống trở thành động lực thôi thúc các thành viên trong từng đội tích cực tìm kiếm HCLS. Có đồng chí vừa qua cơn sốt rét đã tình nguyện trở lại thực địa sát cánh cùng đồng đội làm nhiệm vụ. Có đồng chí nhiều ngày xa nhà trong khi con nhỏ, cha mẹ già yếu nhưng vẫn xung phong ở lại bám trụ địa bàn. Tất cả đều hiểu rằng, sau mỗi phần mộ là sự đợi chờ khắc khoải của các gia đình liệt sĩ mong sớm đưa HCLS về Tổ quốc. Như những cánh chim không mỏi, cán bộ, nhân viên trong các đội quy tập vẫn lặng lẽ vượt núi, băng rừng bằng tất cả ý chí và lòng tri ân, đưa hài cốt đồng đội trở về quê hương.

Những bước chân không nghỉ

Có anh trai là liệt sĩ Đặng Huy Hoa được Đội quy tập Bộ CHQS tỉnh Nghệ An tìm kiếm, cất bốc, di chuyển về nước, ông Đặng Huy Quả ở xã An Phú, TP Hải Phòng xúc động chia sẻ: “Anh trai tôi hy sinh, gia đình liên hệ với các cơ quan chức năng nỗ lực tìm kiếm nhiều năm nhưng chưa có kết quả. Những tưởng hết hy vọng thì gia đình nhận được thông tin của Đội quy tập Bộ CHQS tỉnh Nghệ An đã tìm thấy HCLS. Vậy là sau 55 năm, hài cốt anh trai tôi đã được đưa về quê nhà”.

Nhiều gia đình liệt sĩ cũng đón nhận HCLS trở về trong niềm xúc động sâu sắc. Có được kết quả đó là nhờ sự nỗ lực, quyết tâm cao của các cơ quan chức năng, đội tìm kiếm trong các đơn vị. Giai đoạn 2021-2025, 8 đội quy tập của Quân khu 4 đã tìm kiếm, quy tập được 1.268 HCLS (tại Lào 809 HCLS, trong nước 459 HCLS). Thượng tá Trần Dũng, Chính trị viên Đội quy tập 192 (Bộ CHQS TP Huế) cho biết: “Để hoàn thành tốt nhiệm vụ, đơn vị xây dựng kế hoạch sát đúng, coi trọng công tác định hướng tư tưởng, giúp cán bộ, nhân viên trong đội có ý chí, tinh thần trách nhiệm cao, quyết tâm thực hiện nhiệm vụ trong mọi điều kiện, hoàn cảnh. Cùng với đó, đội tổ chức huấn luyện nghiệp vụ, rèn luyện kỹ năng vận động quần chúng, tìm kiếm, quy tập HCLS; tổ chức học tiếng Lào, tìm hiểu phong tục, tập quán địa phương, làm tốt công tác tuyên truyền, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, LLVT và nhân dân trên địa bàn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ”.

Dù chiến tranh đã lùi xa, nhưng những bước chân đi tìm HCLS vẫn không ngừng, không nghỉ. Trên hành trình thiêng liêng ấy, cán bộ, nhân viên các đội quy tập để lại nhiều dấu ấn nghĩa tình nơi đi qua bằng những việc làm cụ thể như: Giúp địa phương phòng, chống thiên tai, dịch bệnh; gắn bó mật thiết với đồng bào vùng biên... Đại tá Nguyễn Trọng Sâm, Trưởng phòng Chính sách Quân khu 4 nhấn mạnh: “Những hy sinh thầm lặng của cán bộ, nhân viên các đội quy tập không chỉ là trách nhiệm mà còn là nghĩa cử tri ân thiêng liêng đối với những người đã ngã xuống. Đó cũng là cách mà LLVT Quân khu 4 cụ thể hóa đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, lan tỏa Phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” bằng những hành động thiết thực”.