Là một trong những nghệ sĩ biểu diễn tiết mục nhạc cụ dân tộc, Thiếu tá Lê Thị Vân Mai, Khoa Nghệ thuật Dân tộc và Miền núi (Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội) đã chia sẻ với Báo Quân đội nhân dân Điện tử về phần dự thi song tấu nhạc cụ dân tộc của chị và đồng đội.

“Đội quân văn hóa” tham gia Hội thao Quân sự quốc tế. Ảnh: Nguyễn Đức Thuận.

Phóng viên (PV): Đến với Hội thao Quân sự quốc tế 2022, chị đã chuẩn bị những tiết mục gì?

Thiếu tá Lê Thị Vân Mai: Tôi mang đến Army Games hai tiết mục đó là tác phẩm “Việt Nam quê hương tôi”, sáng tác của nhạc sĩ Đỗ Bảo và “Ước hẹn”, sáng tác của NSND Xuân Bắc. Hai tác phẩm này do tôi biểu diễn đàn Tranh cùng nghệ sĩ  Hoàng Oanh biểu diễn đàn Nguyệt.

Theo thể lệ của Ban tổ chức đưa ra là phần thi song tấu nhạc cụ nhạc dân tộc không có nhạc đệm. Dựa vào quy định đó, lãnh đạo đơn vị đã lựa chọn tiết mục để chúng tôi tập luyện và tham gia.

Điểm đặc sắc là 2 tiết mục này đều được song tấu bởi đàn Tranh và đàn Nguyệt, mỗi tác phẩm mang một màu sắc riêng, mang dấu ấn đậm nét của giai điệu dân tộc.

Hình ảnh nghệ sĩ Lê Thị Vân Mai biểu diễn đàn Tranh được giới thiệu tại Army Games năm 2022.

PV: Đây là hai tác phẩm mang tính đương đại nhưng được thể hiện bởi nhạc cụ dân tộc, theo chị, điểm khác biệt này có tạo ra thử thách cho người thể hiện?

Thiếu tá Lê Thị Vân Mai: Hai bản nhạc mang tính chất khác nhau, tác phẩm“Ước hẹn” là một bản nhạc thuần Việt, người nghe cảm nhận thấy âm điệu quê hương Việt Nam ngay ở những nét nhạc đầu tiên của tác phẩm khi được vang lên.

Còn tác phẩm mang tính chất đương đại được sử dụng trên nhạc cụ dân tộc, đó là tác phẩm “Việt Nam quê hương tôi”. Đây là một tác phẩm khí nhạc được tác giả viết mang tính đương đại, hàn lâm, khúc thức chặt chẽ, là thử thách cho nhạc công trong việc trình bày, khai thác những kỹ thuật và các cung quãng mà ở trong hệ thống thang âm cơ bản của đàn Tranh và đàn Nguyệt rất hiếm được sử dụng từ trước đến nay.

Lựa chọn hai tác phẩm này là vinh dự nhưng cũng là áp lực cho bản thân tôi và đồng đội. Áp lực đầu tiên là cho chính tác giả bởi viết song tấu cho nhạc cụ dân tộc là rất khó bởi nhạc cụ dân tộc của chúng tôi thường mang âm sắc mỏng manh. Hơn nữa, đàn Tranh và đàn Nguyệt thường thiết kế gam ở hệ thống ngũ cung nên hạn chế về phần đảm nhiệm phần đệm, chuyển điệu, chơi song tấu dễ bị cảm giác chênh vênh.

Tuy nhiên, để biến những khó khăn thành điểm mạnh của tác phẩm thì người biểu diễn phải tư duy tìm ra lối chơi đàn để khắc phục về thang âm, sắp xếp hệ thống dây đàn, nốt nhạc để làm sao cho phù hợp và thể hiện thành công ý tưởng của người nhạc sĩ đã đưa ra.

Nghệ sĩ Hoàng Oanh biểu diễn tác phẩm “Bản Mường”. Ảnh: Nguyễn Đức Thuận.

PV: Quá trình hợp luyện của chị và nghệ sĩ Hoàng Oanh ra sao trước khi tham gia Army Games?

Thiếu tá Lê Thị Vân Mai: Trước khi vào tập luyện, chúng tôi đã trao đổi để tìm hiểu về điểm mạnh trong chuyên môn của nhau. Chúng tôi kết hợp rất ăn ý, không gặp khó khăn gì nhiều bởi vì Hoàng Anh xuất thân là học sinh của Khoa Nghệ thuật Dân tộc và Miền núi, Trường Đại học Văn hoá Nghệ thuật Quân đội nên chúng tôi đã biết nhau. Vì thế, khi hợp luyện với nhau rất thuận lợi.

Để hoàn thành 2 tiết mục này, chúng tôi phải tập luyện khá gấp rút, vừa tập vừa chỉnh tác phẩm bởi 2 tác phẩm đều là sáng tác mới. Có tác phẩm viết ra nhưng khi đánh lên thì chưa ưng ý và chưa đạt yêu cầu thì có thể chỉnh sửa hoặc xóa bỏ để viết tác phẩm mới khác. Vì thế, ê kíp dàn dựng và biểu diễn phải làm việc cật lực. Bằng âm nhạc, chúng tôi muốn khắc họa hình ảnh Việt Nam và đất nước đang trong thời kỳ phát triển.

Phần biểu diễn phục vụ các đội tuyển thi đấu của “Đội quân văn hóa” . Ảnh: Nguyễn Đức Thuận.

PV: Cảm xúc của chị ra sao khi được tham gia Army Games năm 2022?

Thiếu tá Lê Thị Vân Mai: Đây là lần đầu tiên tham gia Army Games nên tôi rất tự hào mang màu sắc của dân tộc Việt Nam đến với bạn bè thế giới. Là một nghệ sĩ, chiến sĩ được thực hiện trọng trách là truyền bá văn hóa nên tôi cảm thấy rất vinh dự và sẽ quyết tâm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình.

Đoàn chúng tôi có mặt tại Nga từ ngày 1-8, phần thi của “Đội quân văn hóa” dự kiến diễn ra vào ngày 13-8. Ngày 7-8 vừa qua, trong chương trình biểu diễn phục vụ các đội tuyển thi đấu tại Army Games 2022, diễn ra ở Nhà Văn hóa Sĩ quan đơn vị số 12, Bộ Quốc phòng Nga, “Đội quân văn hóa” Việt Nam đã tham gia biểu diễn với một số nước khác như Armenia, Abkhazia. Nghệ sĩ Hoàng Oanh đã biểu diễn tác phẩm “Bản Mường”, do chính Hoàng Oanh và đồng nghiệp Lê Minh Cừ sáng tác cho sáo Mèo. Tiết mục độc tấu của anh đã để lại sự thích thú, ấn tượng sâu sắc với bạn bè quốc tế.

PV: Trân trọng cảm ơn chị về cuộc trò chuyện này!

KHÁNH HUYỀN (thực hiện)